نقش فضاهای بی‌دفاع شهری در وقوع جرم با تأکید بر پارک‌های منطقه 9 مشهد

محورهای موضوعی : فصلنامه علمی و پژوهشی پژوهش و برنامه ریزی شهری

کتایون علیزاده ¹ , سید حسین عنبری ²

1 - استادیار گروه جغرافیا، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران
2 - دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران

تاریخ دریافت : 1394/11/28 تاریخ پذیرش : 1396/04/19 تاریخ انتشار : 1396/04/01

کلید واژه: امنیت, جرم, فضاهای بی‌دفاع شهری, پارک‌های منطقه 9 مشهد,

چکیده مقاله :

در فرایند شکل­گیری و بروز رفتار­های خشونت­آمیز عوامل متعددی نقش دارند. از جمله مهم­ترین آنها فضا­های، بی‌دفاع هستند. فضا­های بی­دفاع شهری از جمله فضا­هایی هستند که به دلیل ویژگی­های کالبدی و اجتماعی، فرصت بزهکاری و خشونت در آنها بالاست. در این راستا در این مطالعه به بررسی نقش فضا­های بی‌دفاع شهری در وقوع جرم با تأکید بر پارک­های منطقه 9 مشهد پرداخته شده است. روش تحقیق در این مطالعه، مبتنی بر مطالعات کتابخانه­ای، اسنادی و میدانی است. جامعه آماری کل منطقه 9 مشهد را شامل می­شود که بر اساس فرمول کوکران تعداد 384 نفر به عنوان جامعه نمونه مشخص شد. تجزیه و تحلیل اطلاعات به وسیله نرم افزار SPSS و مدل وایکور انجام گرفته شده است. نتایج تحقیق نشان داد که، در تمامی شاخص­های مطرح شده سطح معناداری به دست آمده 000/0 است که نشان دهنده رابطه معنادار و مثبت بین عوامل موثر در کاهش امنیت در پارک­ها و افزایش میزان جرم است. و همچنین نتایج حاصل از مدل VIKOR نشان داد که، پارک وکیل آباد با Q به دست آمده (1) در رتبه اول و پارک وفا با Q به دست آمده (0.000)، در رتبه­های آخر قرار می­گیرد.

چکیده انگلیسی:

Throughout the ages mankind has always sought to adopt measures to fight the phenomenon of crime and social disorder and prevent the occurrence.In the process of formation and violent behaviors are several factors involved. Among the most important spaces are defenseless.ban defenseless spaces, including spaces due to the physical and social features, opportunities for crime and violence is high.In this regard, this study The role of urban spaces defenseless in occurrence of crime with an emphasis on Parks District 9 Mashhad.Approach In this study, based on studies, documentary and field. The population of the entire region 9 Mashhad is included based on the sample of 384 was specified as a sample.The results showed that, in all the proposed achieved a significant level of 0.000, which represents a significant and positive relationship between effective factors in reducing the crime rate is increasing security in the parks. As well as the results of the model showed that VIKOR, Park Vakil Abad obtained with Q 1 in the first place and respectively Lavizan park obtained 0.778, Khorshid Park acquired Q 0.202, Park Vafa with the Q 0.000, ranking next viable according to scientific recommendations of the experts on parks have been allocated.In the end, proposals were raised in line with the results.

منابع و مأخذ:

استانداری استان خراسان رضوی، (1395).

اسلامی­راد، راضیه، (1395)، بررسی جایگاه امنیت در برنامه­ریزی و کاربری اراضی (نمونه موردی: شهر زاهدان)، پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد زاهدان، گروه جغرافیا.

اعتمادی فر، سیداحسان، (1388)، نقش روشنایی شهری و طراحی نور پردازی در امنیت شهر تهران. منتشر شده در مجموعه مقالات دومین همایش جامعه ایمن شهر تهران.

بابایی، ر، خدادادی، ا، (1394)، بررسی ارزیابی کاربری اراضی شهری شهرک نگین اصفهان در شکل گیری جرائم شهری، چهارمین کنفرانس بین المللی روانشناسی و علوم اجتماعی، تهران، همایشگران مهر اشراق.

بمانیان، محمدرضا و همکاران. (1388). سنجش عوالم موثر بر ارتقای امنیت زنان در محیط­های شهری، فصلنامه پژوهش زنان، سال سوم شماره 26.

پورجعفر، محمدرضا، محمودی نژاد، هادی، رفیعیان، مجتبی، انصاری، مجتبی، (1387). ارتقاء امنیت محیطی و کاهش جرائم شهری با تأکید بر رویکرد C.P.T.E.D، نشریه بین‌المللی علوم مهندسی دانشگاه علم و صنعت ایران، روزنامه مهندسی معماری و شهرسازی، جلد 19، شماره 6، ص 82.

جیکوبز، جین، (1960). مرگ و زندگی شهرهای بزرگ آمریکایی. ترجمه: حمید رضا پارسی، آرزو افلاطونی، انتشارات دانشگاه تهران.

جیسون، سوزان و ویلسون پل آر، (1387)، طراحی محیطی جرم ستیز، پیشگیری جرم از طریق طراحی محیطی، ترجمه دکتر محسن کلانتری و ابوذر سلامی بیرامی، دفتر تحقیقات کاربردی پلیس پیشگیری ناجا

زیاری، کرامت­ا...، مهدنژاد، حافظ، پرهیز، فریاد، (1388)، مبانی و تکنیک­های برنامه­ریزی شهری، انتشارات دانشگاه بین المللی چابهار.

سازمان آمار کشور، (1390).

صالحی، اسماعیل، (1387)، ویژگی های محیطی فضاهای شهری امن،مرکز مطالعاتی و تحقیقاتی و معماری

قرایی، فریبا، جهانبانی، نفیسه، رشیدپور، نازیلا. (1389). بررسی وسنجش حس امنیت در مناطق مختلف شهری نمونه موردی: مناطق2و11تهران، نشریه آرمانشهر، شماره 4، ص 17-32.

قلیچ، مرتضی، عماری، حسن، (1392)، درآمدی برفضای بی‌دفاع شهری، ناشر : انتشارات تیسا، چاپ اول.

کانونی، رضا، ایمانی، بهرام، حبیب زاده، عظیم, مسلمی، آرمان، (1394)، سنجش احساس امنیت اجتماعی در مناطق شهری (مطالعه موردی: شهر اردبیل)، نشریه پژوهشنامه جغرافیای انتظامی، دوره 3 , شماره 10.

مختاری، بهروز، (1394)، بررسی و ارزیابی نقش هویت تاریخی در توسعه صنعت توریسم (مطالعه موردی سیستان)، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه ازاد اسلامی واحد زاهدان.

نایبی، هوشنگ، سروستانی رحمت اله، صدیق، قهرمانی، سهراب، (1390)، نقش فضاهای بی دفاع شهری در رفتارهای خشونت آمیز، فصلنامه دانش انتظامی: دوره 13, شماره 1 (مسلسل 50).

هاشم زهی, س، میری، غ.ر، حافظ زاده، م، (1394)، عوامل موثر بر احساس امنیت شهروندان در توسعه شهری مطالعه موردی: بافتهای فرسوده شهر سراوان، همایش ملی بافت های فرسوده و تاریخی شهری: چالش ها و راهکارها، کاشان، دانشگاه کاشان.

یوسف­وند، حسن رضا و اکرم حمیدیان، (1386) پیشگیری وضعی از بزه­کاری با تاکید بر امر به معروف و نهی از منکر در اصفهان، مجموعه مقالات همایش محله­ای پیشگیری وضعی از بزه­کاری (دانشگاه آزاد ابرکوه یزد).

Baiomer, R. (2011). Crating a vibrant city center a new source of urban competitiveness. Journal of prince clause fund, ARCHIS issue vitality, urban heroes.

Hiller, B. (2014). Do burgles understand defensible space? New evidence on the relation insecurity, Chicago School. In The OxfordHandbook of Criminology, (eds) Maguire, R Moranand R Reiner. ClarendonPress, Oxford.

Newman, O. (1996), Creating Defensible Space.Washington, DC: US Department of Housing and Urban Development.

Taghvaee A. A, Rafieian M and Rezvan A. (2010). Analysis of the Relationship among the Components of Land Use with the Declining of Urban Crime and Insecurity (Case Study: Region 17th. of the City of Tehran), Human Geography Research Quarterly, No. 77.

 

Baiomer, R. (2011). Crating a vibrant city center a new source of urban competitiveness. Journal of prince clause fund, ARCHIS issue vitality, urban heroes.

Hiller, B. (2014). Do burgles understand defensible space? New evidence on the relation insecurity, Chicago School. In The OxfordHandbook of Criminology, (eds) Maguire, R Moranand R Reiner. ClarendonPress, Oxford.

Newman, O. (1996), Creating Defensible Space.Washington, DC: US Department of Housing and Urban Development.

Taghvaee A. A, Rafieian M and Rezvan A. (2010). Analysis of the Relationship among the Components of Land Use with the Declining of Urban Crime and Insecurity (Case Study: Region 17th. of the City of Tehran), Human Geography Research Quarterly, No. 77.