مروری بر علل ناباروری در سگ ماده دارای سیکل های فحلی منظم یا نامنظم

محورهای موضوعی : علوم بالینی دامپزشکی

حمید قاسم زاده نوا ¹

1 - گروه مامایی و بیماری های تولیدمثل دام، دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران

تاریخ دریافت : 1396/03/01 تاریخ پذیرش : 1396/05/01 تاریخ انتشار : 1396/06/01

کلید واژه:

چکیده مقاله :

در قیاس با 10 تا 20 سال گذشته، امروزه تقاضا از دامپزشکان برای حل مشکلات ناباروری بیشتر شده که اساسا علت آن افزایش جمعیت سگ های نژاد خالص می باشد، اما دلایل عاطفی و مالی نیز در این قضیه سهیم هستند. در حقیقت، ممکن است پرورش دهندگان سگ با انواعی از مشکلات مانند ناباروری واقعی (عدم آبستنی بعد از جفت گیری طبیعی یا تلقیح مصنوعی)، آنستروس یا مشکل کاهش تعداد توله زایی مواجه باشند. در نژادهای سگ،تعیین میزان دقیق باروری طبیعی مشکل است. اطلاعات واصله از مراکز پرورش سگ احتمالا با کاهش تخمین میزان باروری همراه است. احتمالا در این مراکز هیچگونه کنترل انسانی در جفت گیری ها وجود ندارد و هم چنین باروری ممکن است در نژادهای مختلف متفاوت باشد. در یک بررسی در کشور فرانسه بر روی نژادهای خالص که جفت گیری طبیعی یا تلقیح مصنوعی تحت شرایط کنترل شده (سیتولوژی واژن و اندازه گیری پروژسترون) انجام شده بود، میزان باروری 4/75% با میانگین توله زایی 6/5 بدست آمد. بهمین دلیل پیشنهاد می شود زمانی به یک سگ ماده می توان لقب نابارور (infertile) یا کم بارور (subfertile or hypo fertile) را داد که بعد از دو جفت گیری پشت سرهم هیچگونه توله ای تولید نکند یا تعداد توله ها ناکافی باشد. مشکلات متعددی منجمله مشکلات هورمونی، بیماری های عفونی، نقایص مادرزادی یا اکتسابی دستگاه تناسلی می توانند منجر به ناباروری شوند. با اینحالمتاسفانه تکنیک های محدودی برای استفاده جهت بررسی عملکرد سیستم تناسلی در سگ وجود دارند. گاهی اوقات شرایط بسیار متفاوتی که تشخیص آن بسیار مشکل است ممکن است علت ناباروری باشد، مانند عدم لقاح و مرگ رویانی زودرس. در یک مطالعه در سال 2004 (England and Russo) نشان دادند که میزان جذب رویان غیرمتداول نیست. در این مطالعه در سگ نژاد Labrador، میزان6/10% رویان ها قبل از روز 35 آبستنی جذب شدند. بنابراین دامپزشکان باید جهت تحقیق روی مشکل ناباروری علاوه بر دوره تخمک گذاری روی اوایل دوره بارداری نیز دقت کنند. درعمل، ممکن است بسیاری از سگ های متعلق به مراکز پرورش بشکل تجربی توسط داروهای هورمونی یا غیرهورمونی تحت درمان قرار بگیرند. اولین مرحله در معاینه یک سگ ماده نابارور، اخذ یک سابق دقیق از وضعیت عمومی و تولیدمثلی حیوان است.