بررسی فصلی میزان سرمی کلسیم، فسفر و آلکالین فسفاتاز در گاوهای شیری کشتار شده در کشتارگاه تبریز

محورهای موضوعی : آسیب شناسی درمانگاهی دامپزشکی

امیرپرویز رضایی صابر ¹ (گروه علوم درمانگاهی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، تبریز، ایران)
مجید خویلو ² (گروه بهداشت مواد غذایی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، تبریز، ایران)
یوسف نوری خشندرق ³ (دانش آموخته دامپزشکی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، تبریز، ایران)

تاریخ دریافت : 1387/08/05 تاریخ پذیرش : 1387/10/30 تاریخ انتشار : 1387/06/01

کلید واژه: فسفر, گاو شیری, سرم, کشتارگاه تبریز, کلسیم, آلکالین فسفاتاز,

چکیده مقاله :

شناخت هر چه بیشتر بیماری‌های متابولیک و جلوگیری از هر گونه کاهش تولید در دامپروری مفید می‌باشد. یکی از مهم‌ترین بیماری‌های متابولیک، مشکلات مربوط به کمبود کلسیم و فسفر در دام‌ها به‌خصوص دام‌های پرتولید می‌باشد که از عوارض آن می‌توان به بیماری‌های استئومالاسی، ریکتز، تب شیر و هموگلوبینوری پس از زایمان و اختلالات تولید مثلی اشاره نمود. این مطالعه در گاوهای شیری دورگ غیر آبستن صورت پذیرفت. در این بررسی، در اواسط هر فصل، طی مراجعات روزانه به کشتارگاه، خونگیری توسط لوله‌های ونوجکت انجام و پس از انتقال به آزمایشگاه و تهیه سرم، مقادیر Ca، P و ALP سرم‌ها به روش اسپکتروفتومتری اندازه‌گیری گردید. در هر فصل 100 نمونه و کلاً 400 نمونه مورد مطالعه گرفت. میانگین سرمی Ca، P و ALP در فصل بهار به‌ترتیب mg/dl 02/0± 83/8، mg/dl 07/0± 88/3، Iu/lit 8/0 ± 4/163، در فصل تابستان به‌ترتیب mg/dl 03/0±05/9، mg/dl 01/0± 19/4 ،Iu/lit 2/1 ± 7/240، درفصل پائیز به‌ترتیب mg/dl 07/0±03/9، mg/dl 02/0± 33/5 ، Iu/lit 3/2± 06/185 و در فصل زمستان به‌ترتیب mg/dl 09/0± 33/9، mg/dl 08/0± 74/5، Iu/lit 4/7 ± 03/230 به‌دست آمد. با توجه به مقادیر نرمال کلسیم، فسفر و آلکالین فسفاتاز در گاو، در فصل بهار 3/6% موارد کمبود کلسیم و در 83% موارد کمبود فسفر، در فصل تابستان در 80% موارد کمبود تحت بالینی فسفر و در فصل پائیز در 3/7% موارد کمبود Ca و در فصل زمستان در 45/9% موارد کمبود Ca و در 36/7% موارد افزایش ALP مشاهده گردید. به‌ نظر می‌رسد کاهش معنی‌دار میزان Ca و P در فصل بهار و میزان P در فصل تابستان (01/0p<) ، می‌تواند به‌دلیل استفاده از علوفه سبز با کاروتن بالا باشد که در میزان جذب ویتامین D تداخل می‌کند و کاهش میزان Ca در فصول پائیز و زمستان می‌تواند به‌دلیل هوای سرد و استفاده از غذای دستی و عدم نورگیری کافی باشد. افزایش میزان ALP با کمبود Ca نیز در فصل زمستان همخوانی دارد. همچنین در این مطالعه کاهش مقادیر سرمی کلسیم و فسفر در سنین 5-4 سال نسبت به سایر سنین معنی‌دار بود (01/0p<) که می‌تواند به‌دلیل افزایش تولید در این محدودة زمانی باشد.

چکیده انگلیسی:

     Increasing knowledge of metabolic disorders and prevention of any prduction decrease is beneficial in animal breeding. Problems related to calcium and phosphorus deficiency in high producing animals are among the most important metabolic disorders with disease such as osteomalacia, rickets, milk fever, pos parturition hemoglobinuria and reproductive disorders named as the metabolic complications. This study was conducted on non pregnant crossbreed dairy cattle. In the middle of each season with daily referral to the abattoir, blood samples were collected in veneject tubes and after transfer to the laboratory, the serumic levels of Ca, P and ALP were measured by spectrophotometry. One hundred samples for each season and a total of 400 samples were studied. The mean serumic levels of Ca, P and ALP were 8.83±0.02 mg/dl, 3.88±0.07 mg/dl, 163.4±0.8 Iu/lit; 9.05±0.03mg/dl, 4.19±0.01mg/dl, 240.7±1.2 Iu/lit; 9.03±0.07 mg/dl, 5.33±0.02mg/dl, 185.06±2.3 Iu/lit and 9.33±0.09 mg/dl, 5.74±0.08 mg/dl, 230.03±7.4 Iu/lit, in the spring, summer, autumn and winter respectively. Considering the normal Ca, P and ALP values in cattle, 6.3% and 83% of cases had Ca and P deficiency respectively in the spring, 80% of cases had subclinical phosphorus deficiency in the summer, 7.3% of cases had subclinical phosphorus deficiency in the autumn and 9.45% and 7.36% of cases had Ca deficiency and ALP elevation respectively in the winter. The significant decrease in Ca and P levels in the spring and P levels in the summer (p<0.05) is probably to due to the use of green forage with high carotene levels which interferes with Vit D absorption while Ca reduction in the autumn and winter can be due to the cold weather, hand made diets and low sunshine. The increase in ALP levels also correlates with Ca deficiency in the winter. Furthermore reduction of the serumic levels of Ca and P in the age of 4-5 years was significant (p<0/01) compared with the other ages which could be due to high production at this period.  

منابع و مأخذ:

1. مستغنی، خ. (1378): بیماری‌های متابولیک و تغذیه‌ای دام، انتشارات دانشگاه شیراز، صفحات: 89-83.

 

2. Allen, S.E. (1974): Chemical analysis of ecological materials. 1^st ed., Blackwell, 22: 159-163, 179-184.


3. Bigras, P.M. and Tremblay, A. (1998): An epidemiological study of calcium metabolism in post-parturient Holstein cows. Preventive Veterinary Medicine, 135: 195-207.


4. Boink, A.B.T.J., Buckley, B.M., Christiansen, T.F., Covington, A.K., Maas, A.H.J., Muller-Plathe, O., Sachs, C. and Siggaard-Andersen, O. (1991): International Federation of Clinical Chemistry (IFCC) Scientific Division. IFCC recommendation: Recommendation on sampling, transport and storage for the determination of concentration of ionized calcium in whole blood, plasma and serum. Clin. Chim. Acta, 202: 13-21.


5. Bonniwell, M.A., Smith, B.S.W. and Spence, J.A. (1988): Rickets associated with Vit. D deficiency in cattle. Veterinary Record, 122: 386-388.


6. Breves, G. and Schroder, B. (1991): Comparative aspect of gastro intestinal phosphorous metabolism. Nutrition Research Reviews, 4: 125-140.


7. Caple, I.W. (1986): Current Veterinary Therapy. 2-Food Animals Practice. 3rd ed., Saunders, London, pp: 332-334.


8. Church, D.C. (1988): The Ruminant Animal Physiology and Nutrition, Reston Book. Prentice hall, Newjerscy, pp: 347-457.


9. Endres, D.B. and Rude, R.K. Mineral and bone metabolism. In: Burtis, C.A. and Ashwood, E.R. (1999): Tietz Textbook of Clinical Chemistry. 3rd ed., Saunders, London, pp: 1395-1457.


10. Ensminger, M.E. and Olentine, C.G. (2006): Feeds and Nutrition. 3rd ed., The Ensminger Publishing Company, pp: 95: 100, 415.


11. Georgievskii, V.I. and Degtyarev, V.P. (1975): Alkalin phosphatase activity in the digestive tract of cattle, sheep, swine, rabbits, dogs and cats. VETOO, 85: 435-437.


12. Green, H.B. and Horst, R.L. (1981): Vitamin D metabolites in plasma of cows fed a prepartum low-calcium diet for prevention of parturient hypocalcemia. Dairy Science, 64: 217-226.


13. Huber, T.L. and Wilson, R.C. (1981): Effects of hypocalcemia on motility of the ruminant stomach. A. J. Vet. Res., 42: 1488-1490.


14. Kaneko, J.J. and Cornelius, C.E. (1989): Clinical Biochemistry of Domestic Animals. 4th ed., Philadelphia, pp: 313-341, 580-590.


15. Kubarsepp, I., Henno, M., Kart, O. and Karrt, T. (2002): Milk calcium and phosphorus content of milk from dairy cattle raised in Estonia and the factors affecting them. Agraarteadus, 13: 162-172.


16. Kume, S. (1992): Mineral requirement of dairy cows under high temperature conditions. Tropical Agriculture Research Series, 25: 199-207.


17. Planski, B. and Abrashev, N. (1987): Dynamic aspects of mineral metabolism in dry cows, and calves. Veterinary Medicine Nauki, 24: 48-57.


18. Radostits, O.M., Blood, D.C. and Henderson, J.A. (2000): Veterinary Medicine. 8th ed., Bailliere and Tindall, pp: 1450-1452.


19. Rosol, T.J. and Capen, C.C. Calcium-regulating hormones and diseases of abnormal mineral (calcium, phosphorus, magnesium) metabolism. In: Kaneko, J.J., Harvey, J.W. and Brus, M.L. (1997): Clinical Biochemistry of Domestic Animals. 5th ed., Academic Press, San Diego, pp: 619-702.


20. Rosol, T.J. and Capen, C.C. (1996): Pathophysiology of calcium, phosphorus, and magnesium metabolism in animals. Vet. Clin. North. Am. Small. Anim. Pract., 26: 1155-1184.


21. Simesen, M.G. Calcium, phosphorus, and magnesium metabolism. In: Kaneko, J.J. (1980): Clinical Biochemistry of Domestic Animals. 3rd ed., Academic Press, New york, pp: 575-648.


22. Steven, L.S. and Michael, A.S. (2002): Fundamental of Veterinary Clinical Pathology. 1st ed., Iowa State Press, USA, pp: 369-371: 415-417.


23. Sugeil, K.A., Zakharenko, N.A. and Mel'nikova, N.N. (1989): Seasonal changes in the mineral composition of colostrums and milk whey of cows. Ukr. Biokim. Zh., 61: 92-94.


24. Under wood, E.J. (1977): Trace elements in human and animal nutrition. 4th ed., Mosby, London, pp: 302-334.


25. Yates, D.J. and Hunt, E. Bovine parturient paresis (milk fever hypocalcemia). In: Smith, B.P. (1990): Large Animal Internal Medicine, Mosby, London, pp: 1315-1319.