بررسی اعتبار تعهدات تخییری در فقه و حقوق

محورهای موضوعی : نامه الهیات

محمد علی سعیدی ¹ , سید حسن وحدتی شبیری ² , علیرضا امیدیان ³ , حجت پولادین ⁴

1 - استادیار دانشگاه علوم اسلامی رضوی
2 - دانشیار دانشگاه قم
3 - دانشجوی دکتری حقوق خصوصی دانشگاه علوم اسلامی رضوی
4 - دانشجوی دکتری حقوق خصوصی دانشگاه علوم اسلامی رضوی

تاریخ دریافت : 1400/10/01 تاریخ پذیرش : 1400/10/01 تاریخ انتشار : 1400/02/01

کلید واژه: تعهد, غرر, تعهدات تخییری, معین بودن, موضوع تعهد,

چکیده مقاله :

بحث تعهدات از مباحث مهم و اساسی حقوق است. یکی از اقسام تعهد به اعتبار موضوع، تعهد تخییری است. تعهد تخییری، تعهدی است که مشتمل بر دو یا چند موضوع بوده و اجرای یکی از موضوعات برای وفای به عهد کافی و موجب برائت ذمه متعهد می گردد. این تعهدات در حقوق بسیاری از کشورها به رسمیت شناخته شده و در مراودات تجاری آنها بسیار مرسوم است. با وجود مزایای زیاد این گونه تعهدات از جمله تضمین بیشتر و سهولت در اجرای تعهد و جلوگیری ازمنحل شدن تعهد، در نظام حقوقی ایران به آن اشاره ای نشده و در بین فقها و حقوقدانان نیز چندان مورد توجه قرار نگرفته و صرفا مباحث اجمالی در فقه و حقوق در این رابطه بیان گردیده است. در مورد اعتبار تعهدات تخییری نیز در فقه و حقوق اختلاف نظر وجود دارد و بسیاری اعتبار چنین تعهدی را بر مبنای دلایلی از جمله غرری بودن، معلوم نبودن و نا معین بودن موضوع، مورد تردید قرار داده اند، اما به نظر می رسد هیچ کدام از این ادله نمی تواند خللی به اعتبار آن وارد نماید. در پژوهش حاضر با توجه به مبانی موجود در فقه امامیه و حقوق موضوعه ایران، به بررسی اعتبار تعهدات تخییری پرداخته شده است.

چکیده انگلیسی:

The issue of obligations is one of the most important and fundamental issues in law. One of the types of commitment to the validity of the subject is optional commitment. An optional obligation is an obligation that consists of two or more issues and the performance of one of the issues is sufficient to fulfill the covenant and causes the acquittal of the obligee. These obligations are recognized in the law of many countries and are very common in their trade. Despite the many benefits of such obligations, such as greater guarantee and ease in implementing the obligation and preventing the dissolution of the obligation, it is not mentioned in the Iranian legal system and has not received much attention among jurists and jurists and only brief discussions in jurisprudence and The rights are stated in this regard. There is also disagreement in jurisprudence and law about the validity of optional obligations, and many have questioned the validity of such an obligation for reasons such as arrogance, uncertainty, and uncertainty, but none seem to These arguments cannot undermine its validity. In the present study, according to the existing principles in Imami jurisprudence and Iranian law, the validity of optional obligations has been investigated.