ارزیابی میزان تأثیر شهرسازی مشارکتی بر کیفیتهای تنوع و احساس امنیت محلات مسکونی در ایران
محورهای موضوعی : فصلنامه علمی و پژوهشی پژوهش و برنامه ریزی شهریسروش کرمی 1 , فاطمه محمودنژاد 2 , عباس فخرایی 3 , روح‌الله امیدقانع 4
1 - دانشگاه آزاد
2 - دانشگاه آزاد
3 - دانشگاه آزاد
4 - دانشگاه آزاد
کلید واژه: شهرسازی مشارکتی, سرزندگی, مشارکت عمومی, تنوع, ایمنی و امنیت,
چکیده مقاله :
تنوع و احساس امنیت، از مهمترین کیفیتهای به وجود آورنده سرزندگی در هر محله مسکونی میباشند. مشارکت عمومی در برنامه‌های محلی یکی از ابزارهای تاثیر گذار بر سطح سرزندگی محلی و فاکتورهای آن است. امروزه به علت گسترده شدن انتظارات و مسائل محیط شهری، تخصصی شدن، مقیاس برنامه ریزی، کمبود زمان و. ..، از جنبه مشارکت مردمی کاسته شده است. به علت همین دوری مردم از طرحهای شهری، شهرها تنها تبلوری کالبدی از تقاضاهای ظاهری افراد شده و به نیازهای اصیل و مهم آنها نمیپردازند. در این پژوهش سعی شده، دریابیم مشارکت در چه سطوحی و به چه میزان قادر به ایجاد و بهبود این کیفیتها در محلههای مسکونی امروز است. این پژوهش از نوع کاربردی و شیوه انجام این پژوهش با آمار استنباطی است. در ابتدا با استفاده از مطالعات نظری انجام شده، مهمترین شاخص‌های سرزندگی در محله شناسایی شده؛ و با استفاده از آزمون خیدو، ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون ساده به بررسی رابطه آنها با مشارکت مردمی در نمونه موردی اقدام گردیده است. با استناد به نتایج پژوهش، مشخص شد که ارتباطی معنی دار و مستقیم بین سطح تنوع و ایمنی/ امنیت (به عنوان مهمترین عوامل سرزندگی در یک محله شهری) و مشارکت مردم برای تحقق آنها وجود دارد. همچنین مقدار ثابت و ضریب اثر بدست آمده در دو رابطه نشان میدهد که تاثیرپذیری متغیر ایمنی/ امنیت از میزان مشارکت ساکنین محله، به طرز معنا داری بیشتر از تاثیرپذیری متغیر تنوع میباشد. بدین معنی که مشارکت مردمی تاثیر چشمگیری بر امنیت محلی دارد.
منابع
ارجمند نیا، اصغر(1380). سازمان غیر دولتی؛ راهبرد مشارکت سازمان یافته، فصلنامه مدیریت شهری، سال دوم، شماره 5، انتشارات شهرداری ها.
اکبر پور، محمد. (1387) . ارزیابی مشارکتی بهسازی و نوسازی بافت فرسوده محله سیروس تهران. فصلنامه مسکن و محیط روستا، شماره 121، ص14.
بحرینی، حسین. (١٣٨٩) . فرایندطراحیشهری، ویرایش اول, چاپ پنجم، انتشارات دانشگاه تهران.
بیر، آن؛ هیگینز، کاترین (1390)، برنامه‌ریزی محیطی برای توسعه زمین: دستورالعملی برای طراحی و برنامه‌ریزی محلی پایدار، مترجم: حسین بحرینی، چاپ سوم، دانشگاه تهران.
پاکزاد، جهانشاه (1382). بررسی تطبیقی شهرهای ایران و اروپایی ریشهیابی موانع تاریخی مشارکت مردمی. صفه، شماره 37، پاییز و زمستان، ص 41- 56.
حبیبی، محسن و سعیدی رضوانی، هادی(1384). شهرسازی مشارکتی؛ کاوشی نظری در شرایط ایران، نشریه هنرهای زیبا، شماره 24.
ساروخانی، باقر (1374). روشهای تحقیق در علوم اجتماعی، چاپ اول، انتشارات علمی فرهنگی، تهران.
عندلیب، علیرضا. (1387). مجموعهیادداشتهاینوسازیبافتهایفرسوده. سازمان نوسازی شهر تهران.
کرمی، سروش (1390)، طراحی مرکز شهری سرزنده، پایان نامه کارشناسی ارشد، طراحی شهری، دانشگاه علوم و تحقیقات، تهران.
کریر ، راب (1375)، فضاهای شهری، ترجمه هاشم نژاد، انتشارات جهاد دانشگاهی.
گلکار، کوروش، (1378)، مفهوم کیفیت سرزندگی در طراحی شهری ، نشریه معماری و شهرسازی صفه، شماره 44.
Carmona, Matthew, (2003). Public places, urban spaces: the dimensions of urban design, Architectural Press, London.
Comedia (1991). Out of Hours: The Economic and Cultural Life of Towns, (London, Gulbenkian Foundation).
Cowan, Robert, (2005). The Dictionary of Urbanism, Wiltshire: Streetwise Press.
Department of the Environment (DOE) (1994), Vital & Viable Town Centres, Meeting the Challenge. HMSO, London.
Dickey, John W. ; Watts, T. M. (1978). Analytic Techniques in Urban Regional Planning, McGraw-Hill press, USA.
Jacobs, J. (1961), The Death and Life of Great American Cities, London, Vintage Books.
Landry, Charles,(2000). Urban Vitality: A New Source of Urban ompetitiveness, Spon press.
Paumier, Cy, (2004). Creating a Vibrant City Center: Urban Design and Regeneration Principles, Urban Land Institute, Washington, D.C, USA.