ارزیابی وضعیت ایمنی در پار ک‌های شهری نمونه موردی؛ پارک‌های شهر ایذه

محورهای موضوعی : فصلنامه علمی و پژوهشی پژوهش و برنامه ریزی شهری

عیسی ابراهیم‌زاده ¹ , سعید ملکی ² , داود حاتمی ³

1 - دانشگاه سیستان و بلوچستان
2 - دانشگاه شهید چمران اهواز
3 - دانشگاه سیستان و بلوچستان

تاریخ دریافت : 1393/10/19 تاریخ پذیرش : 1393/10/19 تاریخ انتشار : 1393/10/01

کلید واژه: فضای سبز, پارک شهری, ایمنی فیزیکی, شهر ایذه,

چکیده مقاله :

امروزه تردیدی وجود ندارد که لازمه زیستن پایدار انسان، همزیستی با طبیعت است و هرجا و هر زمان این همزیستی در معرض مخاطره و آسیب قرار گیرد، زندگی انسانها نیز به اشکال مختلف با نابسامانی‌های گوناگون روبرو می‌گردد. از آنجـا که پارک‌ها حلقه بارز واسط بین انسان و طبیعت هستند، می‌توان این اماکن را به عنوان یکی از نخستین کارکردهایی دانست که ساکنین شهرها به نوعی همواره با آن در تماس اند. با توجه به ضرورت مساله ایمنی در فضاهای عمومی و پارک‌های شهری، این موضوع برای شهر ایذه در این پژوهش مورد بررسی قرار گرفته است. این تحقیق بر اساس هدف از نوع کاربردی و بر اساس روش انجام تحقیق، از نوع توصیفی- تحلیلی است. اخذ اطلاعات با تهیه و توزیع پرسشنامه در میان 391 نفر بعنوان حجم نمونه، انجام و با استفاده از آزمون پارامتریکOne Way ANOVA ، به تجزیه و تحلیل استنباطی تحقیق اقدام شده است. نتایج تحلیلی نشان دهنده آن است که  از بین 10 پارک مورد بررسی در این پژوهش، پارک‌های لاله، شادی، بانو،  سلطان دین آور، شهر، شهربازی، صخره ای، ولیعصر، بهاران و آزادگان بر اساس طیف لیکرت با میانگین‌های  04 / 2، 02 / 2، 85 / 1، 81 / 1، 80 / 1، 77 / 1، 75 / 1، 74 / 1، 58 / 1،56 / 1، (با توجه به میانگین نرمال 3)، هیچکدام از شرایط نرمال ایمنی برخوردار نمی باشند، اینک لازم است مدیران شهری بیش از پیش به این مهم عطف توجه شان جلب شده و اقدامات عاجل در جهت بهبود و ارتقا شرایط ایمنی پارک‌های شهری اتخاذ نمایند.

منابع و مأخذ:

احمدی آسور، اکبر (1387)، ایمنی، مجله صنعت و ایمنی، شماره 69 .

ارجمندی، رضا و همکاران(1387)، مدیریت بهداشت ، ایمنی و محیط زیست در پارک‌های شهری،  نشریه علمی ـ پژوهشی علوم و تکنولوژی محیط زیست ، دوره دهم، شماره یک، بهار.

اسمعیلی ، اکبر ( 1381 ) . بررسی و تحلیل کاربری فضای سبز ( پارک‌های درون شهری ) از دیدگاه برنامه ریزی شهری، مورد مناطق یک و هشت شهرداری تبریز ، رساله کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری ، دانشگاه تربیت مدرس .

افشانی، علیرضا(1388): آموزش کاربردی SPSS در علوم اجتماعی و رفتاری، چاپ دوم، انتشارات دانشگاه یزد.

آزادی نجات، سعید، سید غلامعلی جلالی و سید حسن قدسی پور، ( 1388 )، اولویت بندی معیارهای طراحی در برنامه ریزی و مدیریت ایمنی پارک‌ها و فضاهای سبز شهری با به کار گیری متد تصمیم گیری چند معیاره،دومین همایش جامعه ایمن شهر تهران، شهرداری تهران.

بختیار، مصطفی(1380)، مقاله آموزش بنیادی در جامعه، اولین همایش مهندسی ایمنی و پیشگیری از آتش سوزی.

پورمحمدی و همکاران (1389)، سرانه فضای سبز شهری در ایران و جهان ، با تاملی بر کارآمدی‌ها و ناکارآمدی‌های آن در شهرهای کشور، نشریه علمی ـ پژوهشی جغرافیا و برنامه ریزی ،36 ، تابستان .

جعفری، حمید رضا و اسماعیل صالحی و حسن صادقی نایینی(1389)، بررسی ایمنی زمین‌های بازی کودکان در پارک‌ها با رهیافت برنامه ریزی محیطی، محیط شناسی، سال سی و ششم، شمارة ۵۶ ، زمستان.

حاتمی، داود(1392): تحلیلی بر عملکرد مدیریت شهری با تاکید بر فضای سبز شهری و کارکردهای فضایی ـ مکانی آن، مورد شهر ایذه، رساله­کارشناسی­ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه سیستان و بلوچستان.

10 ـ حاتمی نژاد، حسین، عمران زاده، بهزاد ( 1389 )، بررسی، ارزیابی و پیشنهاد سرانه ی فضای سبز شهری، نمونه مشهد، مجله ی جغرافیا ، شماره ی 25 ، تابستان .

حسن زاده ی کریم آبادی، حمید رضا(1372)، ایمنی در محیط کار، مجله صنعت و ایمنی، شماره 62 .

حسینی، علیرضا(1371)، مجموعه مقالات انسانی و اجتماعی، استانداردهای حداقل سرانه کاربری اراضی در طراحی‌های شهری، سازمان برنامه و بودجه، شیراز.

خاکپور و همکاران ( 1389)، تحلیلی بر ابعاد اجتماعی فضاهای سبز شهری با تاکید بر دیدگاه شهروندان ایرانشهری (مطالعه موردی مشهد)، فضای جغرافیایی، سال دهم، شماره 29.

خاکپور، براتعلی و همکاران(1389)، بررسی عملکرد مدیریت شهری در گسترش فضاهای سبز عمومی(پارک‌ها)، با استفاده از روش تاپسیس(مطاله موردی شهر مشهد)، جغرافیا و توسعه ی ناحیه ای، شماره چهاردهم، بهار و تابستان.

دهقانی، سلمان(1390)، تحلیل پراکندگی و مکان یابی بهینه فضای سبز شهری(پارک‌ها)با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی(نمونه موردی : شهر مهر)،  رساله کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه شهید چمران اهواز.

سبحانی، اقبال و بهاره قاسمیان و مهناز تهرانی(1391)، عنوان بررسی و ارزیابی وضعیت شاخص‌های ایمنی پارک‌های شهری منطقه 3 سنندج، دومین کنفرانس برنامه ریزی و مدیریت محیط زیست، دانشگاه تهران.

رضایی، علی اصغر(1392): ارزیابی کمی و کیفی فضای سبز شهری و بهینه سازی آن، مورد شهر داراب، رساله کارشناسی­ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه سیستان و بلوچستان.

سرباز، آمنه و سحر آبدی و باب اله حیاتی(1392)،   بررسی عوامل موثر بررضایتمندی مراجعه کنندگان از کیفیت خدمات ارائه شده در پارک‌های شهر تبریز، اولین همایش ملی راهکارهای توسعه فضای سبز کلانشهر تبریز، اردیبهشت.

سرداری زارچی، عباسعلی(1392)، توصیف وضعیت ایمنی اماکن و تجهیزات ورزشی آموزش و پرورش استان یزد، رساله کارشناسی­ارشد تربیت بدنی و علوم ورزشی گرایش مدیریت و برنامه ریزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان.

سعیدنیا، احمد، (1379)، فضای سبز شهری، جلد نهم، انتشارات مرکز مطالعات برنامه ریزی شهری وزارت کشور.

صادقی نایینی، حسن، حمید رضا جعفری، اسماعیل صالحی و امیر حسین میر لوحی ( 1389 )، ایمنی کودکان در زمین‌های بازی پارک‌های شهری(مورد خاص: پارک‌های محلی و ناحیه ای تهران)، فصلنامه سلامت کار ایران، دوره هفت، شماره 3، انتشارات دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی تهران.

صالحی فرد، محمد (1381)، بررسی و تحلیل چالش‌ها و تنگناهای مدیریت فضای سبز در کلان شهرهای کشور( مطالعه موردی شهرمشهد)، ماهنامه فضای سبز، سال دوم، شماره 13 و 14 ، تهران.

صالحی، اسماعیل(1386) نقش برنامه ریزی و طراحی محیطی در پارک‌های شهری امن، ویژه نامه شماره 22 ، ضمیمه ماهنامه شهرداری‌ها، شماره 86، انتشارات سازمان دهیاری‌ها و شهرداری‌های کشور، تهران.

قربانی، رسول ( 1387 )، ارزیابی کمبود پارک در مناطق شهری تبریز با استفاده از روش سرانه/ پارک و روش بافرینگ، دو فصلنامه صفه، سال هفدهم، شماره47.

لقایی، حسنعلی و محمد اصغری طبری(1382)، مدیریت ایمنی در پارک‌ها و فضای سبز شهرتهران (مطالعه موردی شهرداری منطقه 3 تهران)، فصلنامه علوم و تکنولوژی محیط زیست، دوره 5، شماره 4، زمستان.

26 ـ مجنونیان، هنریک (1374 )، مباحثی پیرامون پارک‌ها، فضای سبز، تفرجگاهها، حوزه ی معاونت خدمات شهری مجله ی شهرداری‌ها ، شماره ی 25 ، خرداد .

محمدی ، جمال،(1391)؛ اولویت سنجی مکانی توسعه فضاهای سبز و پارک‌های شهری با استفاده از روش AHP، (نمونه موردی: شهر میاندوآب )، سال چهارم شماره دوم.

محمدی، جمال و مرضیه حیدری بخش و رعنا شیخ بیگلو(1388)، ارزیابی شاخص‌های تاثیرگذار بر مدت زمان ماندگاری در فضاهای سبز شهری (مطالعه موردی: پارک‌های حاشیه زاینده رود)، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، سال 24 ، شماره 3، صص 158 – 133.

معصوم، جلال،  علی آبادی،  جواد(1380)، ضوابط و مقررات ایمنی و آتش نشانی، ضرورت‌ها و تنگناها، فرهنگ ایمنی، سال اول شماره اول، انتشارات سازمان شهرداری‌های کشور.

نوذر پور، علی (1383)، اهداف و ضرورت‌های انتشار، فرهنگ ایمنی، سال اول، شماره یک، انتشارات، سازمان شهرداری‌های کشور.

Barker, R.G. (1968), Ecological Psychology, Stanford Ca: Stanford university press.

Shi, Long, ( 2002) , Suitability Analysis and Decision Making Using GIS, Spatial Modeling.