شناسایی و ارزیابی فضاهای عمومی با تاکید بر کیفیت های محیطی با روش QSPM نمونه موردی؛ منطقه 5 شهرداری تهران
مریم غلامیان
1
(
دانشجوی دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات تهران
)
فرح حبیب
2
(
استاد گروه شهرسازی دانشکده عمران، معماری و هنر، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم تحقیقات، تهران، ایران.
)
حمید ماجدی
3
(
استاد گروه شهرسازی، دانشکده عمران معماری و هنر، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
)
حسین ذبیحی
4
(
دانشیار معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
)
کلید واژه: فضاهای عمومی, کیفیت های محیطی, روش QSPM,
چکیده مقاله :
فضاهای عمومی در شهرها، کانون بیشترین ناهنجاری‌‌های رفتاری هستند و کمتر توانسته‌‌اند زمینه‌‌های مناسب را برای سازماندهی نیازها و الگوهای هنجاری و رفتاری مخاطبان خود فراهم آورند، طراحی یک راهبرد کارآمد مدیریت رفتار، از جمله مهمترین نیازهای برنامه‌‌ریزی و مدیریت شهری برای اینگونه فضاهاست. در این پژوهش با شناسایی فضاهای شهری مناسب منطقه پنج شهرداری تهران، با پیشنهادات جهت ساماندهی و بهبود کیفیت‌‌های محیطی در پی نقش مهم در این حوزه است. روش پژوهش در پژوهش حاضر، به لحاظ هدف کاربردی بوده و از نظر ماهیت، ترکیب روش توصیفی - تحلیلی می‌‌باشد. همچنین در نهایت از استدلال منطقی استفاده شده است. روش جمع آوری داده ها به صورت کتابخانه‌‌ای و مشاهده بوده و به تناسب نیاز از روش برداشت میدانی نیز بهره گرفته شده است. پس از بررسی و شناسایی فضاهای عمومی موجود در محدوده مطالعاتی و سنجش وضعیت به کمک روش سوات راهبردها اولویت‌‌بندی و تدقیق شدند. علاوه بر شناسایی اولویت راهبردهای مداخله براساس مطالعات شناخت و تحلیل صورت گرفته به کمک روش سوات و QSPM تبیین شد. در نهایت شش رویکرد مداخله که برگرفته از مطالعات و الویت‌‌بندی به کمک ماتریس‌‌های داخلی و خارجی بود تعیین شد. فضاهای شهری محدده مطالعاتی نیز در چهار دسته: الف) میادین و فضاهای گشوده در مجاورت شبکه رفت و آمد به همراه محورهای پیاده ب) فضاهای خدماتی (مراکز خدماتی در مقیاس‌‌های مختلف عملکردی همچون مرکز محله فضاهای خرید و ...) پ) فضاهای گذران اوقات فراغت (فضاهای سبز، فضاهای تفریحی) ت) فضاهای مذهبی (امامزاده، تکیه‌‌ها، مساجد و ...) تقسیم و مصداق‌‌های موردی هر یک تبیین شدند.
چکیده انگلیسی :
Public spaces in cities are the center of most behavioral disorders and have been unable to provide appropriate contexts for organizing the needs and normative and behavioral patterns of their audiences. Designing an effective behavior management strategy is one of the most important needs of urban planning and management for such spaces. This study, by identifying suitable urban spaces in the fifth district of Tehran Municipality, with suggestions for organizing and improving environmental qualities, seeks an important role in this area . The research method in the current research is practical in terms of its purpose and in terms of its nature, it is a combination of descriptive-analytical method. Finally, logical reasoning has been used. The method of data collection is library and observation, and according to the need, the field collection method has also been used. After examining and identifying the public spaces in the study area and assessing the situation, strategies were prioritized and refined with the help of the SWOT method , QSPM was explained. On the other hand, the destruction of public urban areas located in this area has caused the formation of a disjointed and placeless space. In this area, traffic problems and unrest due to the lack of elasticity of these spaces are among the major problems of urban spaces. Therefore, the priorities of the intervention in this area imply improving the attractiveness of the place and improving access, which were proposed based on appropriate solutions. Finally, six intervention approaches were identified, which were derived from studies and prioritization with the help of internal and external matrices. Limited urban spaces were also studied in four categories: ) Service spaces (service centers in different functional scales such as neighborhood centers, shopping spaces, etc.) c) leisure spaces (green spaces, recreational spaces) d) religious spaces (shrines, pillars, mosques, etc.) Divisions and case studies of each were explained.