مقام زن و حضرت زهراء(س) از نظر سنایی غزنوی
محورهای موضوعی : دین، مذهب و فقه
علی اکبر افراسیاب پور
1
(مدرس دانشگاه تربیت معلم شهید رجائی، تهران.)
کلید واژه: عرفان, شیعه, سیر و سلوک, mysticism, Shiite, فاطمة زهراء(س), زنان عارفه, Fatima al-Zahra (SA), Mystic Women, Spiritual Journey (Seyr Va Solook),
چکیده مقاله :
سنایی را برخی، ازمخالفان زنان قلمداد نموده اند،در حالی که این عارف بزرگ بر اساس مبانی عرفانی در مراتب معنوی تفاوتی بین زن و مرد قائل نبوده است . در عرفان اسلامی همواره زنان منبع محبت بوده به بالاترین مقام های عرفانی رسیده اند.در آثار سنایی نیز دو نوع گفته دربارة زنان مشاهده می شود،یکی با دیدگاهی مثبت که سیر و سلوک و حکمت را به آنان نسبت می دهد و دیگری با دیدگاهی منفی،که جنس زن موردنظر نبوده. چون در آن عصر زن های متعدد را از تجمل های زندگی می دانستند او درمقام نفی تجمل مطالبی گفته ویا برای ارتباط باعوام از حکایات مرسوم بهره برده است. با مطالعة دیدگاه او نسبت به حضرت زهراء (س) و تشیع می توان به عظمت مقام زن در نظر او دست یافت.
Some consider "Sanaee” as women antagonistic, while such a great mystic, based on mystical (Sufism) principles believed in no difference between man and woman regarding the spirituals ranks. In Islamic mysticism women always were the resource of love who could reach the highest level of mystical ranks. In Sanaee works two types of recitations about women could be observed; one with the positive viewpoint which attributed senior conduct and wisdom to them, the other with negative viewpoint that woman gender has not been regarded. Since at "Sanaee” era women were considered as life luxuries, so he either took some negative positions toward polygyny women or might benefited prevalent allegories to communicate with the public. By studying his approach toward Hazrat Zahra (SA) and Shiite we could attaine the woman superior rank in his opinion
اعلمی حائری(1420)،محمدحسین،تراجم اعلام النساء،چاپ اول ،مؤسسه الاعلمی،بیروت.
افراسیاب پور(1388)،علی اکبر،شرح جامع حدیقه الحقیقه،چاپ اول ،انتشارات عرفان،تهران.
ایران منش(1372)،پری،عرفای کرمان،چاپ اول ،مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی،تهران.
خواجوی کرمانی(1336)،کمال الدین،دیوان،تصحیح احمد سهیلی خوانساری،چاپ اول، کتابفروشی محمودی،تهران،.
سنایی غزنوی(1360)،مجدودبن آدم،مثنوی های حکیم سنایی،تصحیح مدرس رضوی،چاپ دوم ، انتشارات بابک، تهران.
سنایی غزنوی(1384)،مجدودبن آدم،دیوان حکیم سنایی، تصحیح ومقدمة محمدبقائی(ماکان)،چاپ اول ،انتشارات اقبال،تهران.
سنایی غزنوی(1378)،مجدودبن آدم،حدیقه الحقیقه،تصحیح محمدتقی مدرس رضوی،چاپ سوم، انتشارات دانشگاه تهران،تهران.
سنایی غزنوی(1382)،مجدودبن آدم،حدیقه الحقیقه(فخری نامه)،تصحیح مریم حسینی،چاپ اول، مرکز نشر دانشگاهی،تهران.
شیمل،(1384)،آنه ماری،ابعاد عرفانی اسلام،ترجمه عبدالرحیم گواهی،چاپ دوم ،دفتر نشر و فرهنگ اسلامی،تهران.
شیمل،(1379)،آنه ماری،زن در عرفان و تصوف اسلامی،ترجمه فریده مهدوی دامغانی،چاپ اول ،نشر تیر،تهران.
عطار نیشابوری(1355)،فریدالدین،تذکرة الاولیاء،تصحیح محمد استعلامی،چاپ دوم ،بنگاه ترجمه و نشر کتاب،تهران.
فروزانفر(1347)،بدیع الزمان،مناقب اوحدالدین حامد کرمانی،چاپ اول ،بنگاه ترجمه و نشر کتاب،تهران.
فطوره چی(1383)،مینو،سیمای جامعه در آثار سنایی،چاپ اول ،انتشارات امیر کبیر،تهران.
ناصرخسرو(1370)،ابومعین،دیوان اشعار،تصحیح مجتبی مینوی و مهدی محقق ،انتشارات امیرکبیر،تهران.
مولوی(1370)،جلال الدین محمد،مثنوی معنوی،چاپ دوم ،انتشارات سروش،تهران.
_||_