عرف عام در نظریه‌های آنتونیو گرامشی
محورهای موضوعی : جامعه شناسی
سردار فتوحی
1
(دانشجوی دکتری سیاست‌گذاری فرهنگی، پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.)
کلید واژه: فرهنگ, روشنفکران, عرف عام, جامعه مدنی, هژمونی, آنتونیو گرامشی و قوه‌ی تمیز,
چکیده مقاله :
آنتونیو گرامشی روشنفکر و سیاست مدار کمونیست ایتالیایی، یکی از مهم ترین نظریه پردازان بزرگی که نظریاتش به شدت بر مطالعات فرهنگی ، مارکسیسم ایتالیا و اروپا تاثیر گذار بود. وی قائل به زیربنایی است که به گونه ای دیالکتیکی با مجموعه ای از روبنا در ارتباط است که این مجموعه شامل مقولاتی چون: سیاست، فرهنگ، حقوق، ایدئولوژی، و تمام آن اعمال اجتماعی که رابطه مستقیمی با تولید کالاهای مادی ندارد بلکه به صورت غیر مستقیم درگیر مشروعیت بخشیدن به شیوه تولید هستند. طبقه ی مسلط نه تنها از نظر سیاسی و اقتصادی جامعه را زیر نظارت دارد، بلکه شیوه ی خاص نگرش خویش به جهان و انسان و روابط اجتماعی را نیز چنان همه‌گیر می‌کندکه به صورت عرف عام در می‌آید و آنانی که زیر تسلط هستند این نگرش را همچون پاره‌ای از نظم طبیعی جهان می‌پذیرند. هم چنین ممکن است عرف عام به صورت نیروی کارآمد بر ضدهژمونی طبقه مسلط تبدیل گردد که گرامشی به این بُعد از عرف عام، قوه‌ی تمیز (Good Sense) می گوید. بنابراین عرف عام درنظر گرامشی چندرشته ای و دارای نقش های چندگانه است. بدین جهت نوشتار حاضر بر آن است تا مهم ترین ایده های گرامشی در خصوص عرف عام را تشریح و تبیین کند و جایگاه آن را در نظریه ها و آثار وی کنکاش و بررسی کند.
Antonio Gramsci, an Italian communist intellectual, is one of the greatest theoreticians that his views strongly influence the Italian and European cultural studies and Marxism. He believes in such an infrastructure which has dialectically relation with a set of superstructure. This set includes: politics, culture, law, ideology and all those practices which don’t have a direct relationship with the production of maternal goods, but also indirectly are involved in legitimate mode of production. The dominant class not only supervises the society politically and economically, but also its special attitude to the world and human is so pervasive that becomes a common sense, and those who are under the domination, accept this approach as part of the natural order.Also, the common sense may be changed into an efficient force against the hegemony of the dominant class that Gramsci name it good sense. So, common sense in Gramsci’s view is multidisciplinary and has multiple roles. Therefore, the present study tries to describeGramsci’s the most important ideas about common sense.
استرول، ا. (1383). فلسفه تحلیلی در قرن بیستم. ترجمه: ف، فاطمی. تهران: نشر مرکز.
استریناتی، د. (1380). مقدمهایبرنظریههایفرهنگعامه. ترجمه: ث، پاکنظر. تهران: نشر گام نو.
آشوری، د. (1387). دانشنامه سیاسی. تهران: نشر مروارید.
اندرسون، پ. (1389). معادلاتوتناقضاتآنتونیو گرامشی. ترجمه: ش، اعتماد. تهران: نشر طرح نو.
ایگلتون، ت. (1381). درآمدیبرایدئولوژی. ترجمه: ا، معصوم بیگی. تهران: نشر آگه.
پایا، ع. (1382). فلسفه تحلیلی: مسائل و چشماندازها. تهران: نشر طرح نو.
چاندوک، ن. (1377). جامعه مدنی و دولت؛ کاوشهایی در نظریه سیاسی. ترجمه: ف، فاطمی و دیگری. تهران: نشر مرکز.
سبزهای، م. (1386). بررسی مقایسهای دیدگاههای هگل، مارکس و گرامشی دربارهی دولت و جامعه مدنی. پژوهشعلومسیاسی. شماره چهارم، صص 103- 75.
کولاکوفسکی، ل. (1387). جریانهای اصلی در مارکسیسم. ترجمه: ع، میلانی. تهران: نشر اختران.
گرامشی، آ. (1383). دولتوجامعهمدنی. ترجمه: ع، میلانی. تهران: نشر اختران.
گرامشی، آ. (1386). شهریار جدید. ترجمه: ع، نوریان. تهران: نشر اختران.
هالوب، ر. (1374). آنتونیو گرامشی: فراسویمارکسیسموپسامدرنیسم. ترجمه: م، حکیمی. تهران: نشر چشمه.
Gramsci, A. (1971). Selections from Prison Notebooks, trans. ed. and introduction Q. Hoare and G. N. Smith New York: International Publishers.
Gramsci, A. (1985). Selections from the Cultural Writings. ed. David Forgacs and Geoffrey Nowell Smith, London: Lawrence & Wishart.
Leonard, E. (2007). "A Case study in Declining American Hegemony: Flawed Policy Concerning the ICC", Whitehead. Journal of Diplomacy and International Relations. V. 8, No.1.
Moore, G. E. (1925). “A Defence of Common Sense”. In Philosophical Papers. London: George Allen and Unwin.
Reid, T. (1983). Inquiry and Essays. Edited by Ronald E. Beanblossom and Keith Lehrer. Indianapolis: Hackett.
Stoler, A. (2009). Along the Archival Grain. Epistemic Anxieties and Colonial Common Sense, Princeton, NJ: Princeton University Press.