تأثیرات اقتصادی گردشگری روستایی در دستیابی به توسعه پایدار (مطالعه موردی: مناطق روستایی تاریخی ماسوله و گشت قلعه رودخان استان گیلان)

محورهای موضوعی : گردشگری روستایی

سمیراء جوادی باغی ¹ (دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.)
محمدکریم معتمد ² (دانشیار، گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه گیلان رشت، ایران.)

تاریخ دریافت : 1402/11/20 تاریخ پذیرش : 1402/11/20 تاریخ انتشار : 1402/11/20

کلید واژه: گردشگری روستایی, اقتصاد, توسعه پایدار.,

چکیده مقاله :

مقدمه: گردشگری در مفهوم پایداری در برگیرنده پردازش معنایی خاص خود است. زایش این مفهوم در ادبیات گردشگری، حاصل تلاش در جهت دستیابی به پایداری در زمینه¬های توسعه است. حال اگر توسعه¬ی پایدار یکی از اهداف عینی این عصر از صنعت گردشگری است، پس اندازه¬گیری عملکرد و اثرات اقتصادی آن یک ضروت است. گردشگری روستایی می¬تواند به مانند یکی از گزینه¬های مناسب برای بهبود وضعیت اقتصادی، درآمدزایی، ایجاد اشتغال و دگرگونی¬های مثبت دیگر در روستا باشد. هدف پژوهش: هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیرات اقتصادی توسعه¬ی پایدار گردشگری روستایی تاریخی ماسوله و گشت قلعه رودخان شهرستان فومن در استان گیلان می¬باشد. روش¬شناسی تحقیق: این تحقیق از جنبه¬ی هدف کاربردی و از جنبه¬ی جمع¬آوری اطلاعات، توصیفی-تحلیلی می¬باشد. جامعه¬ی آماری این تحقیق 31 نفر از فعالان حوزه-ی گردشگری روستایی در مناطق روستایی ماسوله و گشت قلعه¬رودخان استان گیلان می¬باشند. داده¬های این تحقیق از طریق پرسش¬نامه¬ی محقق ساخته که ابزار اصلی جمع-آوری داده¬ها بوده است صورت گرفت، که پس از استخراج داده¬ها با استفاده از نرم¬افزار spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. قلمروجغرافیایی پژوهش: مناطق روستایی ماسوله و گشت قلعه¬رودخان استان گیلان است. یافته¬ها و بحث: نتایج این تحقیق نشان می¬دهد بین متغیرهای افزایش درآمد، کاهش فقر، اشتغال¬زایی، تقویت شغل¬های کاذب و غیرمولد، افزایش قیمت زمین و مسکن، تغییرکاربری اراضی کشاورزی برای اهداف و فعالیت¬های دیگر اقتصادی، تحریک سرمایه¬گذاری در روستا با ورود گردشگران، بهبود وضعیت جاده¬های روستایی، افزایش تنوع محصولات تولیدی، توسعه¬ی صنایع دستی بومی و محلی، ایجاد امکانات تفریحی-فراغتی در روستا، ایجاد انگیزه جهت ترمیم خانه¬های سنتی، و غیره، با اثرات اقتصادی گردشگری روستایی در دستیابی به توسعه¬ی پایدار، رابطه معنی داری در سطح 5 درصد داشته است. نتایج: بهبود وضعیت اقتصادی در سطح روستا با به عبارتی توسعه¬ی اقتصادی در روستا می¬تواند به توسعه¬ی عوامل دیگر از جمله توسعه¬ی اجتماعی و فرهنگی نیز منجر گردد و نهایتاٌ یک توسعه¬ی همه جانبه و پایدار را در روستاها سبب گردد، در این صورت است که رسیدن به اهداف توسعه¬ی پایدار روستایی و هم¬چنین دستیابی به اهداف توسعه¬ی ملی امکانپذیر خواهد شد.

منابع و مأخذ:

پاپلی¬یزدی، محمدحسین.، سقایی، مهدی. (1382). گردشگری و تبارشناسی، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، شماره¬ی 68.
رحیم¬پور، علی. (1384). جهانگردی، امنیت و توسعه. ماهنامه¬ی بازاریابی، شماره¬ی 17، تهران.
رضواني، محمدرضا. (1387 ). توسعه¬¬ی گردشگري روستايي با رويكرد گردشگري پايدار، تهران: موسسه¬ی انتشارات دانشگاه تهران.
رکن¬الدین افتخاری، عبدالرضا.، رضوانی، محمدرضا.، اکبریان رونیزی، سعیدرضا.، بدری، سیدعلی. (1390). تحلیل مقایسه¬ای آثار اقتصادی گردشگری خانه-های دوم با گردشگری روزانه بر نواحی روستایی با رویکرد توسعه¬ی پایدار (مطالعه¬ی موردی: شهرستان شمیرانات، استان مرکزی)، پژوهش¬های روستایی، سال دوم، شماره¬ی چهارم، صفحات 35-62.
رومیانی، احمد.، شایان، حمید.، سجایی قیداری، حمداله.، رضوانی، محمدرضا.، (1398)، ارائه الگویی برای توسعه پایدار مقصدهای گردشگری روستایی با رویکرد برنامه¬ریزی فضایی مورد مطالعه: شرق استان مازندران، فصلنامه¬ی علمی و پژوهشی گردشگری و توسعه، سال دهم، شماره¬ی دوم، تابستان 1400.
رومیانی، احمد.، شایان، حمید.، سجایی قیداری، حمداله.، رضوانی، محمدرضا.، (1397)، برنامه¬ریی راهبردی فضایی توسعه¬ی پایدار مقاصد گردشگری روستایی با استفاده از مدل استراتژیک SOAR، فصلنامه پژوهش¬های روستایی، بهار 1399، دوره¬ی 11، شماره¬ی 1.
زاهدي، شمس السادات. (1386). توسعه پايدار، تهران: انتشارات سازمان ¬مطالعه و تدوين كتب علوم انسانی دانشگاه¬ها (سمت).
شریف¬زاده، ابوالقاسم.، مرادی¬نژاد، همایون. (1381). توسعه¬ی پایدار گردشگری روستایی، ماهنامه¬ی اجتماعی-اقتصادی جهاد سازندگی، شماره¬های 250 و 251 (خرداد و تیر).
غفاری، سیدرامین.، مرادی، محمود.، نیک¬بخت، داود.، (1393)، تعيين سازمان و ساختار توسعة فضايي گردشگري روستايي در شهرستان بويراحمد، جغرافیا (فصلنامه¬ی علمی-پژوهشی و بین¬المللی انجمن جغرافیای ایران). دوره¬ی جدید، سال دوازدهم، شماره¬ی 41.
نجفی¬کانی، علی¬اکبر.، نجفی، کبری.، (1399)، ظرفیت¬سنجی گردشگری روستایی و نقش آن در توسعه¬ی فضایی و اقتصادی نواحی ییلاقی مورد: بخش مرکزی شهرستان دماوند، فصلنامه¬ی اقتصاد فضا و توسعه¬ی روستایی، سال دهم، شماره¬ی اول (پیاپی 35)، صفحات 90-69، بهار 1400.
هال، كالين.، جنكينز، جان. ( 1389 ). خط مشي¬گذاري گردشگري ترجمه سيد محمد اعرابي و داوود ايزدي، انتشارات دفتر پژوهش¬هاي فرهنگي، چاپ چهارم.
Boers, B., & Cottrell, S. (2005). Sustainable Tourism Infrastruc ture Planning: A GIS Based Approach. Proceedings of the 2005 Northeastern Recreation Research Symposium Bolton Landing, NY. Gen. Tech. Rep.
Diamantis, D. (2007). Ecotourism: Management and Assess ment. London: Thomson Learning.
Franklin, A. (2007). The Problem with Tourism Theory. In A. Morgan, & A. Pritchard, the Critical Turn in Tourism Studies: Innovative Research Methodologies, 131-14.
Gordon, K. (2007) Evaluation of tools for sustainability assessment in tourism; Unpublished M. A Dissertation. Oklahoma State University.
Hall,C. M. & lew, A. A. (1999) Sustainable tourism; a geographical perspective.New York, Longman.
Jomehpour, M. (2005). Introduction to Rural Development Pro grams; Views and Methods, Tehran, Khome Publications (In Persian).
Pernecky, T. (2010). The Being of Tourism. The Journal of Tour ism and Peace Research, (1)1:1-15.
Sharpley, R.(2009) Tourism Development and the Environment: Beyond Sustainability.
Swarbrooke, john (1991) sustainable tourism management; UK: CABI Publishing.
Wilson, S.92001). Factors for success in rural tourism development. Journal Of Travrl Reasearch, Boulder, 40 (2), 132-19.