گزارش شپش جونده فیلوپتروس اوسِلاتوس (Mallophaga: Ischnocera) از کلاغ سیاه (Carrion Crow: Corvus corone) در منطقه میاندوآب، استان آذربایجان‌غربی در سال 1389
محورهای موضوعی : آسیب شناسی درمانگاهی دامپزشکی
عباس ایمانی باران
1
(استادیار گروه پاتوبیولوژی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.)
کلید واژه: انگل‌های خارجی, شپش, کلاغ, فیلوپتروس اوسِلاتوس, میاندوآب,
چکیده مقاله :
در طول تابستان 1389، برای بررسی انگل‌های خارجی در مجموع 12 قطعه کلاغ سیاه از منطقه میاندوآب گرفته شدند. در مجموع، 32 شپش (19 ماده و 13 نر) از روی پرهای 7 کلاغ آلوده جمع آوری و پس از طی فرآیند آزمایشگاهی تهیه نمونه، ابعاد قسمت‌های مختلف بدن اندازه گیری شدند. شناسائی نمونه ها نشان داد که تمامی شپش‌ها متعلق به گونۀ فیلوپتروس اوسِلاتوس هستند. به لحاظ ریخت شناسی، بدن کشیده، قهوه ای رنگ، به‌طول 3-2 میلی متر، به‌عرض 1≥ میلی متر بود. سر مثلثی شکل، به‌طول 8/0-7/0 میلی متر و به‌عرض 4/0-3/0 میلی متر بود. قسمت خلفی سر اتساع یافته بود. آنتن 5 بندی خیلی کوتاه با اولین قطعه بلند در عقب اندامک کونوس قرار داشت. یک حفرۀ دهانی بزرگ داشت که در هر طرف 4-3 جفت موی حساس جانبی خیلی برجسته وجود داشت که تعدادی از موها در قدام و تعدادی دیگر در قسمت خلفی اندامک کونوس قرار داشتند. پاها کوتاه و به یک چنگال قوی منتهی می شدند. جفت پای سوم نسبتاً قوی و طویل‌تر از بقیه بود. شکم دارای 9 قطعه همراه با ابریشم های فراوان در هر بند و سوراخ‌های تنفسی خیلی مشخص بر روی صفحات پاراترگال بود. در ماده ها، اویپوزیتور و در نرها جنیتالیا با مشخصات خاص مربوط به گونه گزارش شده به‌وضوح دیده می شدند. مطابق با نتایج بدست آمده، دامنه آلودگی از 3 تا شپش در کمترین تا 8 تا شپش در بیشترین تعداد در تغییر بود. میزان شیوع آلودگی به شپش 33/58% مشخص شد. با توجه به فقدان مطالعه جامع و هدفمند در خصوص شپش های پرندگان در این نقطه از ایران مطالعاتی وسیع از هر حیث ضروری به‌نظر می رسد.
During summer 2010, in order to investigate ectoparasites infestation, a total of 12 carrion crows (Corvus corone) were caught from Miandoab region. Thereafter, a total of 32 lice (19 female, 13 male) were collected on feathers of seven infested crows and dehydrated, cleared and mounted. Measurements of different body parts of mounted specimens were made. The identification of lice indicated that they belong to Philopterus ocellatus. Morphologically, body is elongated, brown in color, measured about 2-3 mm in length and ≤1 mm in width. Head is triangular in shape, measured 0.7-0.8 mm in length and 0.3-0.4 mm in width, expanded in the caudal region. Five-segmented, very short antennae with initial long segment lie posterior to conus. It has large buccal cavity having 3-4 pairs of very prominent lateral sensory hairs as pre and postconal setae in which postconal setae are longer than preconal setae. The legs are short ending in a stout single claw. Third pair of legs is relatively sturdy and longer than two other pairs. The abdomen has 9 abdominal segments with abundant setae and quite evident respiratory pores on marginal plates. In females, the ovipositor and in males genitalia with characterizations related to reported species are clearly seen. According to the obtained results, the infestation rates varied from 3 lice in lowest to 8 lice in highest rate. The prevalence of infestation was determinated as 58.33%. Regarding the lack of comprehensive research on bird lice infestation in this study area, it is essential to conduct further extensive studies on various aspects of lice infestation.