زمینه های شکل گیری احادیث موضوعه در حوزه ی زنان
محورهای موضوعی : دین، مذهب و فقه
راضیه شیرینی
1
(دانشگاه آزاد اسلامی واحد سلماس، گروه معارف اسلامی، سلماس، ایران.)
کلید واژه: حوزه ی زنان, احادیث موضوعه,
چکیده مقاله :
هدف از پژوهش حاضر تبیین زمینه های رشد احادیث موضوعه در مورد زنان و معین نمودن نقش هر کدام از زمینه ها در گسترش احادیث مجعول می باشد. جامعه مورد بررسی شامل کتب الموضوعات می باشد. نمونه پژوهش احادیث موضوعه در مورد زنان و معین نمودن نقش هر کدام از زمینه ها در گسترش احادیث مجعول علیه زنان است. طرح پژوهش توصیفی تحلیلی است. اطلاعات از طریق اسنادی و کتابخانه ای به دست آمد. تحلیل با استفاده از داده های به دست آمده از موضوعات واحادیث موضوعه ی مطرح در کتب الموضوعات به دست آمد. نتایج تحقیق نشان داد که شرایط تاریخی جامعه ی اسلامی زمینه ساز وضع و جعل حدیث در مورد زنان بوده است. زمینه های جعل حدیث در مورد زنان در زمینه های فرهنگی، اجتماعی و سیاسی قابل تقسیم است: از زمینه های فرهنگی می توان به غلبه ی فرهنگ مردسالاری ، وجود نگرش منفی نسبت به هویت زن و ترویج افکار اهل کتاب بین مسلمین اشاره نمود. نفوذ معاندین دین در بین مسلمانان از زمینه های سیاسی بوده و وجود اقتضائات اجتماعی دوران بعد از پیامبر (ص) از زمینه های اجتماعی محسوب می شود. با فراهم بودن این زمینه ها احادیث زن ستیز جعل شده و بعد از جعل به علت پذیرش از سوی جامعه ی مردان و به علت رویکرد تسامح آمیز محدثان در نقل اخبار غیر احکام بدون بررسی در لابلای متون روایی جای گرفته است.
The purpose of this study was to explain the background of the development of hadiths on women and to determine the role of each field in the development of fake hadiths. The study population included “Almozooat” books. The sample subsumed the subjects of the hadiths about women and determining the role of each field in the spread of false hadiths against women. The research design was descriptive-analytical. Data was obtained through documents and libraries. The analysis was conducted based on the obtained data from the topics and hadiths of the topic in the “Almozooat” books. The results of the research showed that the historical conditions of the Islamic society were the basis for the fake hadith about women. The grounds for fake hadith about women were divided into cultural, social and political contexts: Cultural contexts included the dominance of patriarchal culture, the existence of a negative attitude towards women's identity and the promotion of the thoughts of the believers among Muslims. The influence of religious opponents among Muslims was a political issue and the existence of social requirements in the post-Prophet era was considered as a social issue. Therefore, anti-feminist hadiths were falsified, and after the falsification, due to the acceptance by the male community and due to the negligent approach of the narrators in narrating non-commandments news and without any critique review, they were inserted in the narrative texts.
- ابن ابی الدنیا. (بی تا). النفقه علی العیال. بیروت: موقع جامع الحدیث.
- ابن الجارود، سلیمان بن داوود. (1419). مسند ابی داود الطیالسی. بیروت: هجر للطباعه و النشر.
- ابن جوزی، ابوالفرج. (1415). الموضوعات. بیروت: دارالکتب العلمیه.
- ابن قیم جوزیه، ابوعبدالله. (1403). المنار المنیف. حلب: مکتب المطبوعات الإسلامیه.
- ابو شقه، عبدالحلیم. (1410). تحریر المرأه فی عصر الرساله. کویت: دارالقلم.
- ابوریه، محمود. (بی تا). الأضواء علی السنه المحمدیه. بیروت: البطحاء.
- ألبانی، ناصر الدین. (1412). سلسلة الأحادیث الضعیفة والموضوعة وأثرها السیئ فی الأمة. الریاض: دار المعارف.
- الحاکم النیشابوری. (1411). المستدرک علی الصحیحین. بیروت: دار العلم للملایین.
- الحوت، محمد درویش. (1403). أسنی المطالب فی احادیث مختلفه المراتب. بیروت: دار الکتب العلمیه.
- الذهبی، شمس الدین. (1419). تلخیص کتاب الموضوعات. بیروت: مکتبه الرشد.
- السیوطی، جلال الدین. (1993م). الدر المنثور. بیروت: الناشر دار الفکر.
- السیوطی، جلال الدین. (بی تا ). لئالی المصنوعه فی الاحادیث الموضوعه. بیروت: دارالکتب العلمیه.
- السیوطی، عبدالرحمن بن ابوبکر. (بی تا). لآلی المصنوعة فی الأحادیث الموضوعة. بیروت: دار الکتب العلمیه.
- الشوکانی، محمد بن علی. (1407). الفوائد المجموعه. بیروت: المکتب الإسلامی
- العامری، احمد بن عبد الکریم الغزی. (بی تا). جد الحثیث فی بیان ما لیس بحدیث. بیروت: دار ابن حزم.
- العبسی الکوفی، ابو بکر عبد الله بن محمد ن أبی شیبة. (بی تا). المصنّف فی الأحادیث و الآثار. بیروت: دارالتاج.
- العجلونی، اسماعیل بن محمد. (1408). کشف الخفاء. بیروت: دارالکتب العلمیه.
- القاری، ملا علی. (1391). الأسرار المرفوعه فی اخبار الموضوعه. بیروت: دار الأمانة / مؤسسة الرسالة.
- القاوقجی، ابوالمحاسن محمد بن خلیل. (بی تا). اللؤ لؤ المرصوع فیما لا أصل له أو بأصله موضوع. بیروت: دار البشائر الإسلامیه.
- الکنانی، ابوالحسن علی بن محمد. (1981). تنزیه الشریعه المرفوعه، تحقیق عبدلله بن محمد بن الصدیق الغماری. بیروت: دار الکتب العلمیه.
- المالکی، محمد المیر. (بی تا). النخبة البهیة فی الأحادیث المکذوبة على خیر البریة. الناشر: المکتب الإسلامی.
- المبرد، یوسف بن حسن. (1420). محض الصواب فی فضائل امیرالمومنین عمربن الخطاب. بیروت: عماده البحث بالجامعه الاسلامیه.
- المناوی، عبد الرؤوف. (1356). فیض القدیر شرح الجامع الصغیر. مصر: المکتبة التجاریة الکبرى، الطبعة الأولى.
- جعفریان، رسول. (بی تا). تاریخ ایران اسلامی. قم: مؤسسه فرهنگی دانش و اندیشه معاصر.
- حسینی جلالی، محمدرضا.( 1413). تدوین السنه الشریفه. قم: دفتر تبلیغات اسلامی.
- حسینیان قمی. مهدی. (1377). دفاع از حدیث(6). فصلنامه علوم حدیث، 2(9)، 179-170.
- دینوری، ابن قتیبه. (1418). عیون الأخبار. بیروت: دارالکتب العلمیه.
- زرکشی، بدر الدین ابی عبدلله.(1406). التذکره فی الاحادیث المشتهره. بیروت: دارالکتب العلمیه.
- زمخشری، محمود. (1407). الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل. بیروت: دار الکتاب العربی.
- زمخشری، محمود. (1412). ربیع الأبرار و نصوص الأخیار. بیروت: موسسه أعلمی.
- صدوق، محمد بن علی. (بی تا). علل الشرایع. تهران: مصطفوی.
- طرهونی، محمد بن زرق. (بی تا). هدیتی لابنتی عند زفافها. بیروت: مکتبه الشامله.
- فضل الله، سید محمد حسین. (1378). نقش و جایگاه زن در حقوق اسلامی، ترجمه عبدالهادی فقهی زاده. تهران: نشر دادگستر.
- معارف، مجید. (1377). تاریخ عمومی حدیث. تهران: انتشارات کویر.
- معروف الحسنی، هاشم. (1372). اخبار و آثار ساختگی. مشهد: بنیاد پژوهش های اسلامی.
- نوال السعداوی، هبه رووف. (2000م). المرأه، الدین و الأخلاق. بیروت: دار الفکر.
- نویری، شهاب الدین. (1424). نهایه الأرب فی فنون الأدب. بیروت: دار الکتب العلمیه.
- نیکزاد، عباس. (1383). رواسازی خشونت علیه زنان در احادیث مجعول.مطالعات راهبردی زنان، 2(23)، 105-134.
- هروی، محمد بشیر ظافر. (بی تا). تحذیر المسلمین من الاحادیث الموضوعه علی سید المرسلین ،تحقیق فواز احمد زمرلی. بیروت: دارالکتب العربی.
_||_