تأثیر آموزش گروهی مهارت‌های زناشویی مبتنی بر رویکرد پذیرش و تعهد بر بهزیستی ذهنی، باورهای ارتباطی غیرمنطقی و صمیمیت زنان

محورهای موضوعی : روان شناسی

حکیمه خیری ¹ , مهناز خسروجاوید ² , رضا سلطانی شال ³

1 - دانشگاه گیلان، گروه روان شناسی، گیلان، ایران.
2 - دانشگاه گیلان، گروه روان شناسی، گیلان، ایران.
3 - دانشگاه گیلان، گروه روان شناسی، گیلان، ایران.

تاریخ دریافت : 1397/10/28 تاریخ پذیرش : 1398/03/07 تاریخ انتشار : 1398/04/01

کلید واژه: بهزیستی ذهنی, باورهای ارتباطی غیرمنطقی, آموزش گروهی مهارت‌های زناشویی, درمان پذیرش و تعهد, صمیمیت,

چکیده مقاله :

هدف از پژوهش حاضر بررسی تأثیر آموزش گروهی مهارت های زناشویی با رویکرد پذیرش و تعهد بر بهزیستی ذهنی، باورهای ارتباطی غیرمنطقی و صمیمیت زنان در شهر رشت پرداخت. جامعه آماری شامل زنان متأهل شهر رشت بوده و نمونه تحقیق نیز 30 نفر زن متأهل دارای معیارهای ورود بوده که با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب و به‌صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (15 نفر) و گواه (15 نفر) جایگزین شدند. طرح پژوهش حاضر از نوع نیمه آزمایشی با پیش‌آزمون-پس‌آزمون و گروه گواه بود و جهت گردآوری داده از پرسشنامه بهزیستی ذهنی کی یز و ما گیارمو (2003)، مقیاس باورهای ارتباطی آدیلسون و اپشتاین (1982) و مقیاس صمیمیت اکسیس جی واکر و لیندا تامپسون (1983) استفاده شد. گروه آزمایش در قالب 10 جلسه آموزش گروهی مهارت های زناشویی با رویکرد پذیرش و تعهد را دریافت کرد و گروه گواه، هیچ درمانی دریافت نکرد. جهت تحلیل داده ها از آزمون تحلیل کوواریانس چند متغیره استفاده شد. تحلیل داده های پس آزمون، نمرات بالاتری در بهزیستی ذهنی و صمیمیت و نمرات پایین تری در باورهای ارتباطی شرکت کنندگان را نشان داد. این تغییرپذیری داده ها آشکار ساخت که آموزش گروهی مهارت های زناشویی با رویکرد پذیرش و تعهد بر بهزیستی ذهنی، باورهای ارتباطی و صمیمیت زنان اثربخش بوده است. می توان نتیجه گرفت که آموزش گروهی مهارت های زناشویی با رویکرد پذیرش و تعهد یک درمان مؤثر و قابل قبول برای بهبود بهزیستی ذهنی، باورهای ارتباطی و صمیمیت است.

چکیده انگلیسی:

The goal of this study was evaluating the effectiveness of group marital skills education based on acceptance and commitment therapy on woman’s mental well-being, irrational communication beliefs and intimacy in city of Rasht. The statistical population included all married women of Rasht city and study’s sample subsumed 30 women who met the inclusion criteria that were selected by judgmental sampling method. The participants were randomly divided into control and experimental groups (15 women per group). The design of this study was quasi-experimental with pretest-posttest and control group. For data gathering the Subjective Well-being Questionnaire (2003), the Communication Beliefs (1988) and the Intimacy Scales (1983), respectively were complemented. The experimental group received marital skills with ACT approach education in ten sessions. Their psychological well-being, communication beliefs and intimacy were evaluated before and after the intervention using the gathered data were analyzes through multivariate analysis of covariance. Data analysis showed that, at post‐intervention, participants revealed significantly higher mental well-being and intimacy and lower irrational communication beliefs. The results revealed that, the acceptance and commitment therapy based group marital skills education affected the mental well-being, communication believes and intimacy among woman (p<0.05). ACT-B-MSE is an effective and acceptable treatment for improving woman’s’ psychological well-being, communication beliefs and intimacy.

منابع و مأخذ:

- اخوان بی‌تقصیر، زهرا، ثنائی ذاکر، باقر، نوابی نژاد، شکوه، فرزاد، ولی‌الله.(1396). مقایسۀ اثربخشی زوج‌درمانی هیجان‌محور و درمان مبتنی بر تعهد و پذیرش بر رضایت و سازگاری زناشویی زوج‌ها. آموزش بهداشت و ارتقای سلامت، ۵ (۲) ،۱۲۱-۱۲۸.

- جمشیدیان قلعه شاهی، پروین، آقایی، اصغر، گل پرور، محسن.(1396). مقایسه‌ی تأثیر درمان مثبت نگر ایرانی ـ اسلامی و درمان پذیرش و تعهد بر بهزیستی روان‌شناختی زنان نابارور شهر اصفهان. مجله پرستاری و مامایی ارومیه، ۱۵ (۱)، ۴۸-۵۷.

- خانجانی وشکی، سحر، شفیع‌آبادی، عبدالله، فرزاد، ولی‌الله، فاتحی زاده، مریم. (1395). مقایسۀ اثربخشی زوج‌درمانی شناختی ـ رفتاری و زوج‌درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد بر صمیمیت زناشویی زوجین متعارض شهر اصفهان. دانش و پژوهش در روان‌شناسی کاربردی، 17(4)، 31-40.

- خیری، حکیمه، صالحی، ایرج، سلطانی شال، رضا. (1396). تاثیرآموزش مدیریت تنیدگی بر رضایت زناشویی و تنیدگی والدینی مادران دارای کودک مبتلابه مشکلات رفتاری. فصلنامه سلامت روان کودک، ۴ (۴)،۳-۱۳.

- خیری، حکیمه، صالحی، ایرج، سلطانی شال، رضا. (1397). تأثیر آموزش مدیریت استرس به شیوه شناختی رفتاری بر کیفیت زندگی مادران و مشکلات رفتاری کودکان آنان. فصلنامه علمی- پژوهشی خانواده و پژوهش، ۱۵(۴) :۷-26.

- زنگنه مطلق، فیروزه، بنی جمالی، شکوه السادات، احدی، حسن، حاتمی،حمیدرضا. (1396). اثربخشی زوج‌درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد و زوج‌درمانی هیجان مدار بر بهبود صمیمیت و کاهش نارسایی هیجانی زوجین. اندیشه و رفتار در روان‌شناسی بالینی،11(44)، 47-56.

- صدری دمیرچی، اسماعیل، خزان، کاظم، درگاهی، شهریار. (1395). اثربخشی واقعیت درمانی بر بهزیستی هیجانی، روانی و اجتماعی مردان سالمند مقیم آسایشگاه. روان‌شناسی پیری، 2(3)،187-194.

- عالی پور، رسول، حاجی علیزاده، کبری. (1396). مقایسه اثربخشی گروه‌درمانی مبتنی بر پذیرش، تعهد و دارودرمانی بر بهبود بیماران مبتلابه افسردگی اساسی. روان پرستاری، ۵ (۴)، ۶۱-۶۸.

- نریمانی, محمد، پورعبدل، سعید، بشرپور, سجاد. (1395). اثربخشی آموزش مبتنی بر پذیرش/ تعهد بر کاهش اضطراب اجتماعی دانش‌آموزان دارای اختلال یادگیری خاص. ناتوانی‌های یادگیری، 6(1), 121-140.

- هریس، راس. (2010). درمان پذیرش و تعهد با عشق. ترجمه پیمان دوستی، سیده سپیده هدایتی همدانی و حسین محققی. (1395). همدان: انتشارات فراگیر هگمتانه.

- Akerkar, S., & Fordham, M. (2017). Gender, place and mental health recovery in disasters: Addressing issues of equality and difference. International Journal of Disaster Risk Reduction, 23, 218-230.

- Bagarozzi, D. A. (2014). Enhancing intimacy in marriage: a clinician's guide: routledge.

- Bramwell, K., Richardson, T. (2018). Improvements in Depression and Mental Health After Acceptance and Commitment Therapy are Related to Changes in Defusion and Values-Based Action. J Contemp Psychother, 48(1), 9-14.

- Constant, E., Vallet, F., Nandrino, J.-L., & Christophe, V. (2016). Personal assessment of intimacy in relationships: Validity and measurement invariance across gender. Revue Européenne de Psychologie Appliquée/European Review of Applied Psychology, 66(3), 109-116.

- D. Peterson, B., Eifert G, Feingold T, Davidson S. (2009). Using Acceptance and Commitment Therapy to Treat Distressed Couples: A Case Study With Two Couples. Cognitive and Behavioral Practice, 16, 430-442.

- Deval, C., Bernard-Curie, S., & Monestès, J.-L. (2017). Effects of an acceptance and commitment therapy intervention on leaders’ and managers’ psychological flexibility. Journal de Thérapie Comportementale et Cognitive, 27(1), 34-42.

- Eidelson, R. J., & Epstein, N. (1982). Cognition and relationship maladjustment: Development of a measure of dysfunctional relationship beliefs. Journal of consulting and clinical psychology, 50(5), 715.

- Eilenberg, T., Hoffmann, D., Jensen, J. S., & Frostholm, L. (2017). Intervening variables in group-based acceptance & commitment therapy for severe health anxiety. Behaviour Research and Therapy, 92, 24-31.

- Ema Komala, E., Anna Keliat B, Yulia Wardani. (2018). Acceptance and commitment therapy and family psycho education for clients with schizophrenia. Enferm Clin, 1, 88-93.

- Gloster, A., Klotsche, J, Ciarrochi, J, Eifert, G, Sonntag, R, Wittchen, H-U, et al. (2017). Increasing valued behaviors precedes reduction in suffering: Findings from a randomized controlled trial using ACT. Behaviour Research and Therapy, 91, 64–71.

- Graham, C., Gouick J, Krahé C, Gillanders D. (2016). A systematic review of the use of Acceptance and Commitment Therapy (ACT) in chronic disease and long-term conditions. Clinical Psychology Review, 46, 46-58.

- Haghi, F., Allahverdipour, H., Nadrian, H., Sarbakhsh, P., Hashemiparast, M., & Mirghafourvand, M. (2017). Sexual problems, marital intimacy and quality of sex life among married women: A study from an Islamic country. Sexual and Relationship Therapy, 1-14.

- Hayes, S. C., Levin, M. E., Plumb-Vilardaga, J., Villatte, J. L., & Pistorello, J. (2013). Acceptance and commitment therapy and contextual behavioral science: Examining the progress of a distinctive model of behavioral and cognitive therapy. Behavior therapy, 44(2), 180-198.

- Higgins, A., Tuohy, T., Murphy, R., & Begley, C. (2016). Mothers with mental health problems: Contrasting experiences of support within maternity services in the Republic of Ireland. Midwifery, 36, 28-34.

- Kunar, A., Nizamie, S. H., & Srivastava, N. K. (2013). Violence against women and mental health. Ment. Health Prev, 1, 4-10.

- Lafontaine, M.-F., Hum, L., Gabbay, N., & Dandurand, C. (2017). Examination of the psychometric properties of the Personal Assessment of Intimacy in Relationships with individuals in same-sex couple relationships. Journal of GLBT Family Studies, 1-32.

- Navid, B., Mohammadi, M., Maroufizadeh, S., & Amini, P. (2017). Relationship between Quality of Life, Relationship Beliefs and Attribution Style in Infertile Couples. Int J Fertil Steril, 12(2).

- Nayeri, A., Lotfi, M., & Noorani, M. (2014). The effectiveness of group training of transactional analysis on intimacy in couples. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 152, 1167-1170.

- Oram, S., Khalifeh, H., & Howard, L. M. (2017). Violence against women and mental health. The Lancet Psychiatry, 4(2), 159-170.

- Räsänen, P., Lappalainen P, Muotka J, Tolvanen  A, Lappalainen R. (2016). An online guided ACT intervention for enhancing the psychological wellbeing of university students: A randomized controlled clinical trial. .  Behaviour Research and Therapy, 78, 30-42.

- Smallwood, R. F., Potter, J. S., & Robin, D. A. (2016). Neurophysiological mechanisms in acceptance and commitment therapy in opioid-addicted patients with chronic pain. Psychiatry Research: Neuroimaging, 250, 12-14.

- Steptoe, A., & Wardle, J. (2017). Life skills, wealth, health, and wellbeing in later life. Psychological and Cognitive Sciences, 114(17), 4354–4359.

- Stotland, N. L. (2017). Reproductive Rights and Women’s Mental Health. Psychiatric Clinics, 40(2), 335-350.