نقش ابعاد حمایت اجتماعی در پیش بینی اشتیاق شغلی معلمان زن مدارس استثنایی دوره ابتدایی شهر اهواز

محورهای موضوعی : روان شناسی

عزت اله قدم پور ¹ (دانشگاه لرستان، گروه روان شناسی، خرم اباد، ایران.)
لیلا منصوری ² (دانشگاه لرستان، گروه روان شناسی تربیتی، خرم اباد، ایران.)
حدیث بکدلی نصرآباد ³ (دانشگاه لرستان، گروه روان شناسی عمومی، خرم اباد، ایران.)

تاریخ دریافت : 1396/02/25 تاریخ پذیرش : 1396/05/30 تاریخ انتشار : 1396/07/01

کلید واژه: اشتیاق شغلی, حمایت اجتماعی, معلمان زن مدارس استثنایی,

چکیده مقاله :

هدف پژوهش حاضر بررسی نقش ابعاد حمایت اجتماعی در پیش بینی اشتیاق شغلی معلمان زن مدارس استثنایی دوره ابتدایی شهر اهواز بود. نمونه پژوهش شامل 132 نفر از جامعه مذکور بود که به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. روش پژوهش حاضر توصیفی و از نوع همبستگی بود. به منظور جمع آوری داده ها از پرسشنامه های حمایت اجتماعی فلیپس (1986) و اشتیاق شغلی سالانوا و شوفلی (2001) استفاده گردید. داده ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج ضریب همبستگی پیرسون نشان داد که بین حمایت اجتماعی و مؤلفه های آن یعنی دوستان و خانواده با اشتیاق شغلی رابطه مثبت و معنی دار وجود دارد و بین مؤلفه سایرین و اشتیاق شغلی رابطه معنی داری وجود ندارد. نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه نیز بیانگر آن بود که از بین ابعاد حمایت اجتماعی تنها مؤلفه خانواده قادر به پیش بینی اشتیاق شغلی به صورت معنی دار بود. بنابراین بر اساس یافته ها می توان بیان کرد که حمایت اجتماعی نقش بسزایی در افزایش اشتیاق شغلی معلمان مدارس استثنایی دارد.

چکیده انگلیسی:

The aim of present study was to examine the role of social support dimensions on predicting work engagement among female teachers of Ahvaz primary exceptional schools.From the above population 302 individuals were selected via stratified sampling method as research sample. The research was a descriptive and correlational study. Data were collected through Phillips & et.al Social Support Questionnaire (1986) and Schaufeli & Salanova Work Engagement Questionnaire (2001). Data were analyzed by Pearson correlation, stepwise multiple regression analysis and through SPSS. The results showed significant positive correlation between social support and its aspects including friends and family with work engagement. Also there was no significant between others and work engagement. The results of regression analysis showed that among different aspects of social support, only family factor could predict work engagement. Based on the result we could say that social support has a vital role in increasing work engagement among exceptional school teachers.

منابع و مأخذ:

- ابراهیمی قوام، صغری. (1371). بررسی اعتبار سه مفهوم منبع کنترل، عزت نفس و حمایت اجتماعی. پایان نامه کارشناسی ارشد روان شناسی تربیتی. دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران.

- اسمعیلی، محمدرضا؛ سالاری، حامد و بخشنده حسین. (1394). اثر حمایت اجتماعی (خانواده و سرپرست) بر فرسودگی شغلی کارکنان ادارات ورزش و جوانان استان یزد: نقش واسطه ای تعارض کار-خانواده. فصلنامه علوم تربیتی و روان شناسی. 4(1)، 103-93.

- بابایی امیری، ناهید؛ حقیقت، سارا و عاشوری، جمال. (1395). ارتباط فرسودگی شغلی، حمایت اجتماعی ادراک شده و سرسختی روان شناختی با سلامت روان. مجله علمی دانشکده پرستاری و مامایی، 24(2)، 127-120.

- پورعباس، علی؛ عابدی، محمدرضا و باغبان، ایران. (1392). اثربخشی کارگاه های خودکارآمدی حرفه ای بر اشتیاق شغلی کارکنان بخش اداری اصفهان. فصلنامه مشاوره شغلی و سازمانی. 5(17)، 50-37.

- خسروی، ولی اله. (1389). بررسی رابطه هویت سازمانی در کارکنان شرکت گاز استان خوزستان. پایان نامه کارشناسی ارشد روان شناسی صنعتی و سازمانی، دانشگاه شهید چمران اهواز.

- خوش کنش، ابوالقاسم؛ اسدی، مسعود؛ شیرعلی، اصغر و کشاورزافشار، حسین. (1389). نقش نیازهای بنیادین و حمایت اجتماعی در سازگاری اجتماعی دانش آموزان مقطع متوسطه. فصلنامه روان شناسی کاربردی، 4(1)، 82-94.

- دباشی، فرزانه؛ نوری، ابوالقاسم؛ عریضی؛ حمیدرضا و دیباجی، میثم. (1395). پیش بینی تمایل به ترک شغل کارکنان بر اساس عوامل فردی، شغلی و سازمانی. دانش و پژوهش در روان شناسی کاربردی. 17 (2)، 54-45.

- صفرزاده، سحر؛ نادری، فرح؛ عسگری، پرویز؛ عنایتی، میرصلاح الدین و حیدری، علیرضا. (1391). رابطه جو سازمانی نوآورانه و اشتیاق شغلی با رفتار مدنی سازمانی در کارکنان زن. فصلنامه علمی-پژوهشی زن و فرهنگ، 4(14)، 82-69.

- عسگری، پرویز و نکل زاده، مریم. (1390). رابطه استرس شغلی، حمایت اجتماعی با خشنودی شغلی در کارکنان شرکت ملی حفاری. یافته های نو در روان شناسی، 5(14)، 50-36.

- فاتحی زاده، مریم؛ نقوی، اعظم و سلطانی، مرضیه. (1386). بررسی ارتباط بین حمایت اجتماعی و تعارض کار/خانواده. فصلنامه مشاوره شغلی و سازمانی. 1، 132-111.

- کردی، الهه و ناستی زایی، ناصر. (1394). رابطه سبک رهبری خدمتگزار و یادگیری سازمانی با اشتیاق شغلی معلمان مدارس استثنایی. فصلنامه مشاوره شغلی و سازمانی. 7(23). 91-68.

- محبوبی، پریسا. (1386). رابطه حمایت اجتماعی با رضایت شغلی معلمان شهر اهواز. پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اهواز.

- ملکی فراهانی، بهاره و جعفری، پریوش. (1393). نقش رهبری معنوی و سرمایه روان شناختی در اشتیاق شغلی معلمان در مدارس متوسطه دولتی دوره اول و دوم دخترانه منطقه چهار تهران. نوآوری های مدیریت آموزشی. 10(1). 137-121.

- مهرابی زاده هنرمند، مهناز؛ آتش افروز، عسگر؛ شهنی ییلاق، منیجه و رضایی، شبنم. (1392). مقایسه سلامت عمومی، استرس شغلی و فرسودگی شغلی معلمان مدارس استثنایی و عادی. دانشور رفتار، 20(9)، 64-53.

- ندرلو، معصومه و یغمایی، فریده. (1393). کیفیت زندگی کاری معلمان شاغل در مدارس استثنایی، روان پرستاری، 2(2)،  66-57.

- Bakker, A.B., Demerouti, E. (2008). Towards a model of work engagement. Career Development International, 13, 3, 209-223.

- Bakker, A. B., Demerouti, E., & Euwema, M. C. (2005). Job resources buffer the impact of job demands on burnout. Journal of Occupational Health Psychology, 10(2), 170-180.

- Bakker AB., Leiter MP. (2010). Work engagement: A handbook of essential theoryand research, (1ed), New York: Psychology Press.

- Baskeen, R.M. (2007). The moderator-mediator variable distinction in social psychology research: Conceptual, strategic, and statistical consideration. Journal ofPersonality and Social Psychology, 51, 1173-1182.

- Coetzer, C. F., & Rothmann, S. (2007). Job demands, job resources and work engagement of employees in a manufacturing organisation. Southern African Business Review, 11(3), 17-32.

- Charyton C, Elliott JO, Lu B, Moore JL. The impact of social support on health related quality of life in persons with epilepsy. Epilepsy Behav. 2009;16(4):640-5.

- Christian, M. S., Garza, A. S., & Slaughter, J. E. (2011). Work engagement: A quantitative review and test of its relations with task and contextual performance. Personnel Psychology, 64(1), 89-136.

- Cureton, S. S. (2014). The role of exchange ideology in coworker social support and work engagement. Doctoral Dissertations, University of Southern Mississippi.

- Evans, L. (2001). Delving deeper into morale, job satisfaction, and motivation among education professionals. Educational Management and Administration, 29, 291–306.

- Galinsky, E., Bond, J.T., & Hill, E.J. (2004). When work works: A status report on workplace flexibility: Who has it? Who wants it? What difference does it make? New York, NY: Families and Work Institute.

- Gibbons, J. (2006). "Employee Engagement" AReview of Current Research and Its Implications". New York: The Conference Board.

- Hakanen, J., Hakanen, A., Bakker, B., & Demerouti, E. (2005). How dentists cope with their job demands and stay engaged: the moderating role of job resource. European journal of oral science, 113. 479-487.

- Harter, J. K., Schmidt, F. L., & Hayes, T. L. (2002). Business-unit level relationship between employee satisfaction, employee engagement, and business outcomes: A meta-analysis. Journal -of Applied Psychology, 87, 268-279.

- Lautongmeesakun, S., & Wichian, S. N. (2016). Path Analysis of Work Passion Model of Thai Teachers in Municipal Schools. International Journal of Information and Education Technology, 6(12), 949.

- Liu, X. S., & Ramsey, J. (2008). Teachers’ job satisfaction: Analyses of the Teacher Follow-Up Survey in the United States for 2000–2001. Teaching and Teacher Education, 24, 1173–1184.

- Loh, L.,W.C; (1994). “Are EsL/Efl teachers under high stress? A study of Secondary level school teachers in Hong Kong”, International. JATEFL Conference in Brighton UK.

- Marcinkus, W. C., Whelan-Berry, K. S., & Gordon, J. R. (2007). The relationship of social support to the work-family balance and work outcomes of midlife women. Women in Management Review, 22(2), 86-111.

- Mints-Binder, R. D. , & Fitzpatrick, J. J. (2009). Exploring social support and job satisfaction among associate degree program directors in California. Nurse Educe Prospect , 30(5):299-304.

- Othman, N., & Nasurdin, A. M. (2013). Social support and work engagement: a study of Malaysian nurses. Journal of nursing management, 21(8), 1083-1090.

- Poulsen, M. G., Khan, A., Poulsen, E. E., Khan, S. R., & Poulsen, A. A. (2016). Work engagement in cancer care: The power of co-worker and supervisor support. European Journal of Oncology Nursing, 21, 134-138.

- Richardsen, A. M., Burke, R. J., & Martinussen, M. (2006). Work and health outcomes among police officers: The mediating role of police cynicism and engagement. International Journal of Stress Management, 13(4), 555-574.

- Salanova, M ., Agut, D., Peiro, J. M. (2005). Linking organizational resources and work engagement to employee performance and customer loyality: the mediation of service climate. Journal of applied psychology, 90, 6, 1217-1227.

- Upadyaya, K., Vartiainen, M., & Salmela-Aro, K. (2016). From job demands and resources to work engagement, burnout, life satisfaction, depressive symptoms, and occupational health. Burnout Research, 3(4), 101-108.

- Schaufeli, W.B., & Bakker, A.B. (2004). Job demands, job resources, and their relationship with burnout and engagement: A multi-sample study. Journal ofOrganizational Behavior, 25, 293–315.

- Schaufeli, W .B., Bakker, A. B. & Salanova, M. (2006). The measurement of work engagement with a short questionnaire: A cross-national study. Educationaland Psychological Measurement, 66, 701-716.

- Schaufeli, W.B., Salanova, M., Gonzalez-Roma, V. & Bakker, A.B. (2002). The Measurement of EngagementAnd Burnout: A Confirmative Analytic Approach. Journal of Happiness Studies, 3, 71-92.

- Soralum, D. (2012). “A comparative study factors affecting work passion incross generation: Case study of the Cement Thai (Keang Koi) Co, Ltd.” Master's Thesis, Department of  Human -resource development, National Institute of Development Administration, Bangkok, Thailand.

- Tsai,Y-J. (2008). A Study on the Relationships among Social Support, Job Satisfaction, andJobPerformance: Take Civil Servants of Yunlin County as an Example. Master's Thesis, Department of Business Administration, China.

- Vaux, A., Phillips, J., Holly, L., Thomson, B., Williams, D., & Stewart, D. (1986). The social support appraisals (SS-A) scale: Studies of reliability and validity. AmericanJournal of Community Psychology, 14(2), 195-219.