تحلیل فضایی و مکان‌یابی جایگاه‌های سوخت‌گیری شهر کازرون

محورهای موضوعی : فصلنامه علمی و پژوهشی پژوهش و برنامه ریزی شهری

جمال محمدی ¹ , حسین پورقیومی ² , محمد قنبری ³

1 - دانشگاه اصفهان
2 - دانشگاه اصفهان
3 - دانشگاه فردوسی مشهد

تاریخ دریافت : 1392/09/01 تاریخ پذیرش : 1395/03/25 تاریخ انتشار : 1395/03/01

کلید واژه: مکان یابی, شهر کازرون, سیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS), تحلیل سلسله مراتبی(AHP), جایگاه‌های سوخت گیری,

چکیده مقاله :

 در دهه‌های اخیر شاهد افزایش جمعیت شهرهای کشور بوده‌ایم، این افزایش جمعیت در شهرها باعث شده تا نیاز به خدمات روزبه روز بیشتر شود. یکی از مراکز خدماتی که نقش عمده ای در شهر دارد جایگاه‌های سوخت گیری است. شهر کازرون نیز که در این تحقیق مورد بررسی قرار گرفته است هم اکنون با کمبود جایگاه‌های سوخت گیری و ازدحام وسایل نقلیه در مقابل این جایگاه‌ها مواجه می باشد. این پژوهش با ارائه الگوی مناسب به دنبال توزیع بهینه جایگاه‌های سوخت گیری در شهر کازرون می باشد. در این تحقیق با استفاده از نرم افزار GIS و به کمک مدل‌های AHP و تحلیل شبکه، و با استفاده از لایه‌های نزدیکی به خیابان‌های اصلی، نزدیکی به مراکز آتش نشانی، فاصله از مراکز جاذب جمعیت، فاصله از جایگاه‌های سوخت گیری موجود، فاصله از خیابان‌های پرترافیک، فاصله از مکان‌های با شعله‌های باز، فاصله مناسب از مراکز مسکونی، شیب و کاربری اراضی و پس از طی مراحل ورود اطلاعات، مدیریت داده، تجزیه و تحلیل و پردازش داده‌ها، ارزش گذاری وزن دهی و ترکیب لایه‌های اطلاعاتی مکان‌های مناسب برای ایجاد جایگاه سوخت گیری جدید شهر کازرون مشخص گردید. روش تحقیق پژوهش حاضر توصیفی- تحلیلی بوده که اطلاعات مورد نیاز آن از طریق مشاهده میدانی، مطالعه طرح‌های صورت گرفته در رابطه با شهر کازرون و نقشه 2000/1 این شهر به دست آمده است.

چکیده انگلیسی:

Spatial Analysis and Site Selection fueling stations in Kazeroon

منابع و مأخذ:

آقابابائی، محبوبه، تحلیل فضایی ایستگاهها و خدمات آتش نشانی شهر خمینی شهر (با استفاده از GIS)، پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه اصفهان، اصفهان، 1388.

اسماعیلی، اکبر، کاربرد GIS در فرایند مسیریابی ایستگاههای آتش نشانی، تازه‌های ترافیک، سال چهارم، شماره نوزدهم، 1382.

الماس پور، فرهاد، کاربرد سیستم اطلاعات جغرافیایی و تحلیل شبکه در مکان یابی داروخانه‌ها، پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه نربیت مدرس، 1380.

بحرینی، سیدحسین، فرایند طراحی شهری، انتشارات دانشگاه اصفهان، چاپ اول، 1377.

جمشید زاده، ابراهیم، مدیریت خدمات شهری و موانع پیش رو، «ماهنامه شوراها»، شماره 23، 1387.

حسامیان، فرخ، اعتماد، گیتی، حائری، محمدرضا، شهرنشینی در ایران، انتشارات آگاه، 1383.

زبردست، اسفندیار، کاربرد فرایند تحلیل سلسله مراتبی در برنامه ریزی شهری و منطقه ای، نشریه علمی پژوهشی هنرهای زیبا، شماره 10، 1380.

سازمان برنامه و بودجه فارس، سیمای فارس (کازرون)، انتشارات سازمان برنامه و بودجه فارس، شیراز، 1375.

سعیدنیا، احمد، کتاب سبز راهنمای شهرداری­ها، کاربری زمین شهری، انتشارات مرکز مطالعات برنامه­ریزی شهری وزارت کشور، چاپ اول 1378.

صالحی، رحمان و منصور، رضاعلی، ساماندهی فضایی مکان‌های آموزشی (مقطع متوسطه) شهرزنجان به کمک GIS، مجله پژوهش‌های جغرافیایی، شماره 52، تابستان، 1384.

عزیزی، منصور، کاربرد سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS در مکانیابی، توزیع فضایی و تحلیل شبکه مراکز بهداشتی درمانی، نمونه موردی: شهر مهاباد، پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه تبریز، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، 1383.

عسگری، علی، اکبر اسمعیلی، بررسی کارکرد و خدمات شهری در مدیریت بحران و سوانح با رویکرد GIS، «مجله شهرنگار»، شماره 34، 1380.

عظیمی حسینی، محمد، محمدهادی نظری فرد، رضوانه مؤمنی، کاربرد GIS در مکان یابی، تهران، انتشارات مهرگان قلم، 1389.

فرهادی، رودابه، تجزیه و تحلیل مکانی و مکان یابی مدارس در منطقه 6 تهران با استفاده از GIS، 1378

کورا، چالرز، شهرنشینی در جهان سوم، ترجمه فریبا قرایی، انتشارات دانشگاه هنر، تهران، 1384.

محمدی سرین دیزج، مهدی، تحلیل پراکندگی و مکان یابی پارک‌های شهری با استفاده از GIS، مطالعه موردی: منطقه 2 شهر زاهدان، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه سیستان و بلوچستان، 1384.

ویلیامز، جاناتان، اطلاعات جغرافیایی از فضا، سازمان اطلاعات جغرافیایی شهر تهران، 1376.

‌هاروی، دیوید، عدالت اجتماعی و شهر، ترجمه فرخ حسامیان و دیگران، شرکت پردازش و برنامه ریزیز شهری، 1376.

Ngai, E, W.T.E. W.C, Chan, evolution of knowledge management tools using AHP, export systems with application, 2005.

Richard L. Church, Geographical information systems and location science, Computer & Operations Research 29, 2002.            

Yang.jiaqin And Ping Shi, Applying Analytic Hierarchy Process In Frims Overall Performance Evaluation:Case Study In China.International Journal OF Business, 2002.

Www. Geo. Ca. Uk

www.sci.org.ir