تحلیل فضایی مناطق شهری در برخورداری از شاخص های شهر نوآور(مطالعه موردی: کلان شهر تبریز)
محورهای موضوعی : فصلنامه علمی و پژوهشی پژوهش و برنامه ریزی شهری
هادی رشتبر
1
(دانشجوی دکترای جغرافیا و برنامهریزی شهری، گروه جغرافیا، واحد اردبیل، دانشگاه آزاد اسلامی، اردبیل، ایران)
حسین نظم فر
2
(استاد جغرافیا و برنامهریزی شهری، گروه جغرافیا، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران)
رسول صمدزاده
3
(دانشیار جغرافیا طبیعی، گروه جغرافیا، واحد اردبیل، دانشگاه آزاد اسلامی، اردبیل، ایران)
کلید واژه: تمرکز فضایی, تاپسیس, کلان شهر تبریز, شهر نوآور, تکنیک ANP,
چکیده مقاله :
شهرها با دربرگرفتن درصد فزایندهای از جمعیت و گسترش شهرنشیتی، با چالشهای مهمی از جمله نابرابری فضایی روبرو هستند. نقش کلانشهرها به علت آثار تجمعی چالشهای افزایش جمعیت، بسیار حائز اهمیت است. با اینکه شهرها به عنوان مرکز نوآوری در نظر گرفته شده، اما سطح نوآوری بین مناطق به صورت برابر توزیع نمیشود. هدف این پژوهش سطحبندی مناطق کلانشهر تبریز در برخورداری از شاخصهای شهر نوآور است. پژوهش حاضر براساس هدف از نوع تحقیقات کاربردی و بر اساس ماهیت و روش از نوع تحقیقات مقایسهای بوده و روش گردآوری دادهها، به صورت پیمایشی میباشد. با استفاده از فرمول کوکران 384 نفر از میان شهروندان و 27 خبره با روشه گلوله برفی به عنوان نمونه انتخاب گردیدهاند؛ پایایی پرسشنامه شهروندان و خبرگان به ترتیب با مقادیر 89/0 و 93/0 تایید شده است. نتایج به دست آمده از تکنیک ANP نشان میدهد که زیرمعیارهای مراکز آموزشی و پارک علم و فناوری به ترتیب با مقادیر 104046/0 و 090895/0 بیشترین و زیرمعیارهای مساحت منطقه و جمعیت به ترتیب با مقادیر00374/0و 007537/0 کمترین تأثیر را درحرکت شهر تبریز به سمت یک شهر نوآور دارند. بررسی وضعیت چگونگی توزیع شاخصهای شهر نوآور نشان میدهد که منطقه هشت با میزان تاپسیس9647/0در رتبه اول و منطقه چهار با میزان تاپسیس068081/0در رتبه آخر سطح نوآوری قرار گرفتهاند. یافتههای پژوهش نشان میدهد که شاخصهای شهر نوآور به صورت عادلانه توزیع نشده و تمرکز فضایی در توزیع شاخصها وجود دارد. لذا، مدیریت کلانشهر تبریز در راستای تحقق شهر نوآور نیازمند تحریک نوآوری از طریق توزیع عادلانه شاخصهای شهر نوآور و تمرکززدایی از مرکز است.
Cities with an increasing percentage of population and urbanization expansion, they face significant challenges, including spatial inequality.The role of metropolises due to the cumulative effects of population growth challenges, it is very important. Although cities are considered the center of innovation, but the innovation level between regions is not evenly distributed. The purpose of this study is to level the Tabriz regions in terms of enjoyment of innovative city indicators. This research is based on the purpose the applied research and based on the nature and method the comparative research and the data collection method, it is a survey.Using the Cochran's formula, 384 citizens and 27 experts with snowballs were selected as a sample. The citizens and experts’s questionnaire reliability respectively with values 0/89 and 0/93 approved. The results obtained from ANP show that the sub-criteria of educational centers and science and technology parks respectively with values 0/104046 and 0/908955 are the highest and area and sub-criteria of population respectively with values 0/00374 and 0/757537, have the least effect on the movement of Tabriz city towards an innovative city. An examination of the innovative city indicators distribution shows that region 8 with a Topsis rate of 0/96477 is in the first rank and region 4 with a Topsis rate of 0/680881 is in the last rank of the innovation level. The research findings show that the innovative city indicators are not distributed fairly, there is a spatial focus on the indicators distribution. Therefore, the management of Tabriz metropolis in order to realize the innovative city needs to stimulate innovation through fair distribution of innovative city indicators and decentralization from the center.
- Nazmfar, H. (2017). Urban development predictions direction of using a combination GIS and Bayesian the probabilistic model (case study: Ardabil), Human Geography Research Quarterly, 49, 357-370.
_||_