تبیین مؤلفههای مؤثر بر ارتقاء کیفیت محیطی در بافت تاریخی شهرها (نمونه موردی: بافت تاریخی شهر شیراز )
محورهای موضوعی : فصلنامه علمی و پژوهشی پژوهش و برنامه ریزی شهری
علیرضا زارع
1
(دانشجو دکتری، گروه شهرسازی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران.)
محمدرضا رضایی
2
(استادیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، واحد مرودشت، دانشگاه آزاد اسلامی، مرودشت، ایران)
حسنعلی لقائی
3
(استاد مدعو، گروه شهرسازی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران.)
کلید واژه: شیراز, کیفیت محیطی, بافت تاریخی,
چکیده مقاله :
کیفیت محیط شهری به عنوان بخشی از کیفیت زندگی، از مباحث کلیدی در حوزهی مطالعات شهری است که با رشد سریع شهرها و تمرکز جمعیت و فعالیت دستخوش تغییر قرار گرفته است. در رابطه با بافتهای تاریخی شهرها این امر از اهمیت بیشتری برخوردار است و در این نوع بافت، بسیاری از فضاها دچار فرسایش شده و مؤلفههای کیفی آن دچار نقصان است. بنابراین توجه به کیفیات محیطی بافتهای تاریخی یکی از مهمترین عوامل در شناسایی محدودهها هدف جهت مداخله در آنهاست. تحقیق حاضر نیز تبیین مؤلفههای موثر بر ارتفاء سطح کیفی بافتهای تاریخی در محدوده منطقه 8 کلانشهر شیراز میباشد. تحقیق کاربردی و روش انجام آن توصیفی- تحلیلی است. جامعهی آماری تحقیق ساکنین منطقه هشت شهر شیراز میباشد، جمعیت این منطقه بر اساس آخرین سرشماری عمومی نفوس و مسکن برابر 9767 نفر و حجم نمونه نیز براساس فرمول کوکران برابر 369 نفر محاسبه شده است. در تجزیه و تحلیل اطلاعات و دادههای پرسشنامهای از نرمافزار SPSS و آزمون تحلیل عاملی تأئیدی و آزمون فریدمن کمک گرفته شد. نتایج بررسی میزان رضایت شهروندان از کیفیت زندگی در منطقه هشت کلانشهر شیراز نشان داد در بیشتر شاخصهای مورد بررسی میانگین رضایتمندی ساکنین کمتر از میانگین متوسط (3.5) میباشد. محاسبه بار عاملی متغیرهای و شاخصهای تحقیق با کمک روش دلفی و نرمافزار SPSS نیز نشان داد؛ پنج عامل کالبدی، اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی و بصری دارای بار عاملی بر روی کیفیت محیط میباشند. بارهای عامل محاسبه شده برای بیشتر عاملهای فوق بیشتر از 6 محاسبه شده که نشان دهنده بالا بودن بار عاملی این شاخصها در سنجش کیفیت محیطی بافت قدیم شیراز میباشند.
The quality of the urban environment as part of the quality of life is one of the key topics in the field of urban studies that has changed with the rapid growth of cities.Also, considering the environmental quality of historical textures is one of the most important factors in identifying target areas for their intervention. The present study was to explain the factors affecting the elevation of the quality level of historical textures in district 8 of Shiraz where a historical fabrics of Shiraz are. This research is applied and its method is descriptive-analytical. The population of the study is inhabitants of eight districts of Shiraz. The population is 9767 according to the latest census and the sample size is 369 according to Cochran formula. SPSS software, confirmatory factor analysis and Friedman test were used for data analysis. The results of the survey of citizens' satisfaction with the quality of life in the Eight metropolitan area of Shiraz showed that in most of the studied indices, the average resident's satisfaction was lower than the average (3.5).Factor load calculation of research variables, indices using Delphi method and SPSS software also showed that five physical, economic, social, environmental and visual factors have a factor on environmental quality. The calculated factor loadings for most of the above factors were calculated above 6, indicating the high factor loadings of these indices in assessing the environmental quality of Shiraz old tissue.
_||_