بررسی نقش آموزش محیط زیست جوامع محلی در عملکرد زیست محیطی شهروندان محدوده منطقه 5 شهرداری تبریز
محورهای موضوعی : جامعه شناسیشبنم رحمان‌پور 1 , محمدابراهیم رمضانی 2
1 - کارشناس ارشد آموزش محیط زیست، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز- ایران.
2 - . استادیار گروه آموزش محیط زیست، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز- ایران (نویسنده مسئول).
کلید واژه: محیط زیست, فضای سبز, آلودگی, پسماند, مصرف آب, مصرف انرژی و حفاظت ازمحیط زیست,
چکیده مقاله :
پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر آموزش محیط زیست جوامع محلی در عملکرد زیست محیطی شهروندان محدوده منطقه 5 شهرداری تبریز انجام شده است. پژوهش حاضر از نوع پژوهش های نیمه تجربی می باشد و به صورت میدانی به گردآوری داده های پژوهش پرداخته است. روش پژوهش حاضر از نوع نیمه آزمایشی با پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل می باشد. جامعه آماری مورد بررسی در این تحقیق شهروندان محدوده منطقه 5 می باشد. به لحاظ در دسترس بودن اطلاعات و منابع و نیز به خاطر سهل الوصول بودن، این منطقه جهت بررسی انتخاب گردید. جمعیت مورد مطالعه شامل 60 نفر از شهروندان محدوده منطقه 5 تبریز است که با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شده است که به صورت تصادفی 30 نفر در گروه آزمایش و 30 نفر در گروه کنترل قرار گرفته است. در پژوهش حاضر، داده های پژوهش با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته گردآوری شده است که روایی آن توسط استاتید و متخصصان رشته تایید شده است و پایایی آن با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ محاسبه شده است که 81/0 به دست آمده و از پایایی قابل قبولی برخوردار می باشد. نتایج تحقیق نشان داد که آموزش زیست محیطی شهروندان منطقه 5 تبریز بر مدیریت پسماند، مصرف بهینه آب، کاهش آلودگی، فضای سبز، مصرف بهینه انرژی و حفاظت از محیط زیست تاثیر مثبت داشته است.
This study intended to investigate the effect of environmental educationof local communities on bioenvironmental performance of citizens’ ofdistrict 5 of Tabriz municipality. This study was a semi-experimentalsurvey research. Research method was a semi-experimental through pretest,post-test with control group. The Population of the study is citizensof district 5 of Tabriz city. This city was selected because of availabilityof related information and references. Sample size was 60 people ofcitizens of district 5 of Tabriz, from whom 30 people were grouped inexperiment group and 30 people in control group. In this study, data wasgathered through a researcher-made questionnaire which its validity wasconfirmed by supervisor and related experts, and its reliability wascalculated through Cronbach Alpha (0.81) which is acceptable. Resultsshowed that, environmental education of citizens of region 5 of Tabrizhas positive effect on waste, water consumption, pollution, energyconsumption and maintenance of environment.
ابطحی، مهرنوش؛ سعیدی، رضا؛ بروجردی، ملیجه نصرالله؛ فخراییفر، عاطفه؛ بیات، علی؛ مکاری، سعید؛ علی عسگری، فاطمه؛ انکوتی، اعظم؛ و علیزاده، مهدی. (1394).بررسی میزان آگاهی، آموزش و مشارکت عمومی در مدیریت پسماند: مطالعه موردی در شهر تهران، فصلنامه بهداشت در عرصه دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی. دانشکده بهداشت، دوره 3، شماره 2. صص 16-7.
ابوالحسنی، نوشین؛ محمدحسین، صیادی؛ و محمدرضا، دوستی. (1391). بررسی نقش آموزش در ارتقاء اخلاق و فرهنگ زیست محیطی.دومین کنفرانس برنامه ریزی و مدیریت محیط زیست، تهران، دانشگاه تهران.
احمدی مسعود، نسترن؛ ضرغامی، مریم؛ صفائی شکیب، ساناز؛ درگاهی، عبداله؛ و صمدی خادم، شهرام. (1392). بررسی میزان مشارکت مردم شهر همدان در طرح تفکیک از مبدا پسماند زبالههای شهری.سومین کنفرانس بینالمللی برنامهریزی و مدیریت محیط زیست. دانشگاه تهران.
افتخاری، علیرضا؛ نوری، جعفر؛ و ارجمندی، رضا. (1393). بررسی تاثیر مدیریت ناحیه محوری بر حفظ محیط زیست شهر تهران (مطالعه موردی شهرداری ناحیه 1 منطقه 13)، انسان و محیط زیست. دوره 12، شماره 2.
امیدوار، الف. (1382). اصول طراحی آموزشی. پایگاه مجلات تخصصی نور، شماره 176، صص 74-64.
توکلیان، وحید؛ لاریجان، مریم؛ و محمودی، طیبه. (1392). تاثیر آموزش محیط زیست در مدیران و کارکنان در کاهش آلودگی صوتی در پروژههای عمرانی شهری (مترو). اولینهمایش سراسری محیط زیست، انرژی و پدافند زیستی، تهران، موسسه آموزش عالی مهر اروند، گروه ترویجی دوستداران محیط زیست.
خضرایی، لیلا. (1394). تاثیر آموزش استفاده از ظرفهای یکبار مصرف گیاهی بر کاهش آلودگی زیست محیطی. چهارمین همایش سراسری محیط زیست، انرژی و پدافند زیستی، تهران، موسسه آموزش عالی مهر اروند- گروه ترویجی دوستداران محیط زیست.
خلیلنژادی، محمدهادی. (1390). بازآفرینی محله: تسهیل مشارکت جامعه محلی. نشریه اینترنتی نوسازی، سال دوم، شماره 12.
دانشپور عبدی، زهره. (1387).درآمدی بر نظـریههای برنامهریزی با تأکید ویژه بر برنامهریزی شهری. چاپ اول. تهران: انتشارات دانشگاه شهید بهشتی. ص 181.
رمضانیان، نوید. (1394). مدیریت پسماند. واحد HSE دانشکده علوم، دانشگاه فردوسی مشهد.
صالحی، صادق؛ و قائمی اصل، زهرا. (1392). بررسی رابطه آموزش زیست محیطی و رفتارهای حفاظت از محیط زیست (مورد مطالعه: دانشآموزان دبیرستانهای دخترانه شهر بابل)، آموزش محیط زیست پایدار. دوره 1، شماره 7.
غضنفری، سلمان؛ مجید، صفارینیا؛ و مهرداد، نوریخاجوی. (1382). نقش آموزش و آگاهسازی بربهینهسازی مصرف انرژی.چهارمین همایش ملی انرژی، تهران، کمیته ملی انرژی جمهوری اسلامی ایران، معاونت امور برق و انرژی وزارت نیرو.
کیانپور، کوثر؛ آقامیری، نسرین؛ و محمدی روزبهانی، مریم. (1393). آموزش گامی به سوی توسعه فرهنگ حفاظت از محیط زیست. دومین همایش ملی و تخصصی پژوهشهای محیط زیست ایران.
گرانمایهپور، علی؛ و بیگدلینژاد، مجید. (1392)، بررسی نقش آموزشی رسانه ملی در اصلاح الگوی مصرف آب در بین شهروندان تهرانی، فصلنامه فرهنگ و ارتباطات. دانشگاه علوم ارتباطات و مطالعات رسانه واحد تهران مرکزی، دوره 3، شماره 9.
محرمنژاد، ناصر؛ و تهرانی، مهناز. (1389). مروری بر نظریههای اجتماعی و مدیریت محیط زیست، نشریه انسان و محیط زیست. دوره 8، شماره 1، صص 11-3.
میرنظامی، سید جلالالدین. (1392). بهرهوری مصرف آب. پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس، دانشکده کشاورزی، گروه سازههای آبی.
نظری، مصطفی؛ احمدلو، اشرف؛ و طراوتی فکور، زهرا. (1388). بررسی تاثیر آموزش مدیریت مصرف آب به روش TQM در بهبود الگوی مصرف و کاهش سرانه آب در مدارس ابتدایی شهری استان مرکزی. سومین همایش ملی آب و فاضلاب با رویکرد بهرهبرداری، تهران، دانشگاه صنعت آب و برق، شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور.
Damerell P, Howe C, Milner-Gulland EJ. (2013). Child-orientated environmental education influences adult knowledge and household behavior, Environmental Research Letters. 8 (1), P.p:105-106.
Splinger, E., Sexton, S. (2010). Paying for Pollution? How General Equilibrium Effects Undermine the “Spare the Air” Program, Environmental and Resource Economics. Volume 53, Issue 4, P.p: 553–575.
Tao, Zhou. (2012). Education programs on environment, Procedia environmental sciences. 12.
Uttke, Angela. (2012). Towards the future Design and Development of Cities with Built Environment Education, Procedia- Social and Behavioral Sciences. 45.
_||_