تبیین الگوی مدیریت محله‌ای در جامعۀ شبکه‌ای با تأکید بر شهرهای ایران
شهریور روستایی
1
(
استادیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.
)
اکبر اصغری زمانی
2
(
دانشگاه تبریز
)
فروغ اندستا
3
(
دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشکده برنامه‌ریزی و علوم محیطی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.
)
کلید واژه: محله, جامعۀ شبکه‌ای, شهر هوشمند, کلان- داده و داده- باز.,
چکیده مقاله :
محله از دیرباز جایگاهی مرکزی در تحلیل و برنامه‌ریزی فضاهای شهری داشته‌اند. معمولاً از زمان ظهور محله به عنوان یک مفهوم کلیدی در ادبیات علوم اجتماعی، مفهوم آن به‌عنوان نوعی ظرف فضایی شناخته‌شده‌است. با شروع مکتب جامعه‌شناسی شهری شیکاگو، محلات به عنوان مناطقی با ویژگی‌های متمایز از دیگر مناطق، به عنوان نوعی واحد سازماندهی بنیادی برای فضای شهری در نظر گرفته شدند. لذا، محله یک مفهوم جغرافیایی و اجتماعی است. به‌طوری‌که بسیاری از پژوهشگران شهری بر این اعتقاد دارند که همسایه‌ها و محله‌ها هنوز جایگاه بسیار مهمی در زندگی دارند. از طرف دیگر، با ظهور فناوری اطلاعات و ارتباطات و بیان مفهوم جامعه شبکه‌ای و فضای جریان توسط امانوئل کاستلز، مفهوم محله و سیر تحولی آن نیز دستخوش تغییر شده‌است. به‌طوری‌که، از ابتدای قرن بیستم، محله به‌عنوان یکی از مهم‌ترین نظریه‌های برنامه‌ریزی شهری، نقش مهمی در شکل‌گیری جوامع شهری پیشرفته داشته‌است. به‌طوری‌که، در عصر اطلاعات، کاربردهای نوظهور فناوری اطلاعات و ارتباطات قابلیت احیای نقش محله را برجسته نموده‌اند. در این راستا، کلان- داده و داده- باز به‌عنوان یکی از مفاهیم برگرفته از شهر هوشمند، اهمیت و نقش محله و مدیریت محله- محور را دو چندان می‌نماید. بدین منظور در پژوهش حاضر نیز با بهره‌گیری از روش کیفی مرور سیستماتیک به نقش محله در مدیریت شهری با تاکید بر جامعۀ شبکه‌ای و الگوهای مدیریتی آن در مطالعات خارجی پرداخته‌شده‌‌است. سپس با توجه به برنامه‌ریزی شهرهای ایران و با الهام از مطالعات خارجی صورت‌گرفته، چهار الگوی مدیریت محله‌ای تدوین، شرح و پیشنهاد شده‌است و در ادامه جهت ارتباط بهتر بین کنشگران و عاملان و با توجه بر جامعه شبکه‌ای و هوشمند سازی، چهار الگوی مدیریت محله‌ای مبتنی بر وب پیشنهاد و توضیح داده-شده‌است.
چکیده انگلیسی :
Neighborhoods have had a central position in the analysis and planning of urban spaces for a long time. Usually, since the emergence of neighborhood as a key concept in social science literature, its concept is known as a kind of spatial container. So, with the beginning of the Chicago School of Urban Sociology, neighborhoods were considered as areas with distinct characteristics from other areas, as a kind of basic organizing unit for the urban space. With the beginning of the Chicago School of Urban Sociology, neighborhoods were considered as areas with distinct characteristics from other areas, as a kind of basic organizing unit for the urban space. Therefore, neighborhood is a geographical and social concept. So many urban researchers believe that neighbors and neighborhoods still have a very important place in life. On the other hand, with the emergence of information and communication technology and the expression of the concept of network society and flow space by Emmanuel Castells, the concept of neighborhood and its evolution has also undergone changes. In this regard, big-data and open-data, as one of the concepts derived from the smart city, doubles the importance and role of neighborhood-oriented management. For this purpose, in the current research, the role of the neighborhood in urban management has been studied using the qualitative method of systematic review, emphasizing the network society and its management patterns in foreign studies. Then, according to the planning of Iranian cities and inspired by foreign studies, four models of neighborhood management have been compiled, described and suggested. And further, for better communication between actors and agents and with regard to the network and intelligent society, four models of web-based neighborhood management are proposed and explained.