بازنمائی نقش زنان در سینما (سیاست گذاری های فرهنگی در سینمای قبل و پس از انقلاب اسلامی)
محورهای موضوعی : جامعه شناسیلنا عبدالخانی 1 , محمد نصرآبادی 2
1 - گروه علوم سیاسی ، دانشگاه آزاد اسلامی واحداهواز،اهواز،ایران
2 - دانشگاه آزاد اسلامی، واحدعلوم و تحقیقات خوزستان،گروه علوم سیاسی،اهواز، ایران.
کلید واژه: سینما, زن, سیاستگذاری های فرهنگی, تحولات سیاسی- اجتماعی, Cultural policy-making, political-Social development, routine life, cinematic changes, female role,
چکیده مقاله :
بررسی رابطه فرهنگ، ارزش ، اخلاق و هنر که از دل زندگی روزمره برخاسته است در عصر زندگی مدرن با چالش جدی مواجه شده است . سینما به عنوان ابزاری منحصر به فرد برای بیان و سامان بخشی مسایل زندگی علاقه رهایی بخش و انتقادی خود را در راستای کشف قواعد اخلاقی ایجاد نموده و بر آنست که از زندگی ابهام زدایی و با انتقاد به زبانی هنری آنها را بازنمایی کند . با مقایسة فیلم‌های سینمایی قبل و بعد از انقلاب اسلامی درمی‌یابیم که مضامین و محتوای اصلی بیشتر فیلم‌های بعد از این تاریخ در ارتباط با موضوعات زنان متفاوت گردیده است. سؤالی که این پژوهش درصدد پاسخ دادن به آن است این است که با توجه به تضاد در سیاستگذاری ها و برنامه ریزی های فرهنگی در دو دوره قبل و بعد از انقلاب اسلامی حضور زن ، در سینمای این دو دوره دارای چه تفاوت‌هایی در مضامین و محتوا بوده است . چهارچوب نظری مورد استفاده در این مقاله نظریه انتقادی در جامعه شناسی هنر است. این نظریه مبتنی بر فرضیه بازتاب است که هنر را آیینة جامعه و منعکس کننده ویژگی های آن می داند. روش تحقیق اسنادی و توصیفی است . فرضیه پژوهش این است که "تفاوت معناداری بین بازنمایی زن در سینمای قبل و بعد از انقلاب اسلامی در مضامین و محتواوجود دارد". مطالعات نشان داده که بازنمایی زن در دو دورة مورد بررسی تغییرات و تحولات چشمگیری داشته است. و این تغییرات در موارد مختلفی چون: میزان حضور زنان در فیلم‌ها، کیفیت مشاغل، نوع پوشش، مهارت‌های فردی، مضامین دیالوگ‌ها، میزان تحصیلات، اعتقادات، زبان، مکانیسم حل مشکلات شخصی و خانوادگی و غیره بوده است. نتیجه کلی اینکه تغییر در سیاست گذاری های فرهنگی در سینمای ایران باعث شکل‌گیری گونة متفاوتی از بازنمایی زن در فیلم‌های پس از انقلاب اسلامی شده است .
This study proposed a theoretical framework based on “critical theory” of the sociology of art. This theory is based on Reaction hypothesis which shows the art as a mirror, reflects social characteristics of a given society. It involves descriptive and documentary research methods. The technique used in this study is the qualitative analysis of content. Our hypothesis suggested that there is a clear difference between the representation of women in respect to the contents and subjects in the movies before and after the Islamic Iran’s Revolution. The data showed that the representation of women in the Iranian cinema has been changed dramatically in the two periods i.e. before and after the second year of 1979 post years. These changes occurred due to the issues such as representation of women in modern movies, quality of jobs, type of clothing and veil, cultural-related products use, personal skills, dialogues contents, level of education, beliefs, language, mechanisms that lead to resolving personal and family problems and etc. The overall results indicated that shift in cultural policymaking of the Iranian Cinema led to a differing view about representation of women in Cinema after the Islamic Revolution of Iran.
اکبری ،محمدعلی،(1381) تجربیاتی از برنامه ریزی فرهنگی در ایران 20-57، فصلنامه فرهنگ عمومی ، ش 33.
- تاجیک، محمدرضا،(1379) تأمل آسیب شناسی بر فرهنگ در ایران، تهران، مرکز بازاشناسی اسلام و ایران.
- خالقی،احمد،(1382)، قدرت،زبان،زندگی روزمره ،تهران،گام نو.
- جمعدار،الهام،(1373) تحلیل سیمای زن در سینمای پس از انقلاب، تهران، دانشگاه تهران.
- صدر،حمیدرضا،(1381) درآمدی بر تاریخ سیاسی سینمای ایران،تهران، نشر نی.
- لاجوردی، هاله ،(1388) زندگی روزمره در ایران مدرن با تأمل بر سینمای ایران ، تهران،نشر ثالث.
- گیتی ، حسین (1381) زن در سینمای قبل از انقلاب ، نشریه نقد سینما ، ش36.
- نیک اختر،سعیده(1389) نقش زنان در فیلم های حاتمی کیا ، روزنامه جام جم،15فروردین .
- وحید، مجید(1379) از فرهنگ سیاستگذاری تا سیاست گذاری فرهنگی، تهران، مرکز بازشناسی اسلام و ایران .
- Alexander, Victoria (2003) Sociology of the Arts. London: Blackwell publishing.
- Holton,Robert (2000) Globalization’s Cultural Consequences , Annuel of the American Academy of Political and Social Science ,vol 570.
- Waterston,A,(1965) Development Planning : Lessons of Experince, Baltimore,Johns Hopkins University Press.
- Wright,Elizabet, Psychoanalytic Criticism, London,Routlefge,1991.
_||_