بررسی رابطه ویژگی‌های شخصیتی و سلامت عمومی با رشد اعتقادی در بین دانش‌آموزان دختر و پسر آموزش و پرورش تبریز

محورهای موضوعی : جامعه شناسی

علیرضا اقدمی‌باهر ¹ (گروه روان‌شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز- ایران.)
نادر مقدم دیزج هریک ² (کارشناس‌ارشد روان‌شناسی عمومی و دانشجوی دکتری مدیریت بحران پژوهشگاه شاخص پژوه اصفهان- ایران.)
حمید عباسیان ³ (کارشناس‌ارشد روان‌شناسی عمومی و دانشجوی دکتری مدیریت بحران پژوهشگاه شاخص پژوه اصفهان- ایران.)
غلامرضا گل‌محمدنژاد ⁴ (دانشگاه تربیت معلم شهید مدنی، آذرشهر– ایران.)

تاریخ دریافت : 1395/04/05 تاریخ پذیرش : 1395/04/05 تاریخ انتشار : 1393/05/01

کلید واژه: سلامت عمومی, رشد اعتقادی, ویژگی‌های شخصیتی و دانش‌آموزان متوسطه,

چکیده مقاله :

پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه ویژگی های شخصیتی و سلامت عمومی با رشد اعتقادی در بین دانش آموزان دختر و پسر مقطع متوسطه نواحی 1 و 5 آموزش و پرورش تبریز در سال تحصیلی 93-1392 انجام پذیرفت. به همین منظور 377 نفر با روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی انتخاب شدند و پرسشنامه های رشد اعتقادی، سلامت عمومی (GHQ-28) و پنج عاملی شخصیت (NEO-FFI) توسط آن ها پاسخ داده شد. نتایج آزمون رگرسیون چند متغیری نشان داد که از بین چهار مولفه سلامت عمومی، تنها مولفه افسردگی رابطه معنی دار با رشد اعتقادی دارد، درحالی که سایر مولفه ها پیش بین معنی دار برای متغیر رشداعتقادی نبودند. آزمون همبستگی نیز نشان دادکه با افزایش رشد اعتقادی، تمامی مولفه های سلامت عمومی و نمره کل آن افزایش می یابد، یعنی رشد اعتقادی بالامنجر به افزایش سلامت عمومی می شود. هم چنین نتایج تحلیل رگرسیون برای ویژگی های شخصیتی نشان داد که بین برون گرایی، موافق بودن و با وجدان بودن با رشد اعتقادی رابطه مثبت و معنی دار وجود دارد، در حالی که بین ویژگی شخصیتی گشودگی با رشد اعتقادی، رابطه منفی و معنی دار وجود داشت. در نهایت، نتایج آزمون همبستگی، حاکی از وجود رابطه منفی و معنی دار بین ویژگی شخصیتی روان آزردگی با رشد اعتقادی بود، در صورتی که رابطه ویژگی های شخصیتی برون گرایی، موافق بودن و با وجدان بودن با رشد اعتقادی مثبت و معنی دار به دست آمد.

چکیده انگلیسی:

The goal of present research is to determine the relationship between personality characteristics and General Health with Belief Development of girl and boy high school students of 1st and 5th areas of Office of Education in 1392-1393. In this regard, 377 students were selected by the Random Stratified Sampling Method and then the following tests were administered: Belief Development Inventory, General Health (GHQ-28), and NEO Five-Factor Inventory (NEO-FFI). Results of multivariate regression showed that, only depression component of General Health was meaningfully related with Belief Development and other three components of General Health were not meaningful predictors of Belief Development. Correlation Test showed that, in the course of Belief Development, all the components of General Health and the total score increases. Also analysis of variance of personality characteristics showed that, there is a positive and meaningful relationship between Extraversion, Agreeableness, and Conscientiousness with Belief Development. At same time there was a negative and meaningful relationship between Openness to Experience and Belief Development. At last correlation test showed a negative and meaningful relationship between Neuroticism and Belief Development. The same test showed a positive and meaningful relationship between Extraversion,Agreeableness and Conscientiousness with Belief Development.  

منابع و مأخذ:

احمدی، ز؛ و دیگران. (1386). بررسی سلامت روان دانشجویان پرستاری و غیر­پرستاری دانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهرود و مقایسه آن­ها با یکدیگر. مجله علوم پزشکی دانشگاه آزاد اسلامی. 17، 2، صص111- 107.

احمدی، غ؛ و دیگری. (1381). بررسی پاره­ای از ویژگی­های شخصیتی، خانوادگی و آموزشی دانش­آموزان نمازگزار پسر دوره راهنمایی منطقه جی شهر اصفهان.‌ علوم انسانی الزهرا. 12، 42، صص12-1.

اسدی­نوقابی، ا. ع؛ و دیگری. (1379). روان­پرستاری- بهداشت روان(1).تهران: نشر و تبلیغ بشری.

باچر، ج؛ و دیگران. (1392). آسیب­شناسی روانی. ترجمه: ی، سیدمحمدی. تهران: ارسباران.

بهمنی، ب؛ و دیگری. (1385). هنجاریابی ملی و ارزیابی شاخص­های روان­سنجی پرسشنامه سلامت عمومی برای دانشجویان علوم پزشکی ایران. مجموعه مقالات سومین سمینار سراسری بهداشت روانی دانشجویان ایران. صص67-62.

تکلوی ­ورنیاب، س؛ و دیگری. (1389). بررسی رابطه عمل به باورهای دینی و سلامت روان در بین دانشجویان دختر دانشگاه محقق اردبیلی. اولین همایش کشوری دانشجویی عوامل اجتماعی موثر بر سلامت.

حبیب­وند، ع. (1388). رابطه جهت­گیری مذهبی با اختلالات روانی و پیشرفت تحصیلی. روان­شناسی و دین. شماره 3، صص 45-38.

حجازی، ی؛ و دیگری. (1382). رابطه میان ویژگی­های شخصیتی و عملکرد شغلی. فصلنامه روان­شناسی و علوم­تربیتی. 32، 2، صص 67-55.

راس، آ. (1373). روان­شناسی شخصیت. ترجمه: س، جمالفر. تهران: بعثت.

رجایی، ع؛ و دیگران. (1388). باورهای مذهبی اساسی، بحران هویت و سلامت عمومی جوانان. روان­شناسیتحولی (روان­شناسان ایرانی). 6، (22)، صص 107-97.

ساکی، ک؛ و دیگری. (1381). بررسی وضعیت سلامت روانی دانشجویان علوم پزشکی ایلام. مجله دانشگاه علوم پزشکی ایلام. 10، 35-34، صص 25-11.

سیدموسوی، پ؛ و دیگری. (1388). ارزیابی روایی افزوده مقابله مذهبی در پیش­بینی تعالی پس ضربه­ای و درماندگی در دانشجویان ایرانی. فصلنامه روان­شناسی و دین. 2، 3، صص 178-157.

شجاعیان، ر؛ و دیگری. (1381). ارتباط دعا با سلامت روانی و عملکرد شغلی کارکنان فنی صنایع مهمات سازی. روان­پزشکی و روان­شناسی بالینی ایران. 30، صص 40-33.

شریفی، ح؛ و دیگری. (1385). روش­های تحقیق در علوم رفتاری. تهران: سخن.

شریفی، ط؛ و دیگران. (1382). نگرش دینی و سلامت عمومی و شکیبایی در دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی اهواز، اندیشه و رفتار. 1، صص 99-89.

صادقیان، ع؛ و دیگران. (1388). بررسی وضعیت سلامت روانی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی همدان در سال1385. مجله تحول و توسعه آموزش پزشکی.1، 1، صص52-44.

عبدی­ماسوله، ف؛ و دیگران. (1386). بررسی رابطه فرسودگی شغلی با سلامت روان: یک مطالعه در 200 پرستار. مجله دانشکده پزشکی دانشگاه علوم‌ پزشکی تهران. 65، 6، صص 75-65.

علمی، ق. (1381). نظریه دینی اوانس پریچارد. مقالات و بررسی­ها. 35، صص 258-243.

علیزاده، ش؛ و دیگری. (1380). بررسی همه­گیری شناسی اختلال­های روانی در یک روستای استان تهران. فصلنامه اندیشه و رفتار. 7،(1 و 2).

فضل­اللهی قمشی، س؛ و دیگری. (1391). رابطه بین رشد اعتقادی و سلامت روانی دانشجویان. مطالعات اسلام و روان­شناسی، 6، 10،‌ صص 117-105.

قراباغی، ح. (1382). رابطه بین عوامل (صفات) شخصیتی و رضایت شغلی کارکنان کارخانه تراکتورسازی ایران. پایان­نامه کارشناسی­ارشد، دانشکده علوم تربیتی و روان­شناسی دانشگاه تبریز.

قرآن مجید.

گنجی، ط؛ و دیگری. (1389). باورهای مذهبی دانشجویان پرستاری کارشناسی و ارتباط آن با میزان اضطراب آنان. نشریه دانشکده پرستاری و مامایی. دانشگاه علوم پزشکی ایران، 23(64)، صص 51-44.

معنوی­پور، د؛ و دیگری. (1383). ساخت و هنجاریابی مقیاس سنجش رشد اعتقادی دانش­آموزان مقطع متوسطه شهر تهران. فصلنامه نوآوری­های آموزشی.  9، 3، صص137-120.

نجفی، م؛ و دیگران. (1379). رابطه فرسودگی شغلی با سلامت روان در بین کارکنان مرکز تحقیقات و تولید سوخت هسته‌ای اصفهان. مجله دانشگاه علوم‌پزشکی شهر کرد. سال 2، شماره 2، صص 43-41.

نوابخش، م؛ و دیگری. (1385). نقش دین و باورهای مذهبی بر سلامت روان. پژوهش دینی. 14، صص 94-71.

نوری، ن؛ و دیگری. (1388). بررسی رابطه خوش­بینی سرشتی و خوش­بینی از دیدگاه اسلام با رضایت­مندی از زندگی. فصلنامه روان­شناسی و دین. 2، 3، صص 68-29.

Elvin, J. (2001). Religions vole involve in healing confirmed. Journal of Insight. P.p: 18-83.

Henningsgaard, J. M. & Arnua, R. C. (2008). Relationships between religiosity, spirituality, and personality: A multivariate analysis, Personality and Individual Differences. 45, 8. P.p: 703–708.

Hills, P. Francis, L. J. Argylea, M., & Jackson, C. J. (2004). Primary personality trait correlates of religious practice and orientation, Personality and Individual Differences. 36, 1. P.p: 61–73.

Johnstone, J. & Tiliopoulos, N. (2008). Exploring the relationship between Schizotypal personality traits and religious attitude in an International Muslim sample. Archive for the psychology of religious. 30, 1. P.p: 241- 253.

Krejcie, R. V., & Morgan. D. W. (1970). Determining sample size for  research. Activities Educational  and  Psychological  Measurement, 30:608.

Maddi, Salvator. R. (1989). Personality theories.Wadsworth. Inc.

Maltby, J. (1999). The internal structure of a derived, revised, and amended measure of the religious orientation scale: The age universal I-E scale-12. Social Behaviour and Personality. 27. P.p: 407-412.

Martin, T., Kirkcaldy, B. D. & Siefen, G. (2003). Religiosity and health among German adolescents. Journal of Managerial Psychology. 18(5), P.p:  453-470.

McCullough, M. E. & Laurenceau, J. P. (2005). Religiousness and the trajectory of self-rated health across adulthood. Personality and Social Psychology Bulletin. 31, 560-573.

McCullough, M. E., Tsang, J., & Brion, S. (2003). Personality traits in adolescence as predictors of religiousness in early adulthood: Findings from the Terman Longitudinal Study.Personality and Social Psychology Bulletin. 29, P.p: 980-991.

Moynihan, L. M. & Peterson, R. S. (2001). A contingent Configuration approach to understanding the role of personality in organizational groups. Research in Organizational Psychology. 23, P.p: 327-328.

Revell, L. (2008). Spiritual development in public and religious schools: A case study, Religious, Education. 103, P.p: 102-118.

Unterrainer, H. F., Ladenhaufc, K. H., Moazedie, M. L., Wallner-Liebmannb, S. J., & Fink. A. (2010). Dimensions of Religious/Spiritual Well-Being and their relation to Personality and Psychological Well-Being, Personality and Individual Differences. 49, 3, P.p: 192–197.