تحلیل و بازنگری شاخص های انتخاب و ارزیابی روستاهای هدف گردشگری روستایی (مورد مطالعه: استان اصفهان)
محورهای موضوعی : گردشگری روستایی
1 - استادیار، گروه جغرافیا و برنامه¬ریزی روستایی، دانشکده علوم جغرافیایی و برنامه¬ریزی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران.
کلید واژه: ارزیابی شاخص, روستاهای هدف گردشگری, توسعه پایدار روستایی.,
چکیده مقاله :
مقدمه: بکارگیری شاخص¬های انتخاب یک مکان به عنوان منطقه یا مکان گردشگری از مهمترین موضوعات در راستای توسعه گردشگری است. بر همین اساس تعریف شاخص¬های استاندارد برای تعیین و توسعه روستاهای هدف گردشگری دارای اهمیت است. هدف پژوهش: در این پژوهش هدف تحلیل و بازنگری شاخص¬های انتخاب و ارزیابی روستاهای هدف گردشگری با هدف گردشگرپذیری بیشتر و کمک به توسعه پایدار روستایی در استان اصفهان است. روش¬شناسی تحقیق: روش تحقیق توصیفی-تحلیلی و مبتنی بر مطالعات اسنادی و میدانی است. جهت این تحقیق 15 کارشناس از طریق تکنیک مصاحبه و با روش کیفی جهت شناخت و کشف شاخص¬های استاندارد مورد مطالعه قرار گرفته است. بعد از جمع¬بندی شاخص¬ها، 25 روستا در 5 شهرستان اصفهان، آران و بیدگل، نایین، سمیرم و چادگان در چارچوب شاخص¬های پیشنهادی مورد تحلیل و بررسی میدانی قرار گرفته¬اند. قلمروجغرافیایی پژوهش: روستاهای هدف گردشگری در استان اصفهان است. یافته¬ها و بحث: نتیجه تحقیق نشان داد که شاخص¬های استانداردی برای تعیین روستاهای هدف گردشگری وجود ندارد و صرفاً به وجود یک جاذبه تاریخی، فرهنگی یا طبیعی در روستا اکتفا می¬شود. شاخص¬های تعیین مکان گردشگری در کشور ایران در مرحله ذهنیت قرار دارند در حالی در کشورهای دیگر این شاخص¬ها در مرحله عینت قرار دارند. این تحقیق همچنین نشان داد که روستاهای هدف گردشگری کنونی در استان اصفهان در بسیاری از موارد جذابیت جذب گردشگر را ندارند؛ چرا که بر اساس شاخص-های مناسب انتخاب نشده اند. 59 شاخص در قالب سه مفهوم اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی(29شاخص)، کالبدی-زیرساختی(15 شاخص) و زیست محیطی-جغرافیایی(15 شاخص) توسط افراد از طریق مصاحبه و همچنین مطالعات اسنادی برای تعیین روستاهای هدف گردشگری و ارزیابی آنها انتخاب شد. مطالعات میدانی در سطح 25 روستا نشان می¬دهد که 18 روستا از شاخص¬های پیشنهادی برخوردار هستند و کیفیت شاخص¬ها نیز متوسط تا خوب است هر چند که ضعف¬هایی نیز در برخی شاخص¬ها وجود دارد. نتایج: با توجه به ساختارهای مختلف جغرافیایی اعم از طبیعی و انسانی، نتایج بیانگر آن است که امکان پیاده¬سازی دیدگاه شبکه¬ای برای توسعه گردشگری هر کدام از این شهرستان¬ها وجود دارد.
آقاسی، عبدالله؛ ایراهیم زاده، عیسی؛ هادیانی، زهره.(1388). نقش امنیت در توسعه گردشگری پایدار-مطالعه موردی شهرستان چابهار، مجموعه مقالات. اولین همایش ملی امنیت و توسعه پایدار گردشگری، اصفهان(صص32-21)، اصفهان: نشر دفتر تحقیقات کاربردی انتظامی استان اصفهان.
تقوایی، مسعود؛ تقدیسی، احمد؛ بسحاق، محمدرضا.(1390). تعیین جایگاه توسعه¬یافتگی شهرستان های استان فارس در شاخص¬های اصلی بخش کشاورزی. برنامه ریزی فضایی،1(2)، 25-40.
حیدری سورشجانی، رسول؛ کیانی سلمی، صدیقه؛ باسره، هدی. (1397). ارزیابی و اولویت‌بندی روستاهای هدف گردشگری با استفاده از فنون تصمیم‌گیری چندمعیاره، مطالعات مدیریت گردشگری،12(43)،101-140.
سریرافراز، محمد.(1388). تحلیلی اثر امنیت بر ابعاد اقتصاد صنعت گردشگری در ایران، مجموعه مقالات. اولین همایش ملی امنیت و توسعه پایدار گردشگری، اصفهان(صص45-34)، اصفهان: نشر دفتر تحقیقات کاربردی انتظامی استان اصفهان.
شادی، محمدعلی؛ حاجیلویی، مسعود؛ عزتی، عزت¬اله.(1395). تدوین شاخص¬های روستاهای هدف گردشگری ایران و ارزیابی آنها (مطالعه موردی: روستاهای نمونه استان سمنان)، مجله نگرش¬های نو در جغرافیای انسانی،9(1)،71-97.
عسکرپور، محمدحسین؛ محمدی نژاد، امیر؛ مقدسی، رضا.(1392). عوامل مؤثر بر عرضه گردشگری روستایی،مجله روستا و توسعه، 23(4): 1-22.
کرمی دهکردی، مهدی؛ میرک¬زاده، هلی اصغر و غیاثوند غیاثی، فرشته (1391).تحلیل عوامل موثر بر توسعه گردشگری روستایی از دیدگاه روستاییان استان چهارمحال و بختیاری، مجله جغرافیا و برنامه ریزی محیطی، 23(1)، 99-112.
میرکتولی، جعفر؛ کنعانی، محمدرضا.(1390). ارزیابی سطوح توسعه و نابرابری¬های ناحیه¬ای با مدل تصمیم¬گیری چند معیاره، مطالعه موردی: سکونتگاه¬های روستایی استان مازندران، مجله مکان(جغرافیا و آمایش سرزمین)، 1(2)، 2-17.
نظری سرمازه، حمید؛ صیدایی، اسکندر. (1400). واکاوی عوامل بنیادین اثرگذار بر توسعه کارآفرینی گردشگری با استفاده از تحلیل مقایسه کیفی مجموعه فازی (مطالعه موردی شهرستان کوهرنگ)، مجله جغرافیا و برنامه¬ریزی، 25(77): 261-276.
Agustina, S. (2017). Eco camp Educational tourism phEnomEnon in indonEsia. Journal of Sustainable Development Education and Research, 1(1), 45-54.
Apostolache, M. A. (2014). Regional Development in Romania–From Regulations to Practice”, Procedia Economics and Finance, 8(1), 35-41.
Ballina, F. J. (2020). Is there rural smart tourism? A Spanish experience. Management Theory and Studies for Rural Business and Infrastructure Development, 42(3),369-380.
Learmonth, M. Harding, N. (2006). Evidencebased management: The very idea, Public administration, 84(2), 245-266.
Lee, P., Hunter, W. C., & Chung, N. (2020). Smart tourism city: Developments and transformations. Sustainability, 12(10),1-13.
Li, W. Z., & Zhong, H. (2022). Development of a smart tourism integration model to preserve the cultural heritage of ancient villages in Northern Guangxi. Heritage Science, 10(1), 1-15.
Liu, C., Dou, X., Li, J., & Cai, L. A. (2020). Analyzing government role in rural tourism development: An empirical investigation from China. Journal of Rural Studies, 79(2), 177-188.
Lukjanova,J.(2019). Problems and trends of regional tourism development in Latvia, Journal of Economics Ecology Socium, 3(1),1-11
Milova,Y., Piskovets, E., Chernyshenko,M.(2017). Challenges and Opportunities for Regional Tourism Development, Advances in Economics, Business and Management Research,38(2),438-442.
Morrison. A ., Lynch, P .(2007). The Role of Networks. In: Micro – Clusters and Networks the Growth of Tourism, Michael, E. Elsevier, The Boulevard, Langford Lane, Kidlington, Oxford OX5 1GB, UK.
Murty, V. K., & Shankar, S. S. (2020). Towards a scalable architecture for smart villages: the discovery phase. Sustainability, 12(18), 1-17.
Osman, Z. Sentosa, I .(2013). Mediating Effect of Customer Satisfaction on Service Quality and Customer Loyalty Relationship in Malaysian Rural , Malaysian: Rural center press.
Pantiyasa, I. W., Sulasmini, N. M. A., & Rosalina, P. D. (2019). Construction Model Of Tourist Village Development Towards Smart Eco-Tourism Village Destination In Paksebali To Become Tourism Icon In Klungkung Regency, Bali. Journal of Business on Hospitality and Tourism, 5(1), 44-62.
Park, D. B., & Yoon, Y. S. (2011). Developing sustainable rural tourism evaluation indicators. International journal of tourism research, 13(5), 401-415.
Reeves, D. (2005). Planning for Diversity: Policy and Planning in a World of Difference, London: Routledge.
Rosalina, P. D., Dupre, K., & Wang, Y. (2021). Rural tourism: A systematic literature review on definitions and challenges. Journal of Hospitality and Tourism Management, 47(2), 134-149.
Tosun, C .(2001). Challenges of sustainable tourism development in the developing world: the case of turkey, Journal of Tourism Management, 22(4), 289-303.
Yang, J., Yang, R., Chen, M. H., Su, C. H. J., Zhi, Y., & Xi, J. (2021). Effects of rural revitalization on rural tourism. Journal of Hospitality and Tourism Management, 47(3), 35-45.
Yu, L. Hou, X. Gao, M. Shi, P .(2010). Assessment of Coastal Zone Sustainable Development: A Case Study of Yantai, China, Ecological Indicators, 10(2), 1218-1225.