روش‌های مدیریت فصل آنستروس و فاز انتقالی در مادیان
محورهای موضوعی : علوم بالینی دامپزشکی
1 -
کلید واژه: مادیان, آنستروس فصلی, مدیریت تولیدمثلی, نوردهی مصنوعی, هورمون‌درمانی.,
چکیده مقاله :
فصل آنستروس و دوره‌های انتقالی، بخش‌های کلیدی در چرخه تولیدمثلی مادیان هستند که نقش مهمی در باروری و کارایی تولیدمثلی آن‌ها ایفا می‌کنند. این مطالعه با هدف بررسی مکانیزم‌های فیزیولوژیک مرتبط با این دوره‌ها و معرفی راهکارهای مدیریتی مؤثر برای تحریک فعالیت تخمدانی و کاهش مدت‌زمان غیرفعال بودن تولیدمثلی انجام شده است. تمرکز اصلی بر استفاده از نوردهی مصنوعی و مداخلات دارویی، از جمله هورمون‌درمانی با آنالوگ‌های GnRH، پروژسترون و آنتاگونیست‌های دوپامین است. نتایج این بررسی نشان می‌دهد که اجرای دقیق پروتکل‌های درمانی و شرایط محیطی مناسب می‌تواند به رشد فولیکولی، القای تخمک‌گذاری و در نهایت بهبود عملکرد تولیدمثلی مادیان‌ها کمک کند. این مطالعه به عنوان راهنمایی کاربردی برای دامپزشکان و پرورش‌دهندگان، به منظور ارتقاء مدیریت تولیدمثلی مادیان‌ها ارائه شده است. مادیان‌ها از جمله گونه‌هایی هستند که تولیدمثل آن‌ها در روزهای بلند سال صورت می‌گیرد[1] و در فصل تولیدمثل چندین چرخه تولیدمثلی از خود نشان می‌دهند. فعالیت تولیدمثلی این گونه‌ها به طور چشمگیری تحت تأثیر طول مدت روشنایی روز (فتوپریود) قرار دارد. چرخه تولیدمثلی این حیوانات به چهار مرحله اصلی تقسیم می‌شود: آنستروس (دوره غیرفعال)، دوره انتقالی بهاره، فصل تولیدمثل (که شامل استروس و دی‌استروس است) و دوره انتقالی پاییزه. دو مرحله کلیدی این چرخه، فصل آنستروس و دوره انتقالی، تأثیر زیادی بر بهره‌وری باروری و عملکرد تولیدمثلی مادیان‌ها دارند. در فصل آنستروس، به دلیل کاهش نور روزانه، فعالیت تخمدانی مادیان‌ها کاهش می‌یابد و چرخه استروس متوقف می‌شود. از سوی دیگر، فاز انتقالی یک دوره گذار است که مادیان‌ها را از آنستروس به فصل تولیدمثلی (دوره انتقالی بهاره) یا از فصل تولیدمثلی به آنستروس (دوره انتقالی پاییزه) منتقل می‌کند. این دوره‌ها به دلیل تغییرات هورمونی و نوسانات فعالیت تخمدانی، تأثیر زیادی بر باروری و سلامت تولیدمثلی مادیان‌ها دارند و با فعالیت نامنظم تخمدانی و فقدان تخمک‌گذاری، چالش‌های مدیریتی قابل توجهی ایجاد می‌کنند.
Seasonal anestrus and transitional periods are key phases in the reproductive cycle of mares, playing an important role in their fertility and reproductive efficiency. This study aims to investigate the physiological mechanisms related to these periods and introduce effective management strategies to stimulate ovarian activity and reduce the duration of reproductive inactivity. The main focus is on the use of artificial lighting and pharmacological interventions, including hormone therapy with GnRH analogs, progesterone, and dopamine antagonists. The results of this study indicate that the precise implementation of therapeutic protocols and appropriate environmental conditions can assist in follicular growth, induce ovulation, and ultimately improve reproductive performance in mares. This study serves as a practical guide for veterinarians and breeders to enhance reproductive management in mares. Mares are among the species whose reproduction occurs during the longer days of the year, with multiple reproductive cycles occurring during the breeding season. Their reproductive activity is significantly influenced by the length of daylight (photoperiod). The reproductive cycle of these animals is divided into four main stages: anestrus (inactive period), spring transitional period, breeding season (including estrus and diestrus), and autumn transitional period. Two key stages in this cycle, seasonal anestrus and the transitional period, have a major impact on fertility productivity and reproductive performance in mares. During the seasonal anestrus, due to the reduction in daylight hours, ovarian activity in mares decreases, and the estrous cycle halts. On the other hand, the transitional phase is a transitional period that shifts mares from anestrus to the breeding season (spring transitional period) or from the breeding season to anestrus (autumn transitional period). These periods, due to hormonal changes and fluctuations in ovarian activity, significantly affect fertility and reproductive health in mares, presenting considerable management challenges due to irregular ovarian activity and the absence of ovulation.
1. Dascanio, J. and McCue, P. (2021) Equine Reproductive Procedures, Wiley Balckwell publication, 2nd ed. P: 199-203
2. Giedt, E, and Hiney, K. (2019) Reproductive Management of the Mare, Oklahoma Cooperative Extension Service
3. McKinnon, AO. Et al (2011) Equine Reproduction. John Wiley –Blackwell Publication, P:1696-1703 & 1771-1788
4. Ginther, O. J., et al. (2004). Reproductive seasonality in mares: Physiological mechanisms and applied implications. Theriogenology, 61(3), 613–631.
5. Aurich, C. (2011). Reproductive cycles in horses: Basic aspects and practical implications. Animal Reproduction Science, 124(3-4), 176–182.
6. Squires, E. L., et al. (2019). Hormonal manipulation of the estrous cycle in mares. Equine Veterinary Journal, 51(2), 275–282.
7. Sharp, D. C. (2000). Environmental and endocrine control of reproduction in the mare. Domestic Animal Endocrinology, 18(2), 267–281
8. Scott, C. (2020). Reproductive management of the transitional mare. UK-Vet Equine, 4(2), 42–47. https://doi.org/10.12968/ukve.2020.4.2.42
9. Bianchi, C. P., Bruno, S., Dorna, I. V., Rodríguez, E., & Aba, M. A. (2022). Effect of short-term artificial light and transvaginal progesterone device on first ovulation in late transitional mares. Journal of Equine Science, 33(1), 1–6. https://doi.org/10.1294/jes.33.1
10. Hornberger, K., Lyman, C. C., Coffman, E., & Holyoak, G. R. (2017, December 1). Mares behaving badly: a review of methods for estrus suppression in the mare*. https://clinicaltheriogenology.net/index.php/CT/article/view/10007
11. Fedorka, C. E., & Troedsson, M. H. T. (2020). The use of progestins in equine medicine: A review. Equine Veterinary Education, 33(9), 494–504. https://doi.org/10.1111/eve.13332
12. Jeon, S., Hwang, K., & Choi, K. (2016d). Effect of steroid hormones, estrogen and progesterone, on epithelial mesenchymal transition in ovarian cancer development. The Journal of Steroid Biochemistry and Molecular Biology, 158, 1–8. https://doi.org/10.1016/j.jsbmb.2016.02.005
13. Ferris, R. A., Hatzel, J. N., Lindholm, A. R., Scofield, D. B., & McCue, P. M. (2011). Efficacy of deslorelin acetate (SucroMate) on induction of ovulation in American quarter horse mares. Journal of Equine Veterinary Science, 32(5), 285–288. https://doi.org/10.1016/j.jevs.2011.11.007
14. Ginther, O., Baldrighi, J., Castro, T., Wolf, C., & Santos, V. (2015). Concentrations of progesterone, a metabolite of PGF2α, prolactin, and luteinizing hormone during development of idiopathic persistent corpus luteum in mares. Domestic Animal Endocrinology, 55, 114–122. https://doi.org/10.1016/j.domaniend.2015.12.004
15. Thompson, D. L., Hoffman, R., & DePew, C. L. (1997b). Prolactin administration to seasonally anestrous mares: reproductive, metabolic, and hair-shedding responses. Journal of Animal Science, 75(4), 1092. https://doi.org/10.2527/1997.7541092x
16. Bennett-Wimbush, K., Loch, W., Plata-Madrid, H., & Evans, T. (1998). The effects of perphenazine and bromocriptine on follicular dynamics and endocrine profiles in anestrous pony mares. Theriogenology, 49(4), 717–733. https://doi.org/10.1016/s0093-691x(98)00021-1
17. McCue, P. M., May, E. M., Middlebrooks, B. T., Roser, J. F., Ross, P. J., & Squires, E. L. (2023). Recombinant equine FSH superovulation in the mare. Journal of Equine Veterinary Science, 125, 104664. https://doi.org/10.1016/j.jevs.2023.104664
18. Jennings, M., Boime, I., Daphna-Iken, D., Jablonka-Shariff, A., Conley, A., Colgin, M., Bidstrup, L., Meyers-Brown, G., Famula, T., & Roser, J. (2009). The efficacy of recombinant equine follicle stimulating hormone (reFSH) to promote follicular growth in mares using a follicular suppression model. Animal Reproduction Science, 116(3–4), 291–307. https://doi.org/10.1016/j.anireprosci.2009.01.013