واکاوی زکات در مقایسه با مالیات از دیدگاه فقه اسلامی

محورهای موضوعی : نامه الهیات

ایران سلیمانی ¹

1 - استادیار گروه فقه و حقوق، واحد اردبیل، دانشگاه آزاد اسلامی، اردبیل، ایران،

تاریخ دریافت : 1401/09/30 تاریخ پذیرش : 1402/02/04 تاریخ انتشار : 1401/11/01

کلید واژه: مالیات, زکات, خراج, الگوی اسلامی, وجوهات شرعی,

چکیده مقاله :

زکات از واجبات عبادی مالی، اصلی ترین منابع درآمدی بیت المال و بزرگترین مالیات اسلامی است. پدیداری رویکرد‌های متفاوت اجتماعی، اقتصادی و مقتضیات زمان، پیدایش مشاغل جدید، شرایط و وجوب آن را متغیر نموده است. این تحقیق با طرح پرسش بنیادین با هدف تجزیه وتحلیل پرداخت زکات علی رغم تصویب مالیات های متعدد به روش توصیفی – تحلیلی به این نتیجه دست یافت؛ که فقه گوهربار شیعه در برخورد با حوادث مستحدثه و نیازهای روز به غور، تفکر و انعطاف نیاز دارد. که این امر در غیاب امام معصوم(ع) بر فقهاء و کبائر شریعت واجب است تا در طی طریق بر سبیل اجتهاد تلاش کنند و با توجه به مقتضیات زمان، مصارف بیت المال، پرداخت دو سویه، حفظ حکم وجوب زکات و تداوم آن در جامعه اسلامی، زکات و نظام مالیاتی را توأمان منابع بیت المال محسوب و با در نظر گرفتن مشکلات فقهی، اجرایی، ساختاری و تقنینی با تغییر رویکردها موجبات اصلاحات اساسی و پیاده سازی نظام مالیاتی مطلوب در قالب دین اسلام مبادرت نمایند تا مثمرثمر و پاسخگو به تحولات روز باشد.

چکیده انگلیسی:

Zakat is one of the financial religious obligations, the main source of income for the treasury and the largest Islamic tax The emergence of different social and economic approaches and the requirements of the time, the emergence of new jobs, has changed its conditions and requirements. This research reached this conclusion by posing a fundamental question with the aim of analyzing the payment of zakat despite the approval of many taxes in a descriptive-analytical method: Shi'a precious jurisprudence needs consideration, thinking and flexibility in dealing with new events and daily needs This matter is obligatory on the jurists and scholars of Sharia in the absence of Imam Masoom to strive for ijtihad during the way and according to the requirements of the time, the expenses of the treasury, two-way payment, maintaining the obligation of zakat and its continuation in the Islamic society, , zakat and the tax system are considered as two treasury resources and taking into account legal, executive, structural and legislative problems By changing the approaches, they should initiate fundamental reforms and implement the desired tax system in the form of Islam, so that it is fruitful and responsive to the developments of the day.