چیستی نکاح در عرفان اسلامی؛ از ازدواج اسمایی تا ازدواج عنصری

محورهای موضوعی : نامه الهیات

محسن حاکمی ¹ (دانشجوی دکتری فلسفه و کلام اسلامی. دانشکده ادبیات و علوم انسانی. دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی. تهران. ایران)
فاطمه حامی کارگر ² (دانشجوی دکتری جامعه شناسی. دانشکده حقوق و علوم انسانی. دانشگاه کاشان. کاشان. ایران)
الهام شیردل ³ (استادیار گروه علوم اجتماعی دانشکده ادبیات و علوم انسانی. دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان)

تاریخ دریافت : 1400/07/28 تاریخ پذیرش : 1400/07/28 تاریخ انتشار : 1399/12/01

کلید واژه: عشق, عرفان اسلامی, ازدواج, زناشویی, تناکح اسمایی, ازدواج عنصری,

چکیده مقاله :

بحث هستی شناسی تناکح/ ازدواج بعنوان یکی از مبانی معرفتی مهم در تشکیل خانواده در مکتب عرفای اسلامی و با توجه به زوجیت در اسماء و در نهایت در عالم انسانی مورد بحث واقع شده است. تناکح در نظام عرفانی به گونه ای تصویر می شود که نحوه خلق کثیر از واحد را تبیین می کند. این تناکح مستلزم فاعلیت و منفعلیت است که در تمام هستی جریان و سریان دارد؛ از ذات الهی گرفته تا جهان ماده. آنچه که سبب این تناکح در تمام هستی می شود، حب و عشق است. حب الهی علت آفرینش اسماء است و فاعل و قابل بودن در امر الهی و نظام طبیعی علت آفرینش، و پذیرش امر الهی، از طرف عالم طبیعت است. در عرفان اسلامی ازدواج زمینه ای مناسب برای خودسازی و خدمت به خانواده و تعالی فردی و معنوی محسوب می شود زیرا عارفان، عشق زمینی را مسیری لازم برای رسیدن به عشق الهی می دانند. در این پژوهش ابتدا به تنکاح اسماء و صفات الهی پرداخته شده است و سپس، از منظر عرفان اسلامی؛ امتداد آن در عالم انسانی، و بین زن و مرد در مسئله زناشویی؛ تحلیل شده است. باتوجه به اینکه یکی از چالش های زندگی مدرن، نگاه مکانیکی به مقوله زوجیت و زناشویی است، با تبیین مبانی عرفان اسلامی می توان زناشویی را که عنصر شهوت در آن دخالت دارد، یک رابطه پر معنا و مقدس، با لحاظ کردن احساسات و عواطف دانست که فی نفسه اصالت دارد و موجبات صیقل روح و سلامت جسمانی و ارتقاء روحانی می گردد.

چکیده انگلیسی:

The ontology of marriage is discussed as one of the important epistemological foundations in the formation of the family in the school of Islamic mystics and with regard to marriage in names and finally in the human world. Tankah in the mystical system is depicted in a way that explains how to create multiple units. This repentance requires activity and passivity that flows throughout the universe; From the divine essence to the material world. What causes this rebirth in the whole universe is love and affection. Divine love is the cause of the creation of names, and being active and capable in the divine matter and the natural system is the cause of the creation, and acceptance of the divine matter, by the natural world. In Islamic mysticism, marriage is a suitable context for self-improvement and service to the family and personal and spiritual excellence because mystics consider earthly love as a necessary path to achieve divine love. In this research, first the divine names and attributes have been discussed and then, from the perspective of Islamic mysticism; Its extension in the human world, and between men and women ْ in the matter of marriage; Has been analyzed. Considering that one of the challenges of modern life is a mechanical view of the issue of marriage, by explaining the principles of Islamic mysticism, we can consider a marriage in which the element of lust is involved, a meaningful and sacred relationship, taking into account feelings and emotions. Which is original in itself and causes the polishing of the soul and physical health and spiritual promotion.