بررسی ابعاد روان شناختی الگوهای سنتیِ پرورش کودکان در خانواده های ایرانی
محورهای موضوعی : زن و خانواده
کلید واژه: قصه, سلامت روانی, ابعاد روان شناختی, الگوهای سنتی پرورش, لالائی, چیستان, ضرب‌المثل,
چکیده مقاله :
توانایی‌ها و قابلیت‌های فکری و روانی مردم ایران درزمینه های دین، عقل، تفکر، آداب و رسوم و سایر سرمایه‌های ملی و معنوی آنان که در قالب‌های خاص فرهنگی چون ضرب‌المثل‌ها، چیستان‌ها، قصه‌ها و ترانه‌های ملی و... شکل یافته است، جایگاه ویژه‌ای در نزد عموم طبقات جامعه ایرانی داشته و در تاریخ هویت و خودشناسی مردم ایران و معارف علمی و تربیتی آنان منعکس شده است. برهمین اساس مقاله حاضر با هدف معرفی و بررسی یکی از مهم‌ترین و عالی‌ترین پشتوانه‌های توسعه و تعمیق سلامت روانی در کودکان ایران معاصر تهیه شده است و به بررسی و تبیین ابعاد روان شناختی الگوهای سنتیِ پرورش کودکان در خانواده های ایرانی می‌پردازد. مقاله حاضر از نوع کیفی بوده و در بررسی داده‌ها نیز از طریق تحلیل محتوا و استفاده از رویکرد تفسیری که یکی از معیارهای اساسی در تحلیل داده‌های کیفی از نظر میلز و هابرمن می‌باشد، به تبیین مفاهیم تربیتی و روانشناختی لالائی‌ها، ضرب‌المثل‌ها، چیستان‌ها و قصه‌های موجود در متن کتاب های مرتبط با فرهنگ فولکلور مردمان مناطق مختلف ایران، پرداخته است. با توجه به گستردگی جامعه مورد مطالعه تعداد 37 منبع معتبر و مرجع با کمیت محتوایی متفاوت برای بررسی روشهای تربیتی خانواده ها از مناطق فارسی زبان و آذربایجان به عنوان نمونه‌های مورد مطالعه انتخاب گردید و از این طریق درون‌مایه‌ها و مضامین اصلی آنان که در پرورش کودکان مورد توجه بوده است ، استخراج و مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج حاصل از پژوهش حاضر نشانگر آنست که از سالهای بسیار دور خانواده ها و بویژه مادران در ایران روشهای تربیتی سالم و مبتنی بر ارزش‌های ملی و معنوی همچون قصه، لالائی، چیستان و ضرب‌المثل‌ها را برای رشد کودکان خود برگزیده اند که دارای ماهیت علمی و مضامین روانشناختی است و در شکل‌دهی به سلامت عمومی و تربیت صحیح کودکان حائز اهمیت می‌باشد.
The purpose of the present research was to compare motivational beliefs, self- regulating strategies and personality characteristics and their predictive role in the academic performance of gifted and normal students.130 subjects (60 gifted and 70 normal students) participated in this study. The normal group was selected randomly from among girl students of Torbate-heydariyeh ordinary high schools. All participants were asked to complete the NEO scale and MSLQ questionnaire. The analysis of data revealed that regarding the personality factors and self- regulating strategies (cognitive and meta- cognitive strategies), there is a significant difference between gifted and normal students. Between the two groups‚ there is no significant difference in motivational beliefs. The regression analysis showed that extraversion, conscientiousness, openness, cognitive strategies and internal values can predict academic performance in all students, but when the relationships were analyzed separately, the results showed that exam anxiety solely predicts academic performance in normal students, and self regulating strategies solely predict academic performance in gifted students.
- آریا، عباس و تبریزی، مصطفی (1382)، کتاب درمانی. تهران: فرا روان.
- احمدپناهی، محمد (1383)، ترانه و ترانه‌سرایی در ایران. تهران: سروش.
- استفانوا، آنا (1387)، «چیستان‌ها به عنوان یک پدیده روان شناختی در فولکلور»، ترجمه رضا خاشعی، فصل نامه نجوای فرهنگ، سال سوم، شماره 7.
- امین دهقان، نسرین و پریرخ، مهری (1382)، «تحلیل محتوای کتاب‌های داستانی مناسب کودکان در گروه سنی (ب) با رویکرد کتاب درمانی». فصلنامه کتابداری و اطلاع‌رسانی، شماره 24، صص 19- 53.
- بلوکباشی، علی (1379)، چیستان نامه دزفولی، تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
- بهرنگی، صمد و دهقانی، بهروز (1379)، متل‌ها و چیستان‌ها، تبریز: بهرنگی.
- بهروزی، محمد جواد (1367)، چیستان در ادبیات فارسی. شیراز: کانون تربیت شیراز.
- پریرخ، مهری و ناصری، زهرا (1390)، «بررسی میزان تأثیر برنامه‌های کتاب درمانی بر کاهش پرخاشگری کودکان». مجله مطالعات ادبیات کودک، دانشگاه شیراز، سال دوم، شماره اول، 33- 58.
- پناهی سمنانی، محمد (1386)، ترانه‌های ملی ایران. تهران: مؤلف.
- جهانشاهی، ایرج (1377)، چیستان‌ها، تهران: فاطمی.
- سروری فخر، محمود (1385)، ضرب‌المثل‌های فارسی. تهران: پل.
- سفیری، خدیجه (1387)، روش تحقیق کیفی. تهران: پویش.
- سیدغراب، علی اصغر (1379)، «سیر تحول و کاربندی چیستان در شعر فارسی»، فصلنامه نشر دانش شماره 93.
- شاملو، احمد (1378)، کتاب کوچه (جامع لغات، اصطلاحات، تعبیرات، ضرب‌المثل‌های فارسی). حرف (ب). دفتر اول، تهران: مازیار.
- شعور، اسدالله (1382)، «ریشه‌های نمود ادبیات شفاهی «چیستان‌ها» در فرهنگ اوستایی»، فصلنامه پژوهشگاه میراث فرهنگی، شماره 2.
- عفیفی، رحیم (1382)، امثال و حکم. تهران: صدا و سیما.
- عمرانی، ابراهیم (1384)، لالائی‌های ایران. تهران: پیوند نو.
- مجتهدی، علی اصغر (1381)، تورکی دیلینده مثللر، تبریز: فخر آذر.
- محمدی، محمدهادی و قایینی، زهره (1382)، تاریخ ادبیات کودکان ایران «ادبیات شفاهی و دوران باستان». تهران: چیستا.
- میرنیا، سیدعلی (1379)، فرهنگ مردم «فولکلور ایران». تهران: پارسا.
- هدایت، صادق (1385)، فرهنگ عامیانه مردم ایران. تهران: چشمه.
- Carolan, M., Barry, M. Gamble, M. Turner, k. Mascarenas, O. (2011), The limerick Lullaby project: An intervention to relieve prenatal strees. Mar 1, 2011 from http://www.ncbi.nlm.nih. Gov/pubmed/21371795.
- Cevasco, A.M., Grant, R.E. (2005), Effects of the pacifier activated Lullaby on weight gain of premature infants. Journal Music Therapy, Summer; 42(2): 123- 39.
- Chung, M.S. & Thomson, D.M. (2008), Development of face recognition. Britis Journal of Psychology. 86, 55- 87.
- Collingwood, J. (2010), Music Benefits Preterm Babies. Psych Central. Retrieved on November 17, 2011, from http://www.psychcentral.com /lib/2010/music - benefits- preterm- babies.
- Friedman, S.H., Kaplan, R.S. & Rosenthal, M.B. (2010), Music Therapy in perinatal Psychiatry: Use of Lullabies for Pregnant and Postpartum Woman with Mental Illness. Journal of music and medicine. 2(4). 219- 225.
- Gardner, H., Hatch, T. (1989), Multiple Intelligence. Go to school: Educational Implication of the Theory of Multiple Intelligence, Educational Researcher; Vol.18, No. 8.
- Josephson, J. (2008a), European Union lingua Project, Lullabies of Europe. Feb 26, 2008 from http://www.mailtalk.ac.uk/cgi-bin/webadmin.
- Josephson, J. (2008b). Languages from the Gradle (The Lullabies of Europe). June 27, 2008 from http://www.merlot.org/merlot) view Material.htm
- Khodaei- Majd, V. (2012), Direction toward the development of psychological thinking in Iran during the 20th century. Doctoral dissertation. Baku state university.
- Merys, C.B. & Bertland, J. (2007), Developmental relations between cognition and longuazg. New York: Brookes.
- Miles, M.B. & Huberman, M.A. (1994), Qualitative Analysis: An Expanded source book. Thousand Oaks, CA. Sage.