تحلیل جغرافیایی مرگ ناشی از سرطان ریه درکلانشهر تهران با رویکرد اپیدمیولوژیک طی دوره 1397-1387
محورهای موضوعی :
فصلنامه علمی و پژوهشی پژوهش و برنامه ریزی شهری
الهه پیشگر
1
,
زهره فنی
2
,
جمیله توکلی نیا
3
,
علیرضا محمدی
4
,
بهزاد کیانی
5
1 - دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
2 - دانشیار گروه جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
3 - دانشیار گروه جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
4 - دانشیار گروه جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
5 - دانشگاه علوم پزشکی مشهد
تاریخ دریافت : 1399/10/09
تاریخ پذیرش : 1400/03/05
تاریخ انتشار : 1401/09/01
کلید واژه:
کلانشهر تهران,
تحلیل جغرافیایی,
سرطان ریه,
رویکرد اپیدمیولوژیک,
چکیده مقاله :
سرطان ریه یکی از شایعترین علت مرگ ناشی از سرطان در سراسر جهان است. در این پژوهش کلانشهر تهران به عنوان پرجمعیتترین و آلودهترین شهر کشور در زمینه سرطان ریه انتخاب شده است. 4158 مرگ ناشی از سرطان ریه در دورهی مورد بررسی در شهر تهران رخ داده است و تلاش شده است تا با رویکرد اپیدمیولوژیکی و با استفاده از روشهای توصیفی و استنباطی و همچنین استفاده از نرمافزار جی آی اس، به تحلیل جغرافیایی سرطان ریه و عوامل اثرگذار برآن (ریسک فاکتورهای مهم) بپردازیم. بنابراین این پژوهش از نوع بنیادی و کاربردی میباشد. براین اساس از ضریب تغییرات و ترسیم نمودار و نقشه برای بررسی روند کنونی و از مدل رشد نمائی برای پیشبینی استفاده شده است. متغیرهای اثرگذار مهم شامل نرخ کهنسالی، مصرف سیگار، میزان انتشار گاز آزبست، جنسیت و منطقهی سکونت نیز بررسی شدند. یافتههای پژوهش نشان میدهد که مناطق واقع در مرکز و جنوب تهران، مرگ ناشی از سرطان ریه بیشتری را به نسبت سایر مناطق داشته و مناطق واقع در غرب (21، 22) نرخهای پایینتری را تجربه کردهاند. میزان مرگ و میر در تمام سالهای مورد بررسی در مردان بیش از زنان بروده است و 61.04 درصد از مرگومیرهای ناشی از سرطان ریه به گروه سنی بالای 65 سال اختصاص دارد. نتایج ضریب تغییرات نشان داد که روند مرگ ناشی از این بیماری در طول سالهای 1390 تا 1394 افزایشی بوده است و در سال 1396 نیز روندی افزایشی داشته است. همچنین برخی از مناطق شهر تهران از نظر نرخ کهنسالی (3 و 6) و میزان مصرف سیگار(3 و 7 و 15) همچنین میزان انتشار آزبست (افزایش در سال 1397) در معرض ابتلا و مرگ بیشتری ناشی از سرطان ریه قرار دارند. در نهایت بر اساس مدل رشد نمایی، مناطق شمالی و شرقی و برخی مناطق مرکزی با ادامه ی روند فعلی با مرگ ناشی از سرطان ریه بیشتر مواجه خواهند بود. به نظر میرسد برای پیشگیری و کنترل موثر مرگ و میرهای ناشی از بیماریهای دستگاه تنفسی، باید سیاستها و اقدامات بهداشتی و درمانی فردی، با استراتژیهای برنامهریزی شهری از جمله کنترل آلایندههای محیطی و اجرای برنامههای بهداشت محیطی ادغام شوند.
چکیده انگلیسی:
Lung cancer is one of the most common causes of cancer death worldwide. In this study, the metropolis of Tehran has been selected as the most populous and polluted city in the country for research on lung cancer. 4158 deaths from lung cancer occurred during the study period in Tehran and Attempts have been made to use descriptive and inferential methods, as well as GIS software, to analyze the epidemiology of lung cancer and the factors that affect it (important risk factors). Based on this, the coefficient of changes and drawing of diagrams and maps have been used to study the current trend and the growth model has been used for forecasting. Important variables such as old age, smoking, asbestos and gender emissions, and habitat were also examined. The findings show that areas in central and southern Tehran have more deaths from lung cancer than other areas, and areas in the west (21 and 22) have experienced lower rates. Mortality rates are higher for men than for women of all ages, and 61.04% of lung cancer deaths are in the age group of 65. The results of the change coefficient model showed that the death rate due to this disease has been increasing during the years 1390 to 1394 and in 1396 there has been an increasing trend. Also, some areas of Tehran in terms of age (3 and 6) and smoking (3, 7 and 15) as well as asbestos emissions (increase in 1397) are more likely to suffer from death from lung cancer. Finally, according to the growth model, the northern and eastern regions and some central regions will continue to face the current trend of more deaths from lung cancer. As a result, it seems that to prevent and effectively control deaths from respiratory diseases, individual policies and health care measures should be integrated with urban planning strategies, including controlling environmental pollutants and implementing environmental health programs.
منابع و مأخذ:
Azadi Ghatar, S. M., Abolfazl Roknoldin Eftekhari, Abdolreza Mostafavi, Ehsan Ahadnejad Reveshty, Mohsen Maleki, Parisa. (2020). Modelling the Spatial Association of Lung Cancer with Built Environmental Factors in Neighborhoods of Tehran Metropolitan. Human Geography Research, 52(4), 1153-1176. doi: 10.22059/JHGR.2017.209711.1007255
Bab, S. A., Edris Moradi, Yousef Faraj, Azadeh Heidari, Mohammad. (2016). Lung cancer incidence trends in Iran and in six geographical regions of the country (2000-2005). Shiraz E Medical Journal, 17(6). doi: 10.17795/semj38237.
Barton, h., Translator: Mohammad Taghizadeh (2003). Health place in urban planning. Quarterly Journal of Urban Development, No. 3.
Behesht Zahra Organization, (2018). Mortality statistics in Tehran. Retrieved from https://beheshtezahra.tehran.ir/default.aspx?tabid=92.
Bray, F. F., Jacques Soerjomataram, Isabelle Siegel, Rebecca L Torre, Lindsey A Jemal, Ahmedin. (2018). Global cancer statistics 2018: GLOBOCAN estimates of incidence and mortality worldwide for 36 cancers in 185 countries. CA: a cancer journal for clinicians, 68(6), 394-424. doi: 10.3322/caac.21492
Edwards, R. (2004). The problem of tobacco smoking. Bmj, 328(7433), 217-219.
Erfanmanesh, M. (2017). Regional and Global Position of the Islamic Republic of Iran in Epidemiology Research. Iranian Journal of Epidemiology, 13(3), 162-173.
fanni, z. M., Jamshid. Faraji Rad, Khedr (2013). Comparative analysis of urban employment structure with emphasis on social variables and urban planning and management system Case study: Tehran and Montreal metropolises. . Journal of Urban Studies, No. 6.
Goldstein, G. (1996). A healthy city is a better city. World Health, 49(1), 4-6.
Hajmanoochehri, F. M., Navid Zohal, Mohammad Ali Sodagar, Abolfazl Ebtehaj, Mehdi. (2014). Epidemiological and clinicopathological characteristics of lung cancer in a teaching hospital in Iran. Asian Pacific Journal of Cancer Prevention, 15, 2495-2500. doi: 10.7314/APJCP.2014.15.6.2495
Hosseini, M. N., Parisa Adimi Karimi, Shirin SeyedAlinaghi, SeyedAhmad Bahadori, Moslem Khodadad, Kian Mohammadi, Forouzan Keynama, Kaveh Masjedi, Mohammad Reza. (2009). Environmental risk factors for lung cancer in Iran: a case–control study. International journal of epidemiology, 38(4), 989-996. doi: 10.1093/ije/dyp218
Janqarbani, M. (2013). Public Health Tehran.
Kharaghani, K. B., Badri. (2020). The Role of Tehranian Citizens’ Participation in Realization «Tobacco-Free Tehran Programme». Iranian Journal of Health Education and Health Promotion, 8(1), 82-92. doi: 10.29252/ijhehp.8.1.82
Khazaei, S. M., Kamyar Soheylizad, Mokhtar Gholamaliee, Behzad Khosravi Shadmani, Fatemeh Khazaei, Zaher Ayubi, Erfan. (2017). Epidemiology of lung cancer in Iran: sex difference and geographical distribution. Middle East Journal of Cancer, 8(4), 223-228.
Lei, L. H., Anyan Cai, Weicong Liang, Ling Wang, Yirong Liu, Fangjiang Peng, Ji. (2021). Spatial and Temporal Analysis of Lung Cancer in Shenzhen, 2008–2018. International Journal of Environmental Research and Public Health, 18(1), 26. doi: 10.3390/ijerph18010026
Lotfi, s. M., ali and masomeh mahdian behanmiri (2013). Assessment of residents of 4 areas of Qom city to sports and physical activity and urban health and sustainable development. . Journal of Sports Management and Motion Behavior, 17. doi: 10.22080/JSMB.2013.534
Malhotra, J. M., Matteo Negri, Eva La Vecchia, Carlo Boffetta, Paolo. (2016). Risk factors for lung cancer worldwide. European Respiratory Journal, 48(3), 889-902. doi: 10.1183/13993003.00359-2016
Mirdoraghi, M. E., Daniel Asghari, Farzaneh Baghal Esrafili, Ali Heidari, Neda Mohammadi, Ali Akbar Yousefi, Mahmood. (2020). Assess the annual effective dose and contribute to risk of lung cancer caused by internal radon 222 in 22 regions of Tehran, Iran using geographic information system. Journal of Environmental Health Science and Engineering, 18(1), 211-220. doi: 10.1007/s40201-020-00454-3
Moosazadeh, M. Z., Hassan Mirzazadeh, Ali Ashrafi-Asgarabad, Ahad Haghdoost, Ali Akbar. (2013). Meta-analysis of smoking prevalence in Iran. Addiction & health, 5(3-4), 140.
Payandeh, M. S., Masoud Sadeghi, Edris. (2016). Clinicopathological features of patients with non-small-cell lung cancer in west of Iran. Iranian Journal of Blood and Cancer, 8(4), 98-102.
Pineo, H. Z., Nici Cosgrave, Ellie Aldridge, Robert W Acuto, Michele Rutter, Harry. (2018). Promoting a healthy cities agenda through indicators: development of a global urban environment and health index. Cities & health, 2(1), 27-45. doi: 10.1080/23748834.2018.1429180
Pishgar, E. (2013). Analysis of the level of development of cities in Ilam province with emphasis on civil engineering and urban services. (Thesis for obtaining a master's degree in geography and urban planning), University of Tehran. Faculty of Geography, Tehran.
Pishgar, E. (2018). Population Geography Basics. . Ardabil: Ardabil University Jihad Publications.
Polverino, E. G., Pieter C McDonnell, Melissa J Aliberti, Stefano Marshall, Sara E Loebinger, Michael R Murris, Marlene Cantón, Rafael Torres, Antoni Dimakou, Katerina. (2017). European Respiratory Society guidelines for the management of adult bronchiectasis. European Respiratory Journal, 50(3). doi: 10.1183/13993003.00629-2017
Rodrigues, S. D. U., Renan Mitsuo Barreto, Alisson Castro Zanini, Roselaine Ruviaro Souza, Adriano Mendonça. (2021). How atmospheric pollutants impact the development of chronic obstructive pulmonary disease and lung cancer: A var-based model. Environmental Pollution, 275, 116622. doi: 10.1016/j.envpol.2021.116622
Saba, V. (2016). Estimating the Cost Effectiveness of Lung Cancer Screening with Low-dose Computed Tomography Considering Early Detection Rate in Iran. Paramedical Sciences and Military Health, 11(1), 1-7.
Samat, N. A. S., Aishah Knight Sulaiman, Yasmin Ab Manan, Azizah Weng, Chan Ngai. (2013). Investigating Geographic Distribution of Colorectal Cancer Cases: An Example from Penang State, Malaysia. Asian Social Science, 9(17), p38. doi: 10.5539/ass.v9n17p38
Shen, X. W., Limin Zhu, Li. (2017). Spatial analysis of regional factors and lung cancer mortality in China, 1973–2013: AACR.
SHIMA, M. (2018). Epidemiological Studies on Health Effects of Fine Particulate Matter (PM2. 5) in Japan. Global Environmental Research, 22, 31-38.
Soori, H. (2009). Uses of Epidemiology. Iranian Journal of Epidemiology, 5(2), 1-10.
Takamori, S. S., Mototsugu Matsubara, Taichi Haratake, Naoki Toyozawa, Ryo Miura, Naoko Yamaguchi, Masafumi Seto, Takashi Tagawa, Tetsuzo Okamoto, Tatsuro. (2021). Prognostic impact of smoking period in patients with surgically resected non-small cell lung cancer. Annals of surgical oncology, 28(2), 685-694. doi: 10.1245/s10434-020-08851-6
(2019). Tehran's Annual Air Quality Report 2018. from Tehran: http://air.tehran.ir/portals/0/ReportFiles/AirPollution/Tehran%20AirQuality1395.pdf
(2020). Sampling and measuring the concentration of asbestos fibers in the air of Tehran. from http://air.tehran.ir
(2020). Sampling and measuring the concentration of asbestos fibers in the air of Tehran. from, http://air.tehran.ir
TM, T. T. M. (2015). Detailed plan of District 22 of Tehran.
TM, T. T. M. (2019a). Atlas of Tehran metropolis. from Retrieved from: http://atlas.tehran.ir/
TM, T. T. M. (2019b). Tehran Statistical yearbooks 2006-2017 from Retrieved from Tehran: http://statistics.tehran.ir/Default.aspx
S. (2012). Principles of Epidemiology in Public Health Practice. The united State: Department Of Health And Human Services
(2003). Final Draft: Technical Support Document for a protocol to Assess Asbestos- Related Risk. Prepared for the office of Solid Waste and Emergency Response, Washington, DC.
Verijkazemi, K. M., Nabiollah Moattar, Faramarz Khezri, Mostafa. (2016). Assessment of Concentration and the Annual Effective Dose of Radon Gas in Imam Hospital Indoor Air. Journal of health research in community, 2(2), 1-8.
(2009). Cancer. Retrieved Retrieved March 9, 2010, from http://www.who.int/ media center/ factsheets / fs297/en/index.html.
(2020). National diabetes statistics report, 2020. Atlanta, GA: Centers for Disease Control and Prevention, US Department of Health and Human Services, 12-15.
_||_