تحلیل روش‏های تعدیل دبی سیلاب شهری با بررسی تاثیرات ضریب رواناب و توسعه شهری مطالعه موردی: منطقه 4 تهران
اکبر مختارپور
1
(
دانشگاه فردوسی مشهد
)
کلید واژه: رواناب, سیلاب شهری, تعدیل سیلاب شهری, مدیریت منابع آب.,
چکیده مقاله :
سیل به‌عنوان یکی از مهم ترین خطرات در طبیعت شناخته می‌شود که با خود خسارات و آسیب‌های جدی را به ارمغان می‌آورد. امروزه، یکی از چالش‌های جدی در حوزه مدیریت شهری، خسارات ناشی از سیل می‌باشد که بسیاری از کشورها مخصوصا کشور ما در سالهای اخیر با آن مواجه هستند. منطقه 4 به عنوان یکی از 22 منطقه شهری تهران، با مساحت 61.4 کیلومتر مربع، به عنوان حوضه آبریز شرقی شهر شناخته می‌شود. در این تحقیق، ابتدا ضریب رواناب از طریق سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) محاسبه گردیده تا افزایش ضریب در محاسبات هیدرولوژیکی با روش‌های تعدیل سیلاب شهری با مدل SWMM بررسی گردد. برای پیشگیری و مهار سیل از طریق شناسایی مناطق سیل‌خیز، از راهکارهای مختلفی استفاده می‌شود. در این تحقیق، از راهکارهای مختلف برای شناسایی مناطق سیل‌خیز و کنترل سیل استفاده شده است. هدف اصلی این تحقیق، ارائه یک راهکار کاربردی برای کنترل و مدیریت رواناب شهری در منطقه 4 تهران است. با بهره‌گیری از قابلیت‌های مدل SWMM، تحت سناریوهای مختلف، کنترل حداکثر رواناب به لحاظ کمی مورد بررسی قرار گرفته و نتایج به دقت تجزیه و تحلیل شده‌اند. در مطالعه‌ی پیش‌رو، برای منطقه 4 شهری تهران ، با توجه به عوامل محیطی، دو طرح از بهترین راهکارهای مدیریتی (BMPs) و یک طرح هم بصورت ترکیبی ارائه می‌شود و میزان کارایی آنها در کاهش حجم کل رواناب خروجی از زیرحوضه مورد بررسی قرار می‌گیرد.نتایج حاصله نشان می‌دهد که این راهکارها به عنوان روش‌های مؤثر در کاهش حجم رواناب شهری می‌توانند به مدیران شهری کمک کنند تا با چالش‌های ناشی از سیلاب مواجه شده و بهبود مستدام در مدیریت آب شهری را دست یابند.
چکیده انگلیسی :
Flood is known as one of the most important hazards in nature, which brings with it serious damages and injuries. Today, one of the serious challenges in the field of urban management is the damage caused by floods, which many countries, especially our country, are facing in recent years. Region 4 is identified as one of Tehran's 22 urban regions, covering an area of 61.4 square kilometers and serving as the eastern catchment area of the city. In this research, initially, the runoff coefficient was calculated using the Geographic Information System (GIS) to assess the increase in the coefficient in hydrological calculations with urban flood adjustment methods utilizing the SWMM model. Various solutions are employed to prevent and control floods through the identification of flood-prone areas.This research utilizes different strategies to pinpoint flood-prone areas and implement flood control measures. The primary objective of this study is to offer a practical solution for controlling and managing urban runoff in District 4 of Tehran. By leveraging the capabilities of the SWMM model under various scenarios, the maximum runoff control is quantitatively examined, and the results are thoroughly analyzed. In the present study, for Tehran's 4th urban area, considering environmental factors, two plans of Best Management Practices (BMPs) and a combined plan are presented, and their effectiveness in reducing the total volume of runoff from the sub-basin is explored. The results indicate that these solutions serve as effective methods in decreasing the volume of urban runoff, assisting city managers in confronting challenges posed by floods and achieving sustainable improvements in urban water management..