بررسی نتایج تاثیر احداث سد سلولی مارد بر شرایط بالادست سد در رودخانه کارون با استفاده از مدل HEC-RAS

محورهای موضوعی : سازه های هیدرولیکی

محمدامین گندمی ¹ , سارا امیرزاده ² , نورالدین بازگیر ³

1 - معاونت حفاظت و بهره برداری منابع آب
2 - کارشناس معاونت حفاظت و بهره برداری، منابع آب ایران، اهواز، ایران
3 - کارشناس معاونت حفاظت و بهره برداری، منابع آب ایران، اهواز، ایران

تاریخ دریافت : 1401/02/05 تاریخ پذیرش : 1401/02/27 تاریخ انتشار : 1401/03/01

کلید واژه: مدل HEC-RAS, جزر و مد, شرایط هیدرولیکی, سد سلولی,

چکیده مقاله :

رودخانه‎های تحت تأثیر جزر و مد باعث بروز شرایط هیدرولیکی پیچیده ای رودخانه‎ می‎شوند. این پژهش تأثیر احداث سد سلولی بالادست بهمنشیر بر رودخانه کارون از ایستگاه هیدرومتری اهواز بعنوان مرز بالادست تا سه راهی حفار بعنوان مرز پایین‌دست مدل می‎باشد. از مدل HEC-RAS جهت مدل‎سازی شرایط رودخانه در این پژوهش استفاده شده است. نتایج خروجی نرم افزار نشان داد که پس از احداث سد روند تغییرات در ایستگاه بالادست جریان بشدت تغییر یافته، بطوری که مقادیر سطح آب در ایستگاه‎های اهواز، دارخوین، بالادست سد سلولی به ترتیب 5/4 ، 8 ، 12 متر اندازه‎گیری شد. سرعت متوسط جریان در مقاطع اهواز، دارخوین، بالادست و پایین دست سد سلولی به ترتیب 24/1 ، 87/0 ، 53/1 ، 24/1 متر برثانیه، و سرعت جریان پس از احداث و جانمایی سد به ترتیب برابر 6/0 ، 36/0 ، 4/0 و 54/0 محاسبه شد. این سرعت پس از جانمایی سد سلولی حدود 59 درصد کاهش داشت. همچنین پروفیل طولی رودخانه کارون از ابتدا تا انتهای مسیر در شرایط قبل و بعد از احداث سد مورد مطالعه قرار گرفت و نتایج نشان داد که سطح آب با احداث سد بطور متوسط حدود 175 سانتیمتر کاهش پیدا کرده است. نتایج حاصله از اشل‎های محاسباتی نیز نشان می‌دهد که احداث سد سلولی در پایین دست رودخانه عامل مهمی جهت تسکین جریان سیلابی با دبی بسیار بالا و کاهش تراز سطح آب بوده است که این امر طبیعتاً عامل کنترل کننده سیلاب در رودخانه کارون می‎باشد.

چکیده انگلیسی:

Tides are affected by complex tidal hydraulic conditions. This study is the effect of constructing an upstream cell dam of Bahmanshir on Karun river from Ahvaz hydrometric station as an upstream border to Hafar three-way as a downstream model boundary. HEC-RAS model has been used to model river conditions in this research. The software output results showed that after the construction of the dam, the trend of changes in the upstream station changed drastically, so that the water level values ​​in Ahvaz, Darkhovin, upstream of the cell dam were measured 4.5, 8, 12 meters, respectively. شد. The average flow velocities in Ahvaz, Darkhovin, upstream and downstream sections of the cell dam are 1.24, 0.87, 1.53, 1.24 m / s, respectively, and the flow velocity after construction and location of thشThis study is the effect of constructing an upstream cell-dam of Bahmanshir on Karoon river from Ahvaz hydrometric station as an upstream border to Hafar three-way as a downstream model boundary. HEC-RAS model has been used to model river conditions in this research. The software output results showed that after the construction of the dam, the trend of changes in the upstream station changed drastically, so that the water level values in Ahvaz, Darkhovin, upstream of the cell dam were measured at 4.5, 8, 12 meters, respectively. The average flow velocities in Ahvaz, Darkhovin, upstream and downstream sections of the cell dam are 1.24, 0.87, 1.53, 1.24 m / s, respectively,