نقش اقامتگاه¬های بوم¬گردی بر کیفیت زندگی سکونتگاه¬های روستایی(مطالعه موردی: شهرستان رشت)
محورهای موضوعی : بوم گردی و اقامتگاه های بوم گردی
مریم علینقی پور
1
(دکتری جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران.)
عیسی پوررمضان
2
(استادیار گروه جغرافیا، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران.)
کلید واژه: روستا, اقامتگاه بوم¬گردی, کیفیت زندگی, شهرستان رشت.,
چکیده مقاله :
مقدمه: امروزه بوم گردی به عنوان یکی از شاخه¬های گردشگری بسیار مورد توجه واقع شده است زیرا این محرک در محیط روستا می¬تواند زمینه ساز جذب سرمایه و افزایش اشتغال و ارتقای کیفیت زندگی روستاییان باشد. هدف پژوهش: با توجه به نقش غیرقابل انکار بوم¬گردی در استان گیلان، این پژوهش با هدف تعیین نقش اقامتگاه¬های بوم گردی شهرستان رشت بر ابعاد کالبدی، محیطی، اجتماعی و اقتصادی کیفیت زندگی به کنکاش در موضوع مورد مطالعه پرداخته است. روش¬شناسی تحقیق: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و ماهیت انجام آن توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری کلیه اقامتگاه¬های بوم¬گردی با بیش از یکسال سابقه فعالیت در شهرستان رشت (12 اقامتگاه) می¬باشد. جمع¬آوری اطلاعات به کمک ابزار پرسشنامه و اطلاعات مدیران روستایی و جامعه محلی بوه و تجزیه و تحلیل اطلاعات به کمک تحلیل رگرسیون انجام شده است. قلمروجغرافیایی پژوهش: قلمرو جغرافیایی پژوهش، شهرستان رشت است. یافته¬ها و بحث: نتایج نشان می¬دهد بنا برنظر پاسخگویان در بعد اجتماعی بیشترین تاثیر وجود اقامتگاه¬های بوم¬گردی بر امید به آینده، در بعد اقتصادی بر افزایش قیمت مساکن روستایی، در بعد کالبدی بر گسترش امکانات در روستا، در بعد محیطی بر نظافت و پاکیزگی روستا بوده است. همچنین تاثیر اقامتگاه¬های بوم گردی بر بعد کالبدی و اقتصادی روستاها بیشتر از سایر ابعاد کیفیت زندگی بوده است. نتایج: نتایج نشان داد که اقامتگاه¬های بوم¬گردی بر کیفیت زندگی در روستاهای مورد مطالعه تاثیر داشته است و این تاثیر بر بعد کالبدی و اقتصادی بیشتر از سایر ابعاد کیفیت زندگی بوده است.
اروجی، حسن. (1391). مکان¬یابی بهینه ژئومورفوسایت¬های گردشگری با روش تحلیل شبکه¬ای ANPو ارزیابی آن¬ها با مدل¬های ژئومورفوتوریستی (مطالعه موردی: شهرستان طبس). پایان¬نامه کارشناسی ارشد رشته جغرافیا و برنامه¬ریزی توریسم، دانشکده جغرافیا.
آزاد منجیری، سید یوسف. (1387). اکوتوریسم پایدار،آموزش جغرافیا، 22 (82)، 38-35.
آذر نیوند، حسین؛ نصری، مسعود و نجفی، علی. (1385). اکوتوریسم و جاذبه¬های طبیعی در جلب گردشگران در مناطق کویری. همایش علمی منطقه ای معماری کویر، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردستان، اردستان.
پوراحمد، احمد؛ مهدي، علي؛ مهديان بهنميري، معصومه؛ ميرزايي كوتنايي، زهرا و محمدي، آرزو. (1391). بررسي و تحليل نقش موزه¬ها در توسعه گردشگري فرهنگي (مطالعه موردي: موزه¬هاي شرق استان مازندران). برنامه¬ریزی و توسعه گردشگری، 1(1)، دوره 1، 128-105.
پورجعفر، محمد رضا؛ محمودي¬نژاد هادی؛ ايلکا، شاهین و عاقبت بخير، حامد. (1391). فراتحليلي از ارزيابي رويکردهاي توسعه گردشگري روستايي با تأکيد بر تحليل عوامل راهبردي. علوم و تکنولوژی محیط زیست، 14(2)، 79-61.
ثقفی اصل، صادق. (1401). بررسی تاثیرات اقامتگاه¬های بوم¬گردی بر روستاهای شهرستان طالقان. علوم زیست محیطی و دانش جغرافیا ، 3، 46-23.
حسام، مهدی؛ اورجی، حسن و چراغی، مهدی. (1398). تقاضای بوم¬گردی استان گیلان با تاکید بر عوامل اجتماعی و اقتصادی، علوم اجتماعی. مطالعات اجتماعی گردشگری، 4(14)، 382-363.
حیدری، اعظم و اکبری، علی. (1397). تاثیر بوم¬گردی خانه¬های روستایی در توسعه اقتصادی روستاها (نمونه موردی روستای هنجن). کنفرانس بین¬المللی عمران، معماری و مدیریت توسعه شهری در ایران، تهران، دانشگاه صنعتی مراغه با همکاری دانشگاه تبریز - دانشگاه شهید مدنی آذربایجان.
خدائی، حامد؛ جعفری صمیمی، احمد و رزبدپور، علی .(1393). عوامل موثر بر تقاضای گردشگری داخلی در استان اردبیل. مجله دانشکده علوم انسانی ویژه اقتصاد دانشگاه سمنان، 29 ، 494-477.
روشنعلی، محمد و ریاحی، وحید. (1396). نقش بوم¬گردی در توسعه اقتصادی مناطق روستایی (مطالعه موردی: دهستان پنجهزاره شهرستان بهشهر). جغرافیای فضای گردشگری، 7(25)، 65-51.
رضوایی، محمد؛ علی خواه اصل، مرضیه و فرخی فرخانی، افسانه. (1397). ارزیابی توان اکولوژیک برای کاربری¬های تفرج گسترده و متمرکز حوضه آبخیز بلغور سد کارده مشهد با استفاده از روش فرایند تحلیل سلسله مراتبی- فازی. فصلنامه فضای جغرافیایی، 18(64)، 19-1.
ریئسی دهکردی، افشین و عباسی، نوشین. (1395). چگونگی نقش اقامتگاه‌های بوم¬گردی در توسعه صنعت گردشگری با رویکرد اکوتوریسم بیابانی (نمونه موردی روستای سه). دومین کنفرانس بین¬المللی علوم و مهندسی در عصر تکنولوژی، مجموعه مقالات کنفرانس، مهندسی معماری.
سامانیان، مسعود و بلالی، حمید. (1392). برر سی آثار اقتصادی- اجتماعی گردشگری روستایی با استفاده از رویکرد سیستمی (مطالعه موردی: روستای فرجین در همدان)، مجله برنامه¬ریزی و توسعه گردشگری، 2(1)، 180-159.
عنابستاني، علی اکبر. (1388). بررسي آثار کالبدي خانه¬هاي دوم بر توسعه سکونتگاه¬هاي روستايي. فصلنامه روستا و توسعه،12(4)، 166-149.
عنابستانی علی¬اکبر؛ گیاهی حسن وجوانشیری، مهدی. (1397). بررسی و تحلیل آثار ایجاد اقامتگاه¬های بوم¬گردی برتوسعه سکونتگاه¬های روستایی (نمونه: روستای رادکان شهرستان چناران). فصلنامه برنامه¬ریزی فضایی (جغرافیا)، 8(2)،24-1.
عباسی، عالم و رضوانی، محمد. (1396). بوم¬گردی روستایی و نقش آن در توسعه پایدار گردشگری مطالعه موردی: شهرستان پاوه استان کرمانشاه. کنفرانس بین المللی پژوهشهای نوین در عمران، معماری،مدیریت شهری و محیط زیست.
فرجی¬راد، عبدالرضا و احسانی، افسانه. (1390). بررسی تاثیر اقامتگاه¬های محلی (خوشه سار بوم¬گردی) بر ارتقاء سطح زندگی جامعه محلی (با تاکید بر روستای گرمه و شیب دراز). فصلنامه جغرافیای سرزمین، 8(30)، 78-63.
قهرمانی، مریم و شیعه، اسماعیل. (1394). بوم گردشگری و تاثیر آن در توسعه منطقه¬ای ایران، هنر و معماری. مطالعات محیطی هفت حصار، شماره 13، 30-19.
قاسمی، ایرج و شهابی، منیرالسادات. (1387). الزامات مداخله در بافت¬های روستایی و توسعه گردشگری. فصلنامه آبادی، 59،61-56.
هاشمی، نیلوفر. (1389). نقش اکوتوریسم در توسعه پایدار روستایی. فصلنامه روستا و توسعه، 13(3)، 188-173.
مسروری جنت، ندا و فلاحت، محمدصادق (1394). نقش بوم¬گردی در توسعة پایدار اکولوژیک (نمونة موردی: بوم¬گردی در پارک جنگلی لویزان)، اولین کنفرانس تخصصی معماری و شهرسازی ایران. مؤسسة عالی علوم و فناوری حکیم عرفی شیراز، شیراز، 34-19.
مرادی، حشمت؛ پورسعید، علیرضا؛ واحدی، مرجان و آرایش، محمدباقر. (1399). طراحی مدل توسعه بوم¬گردی روستاهای هدف گردشگری استان کرمانشاه. فصلنامه گردشگری و توسعه، 9(1)، 46-25.
Anup, C., Kedar, R., & Ramesh, S. (2015) Role of ecotourism in environmental conservation and socioeconomic development in Annapurna conservation area. International Journal of Sustainable Development and World Ecology, 22(3), 251-258.
Byrd, E., Bosley, H., & Dronberger, M. (2009). Comparisons of stakeholder perceptions of tourism impacts in rural eastern North Carolina. Journal of tourism Management, 30(1), 639- 703.
Bunruamkaew, K., & Murayama, Y.( 2012). Land Use and Natural Resources Planning for Sustainable Ecotourism Using GIS in Surat Thani. Thailand sustainability, (4), 412-429.
Carvalho, M.S., Lima, J., & Kastenholz, E. (2014). Cultural Creativity – that Opportunity for Rural Destinations? Journal PASOS: Revista de Turismoy Patrimonio Cultural, 12(3), 635-648.
Jafari, J. (2000). Encyclopedia of tourism.London: Routledge.
Giannakis, E. (2014). The Role of Rural Tourism on the Development of Rural Areas: The Case of Cyprus. Romanian Journal of Regional Science, 8(1), 38-53.
María, Cristina Otero Gómez, Wilson Giraldo Pérez, (2015). Cultural Tourism in Villavicencio olombia. Tourism in Latin America, PP. 105-125.
Pukeliene,V., & Starkauskiene,V. (2011). Quality of Life concept, measurement and challenges. Sisteminiai Tyrimai.
Quaghebeur, K., Masschelein , J., & Nguyen, Hoai H .(2004). Paradox of participation : Giving or taking part? Journal of Community and Applied Social Psychology, 14(3), 154-165.
Wineaster A. (2014). Cultural Tourism and Poverty Alleviation in Rural Kilimanjaro, Tanzania. Journal of Tourism and Cultural Change, 17(23), 453-460.
Xu, Honggang, Zhouyuan, Tang, Sisi, Ni. (2014). The Impact of Cultural Tourism on the Innovation of Ethnic Handicraft Production in Dali, China. Asia Pacific World, 5(2), 82-100.
Zeppel, H. (1998). Tourism and Aboriginal Australia. Tourism Management, 19(5), 485-488.