تحلیل نشانه‌شناختی ارزش‌های فرهنگی- اجتماعی‌ کارتون‌های خارجی پخش شده از شبکه 5 سیما‌ از سال 93–1384

محورهای موضوعی : جامعه شناسی

علی اکبر کرد ¹ (کارشناس ارشد ارتباطات اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تبریز- ایران.)
مهران صمدی ² (استادیار گروه ارتباطات اجتماعی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز؛ تبریز- ایران (نویسنده مسئول).)

تاریخ دریافت : 1395/08/08 تاریخ پذیرش : 1395/08/08 تاریخ انتشار : 1395/01/01

کلید واژه: ارزش‌های فرهنگی- اجتماعی, انیمیشن سینمایی و تلویزیونی, برجسته‌سازی و نشانه‌شناسی,

چکیده مقاله :

این پژوهش باهدف مطالعه تحلیل نشانه شناختی ارزش های فرهنگی- اجتماعی کارتون های خارجی پخش شده از شبکه 5 سیما ، انجام گرفته است . از میان 117 فیلم پخش شده از شبکه 5 سیما (به عنوان جامعه آماری) با نظرخواهی از 5 کارشناس حوزه سینما و تلویزیون در خصوص مهم ترین انیمیشن سال (درمحدوده 10ساله 84-1393) ، تعداد 10 فیلم (هرسال یک فیلم) به عنوان نمونه موردی، برای انجام تحقیق انتخاب گردید. طی تجزیه و تحلیل کارتون هایی که از سه قاره آمریکا، اروپا و آسیا به عنوان نمونه های آماری انتخاب شدند ، معین گردید ، از مجموع 212 فراوانی شناسایی شده در نمونه های آماری کارتون های آمریکایی، ارزش خیر خواهی با 42 فراوانی برابر با 20% با سهم زمانی 946 ثانیه برابر با 23% ، ارزش جهان گرایی با 39 فراوانی برابر با 18% با سهم زمانی 742 ثانیه 18%، ارزش امنیت با 32 فراوانی برابر با 15% با سهم زمانی 588 ثانیه 14%، سه ارزش برجسته شده ایی هستند که از شبکه 5 سیما طی سال های 84-1393پخش شده اند . این در حالی است که از مجموع 53 فراوانی شناسایی شده در نمونه های آماری کارتون های اروپایی ، ارزش خیر خواهی و ارزش سنت هر کدام با 15 فراوانی برابر با 28% با سهم زمانی 234 ثانیه برابر با 27% و 169 ثانیه برابر با 19% ، ارزش جهان گرایی با 7 فراوانی برابر با 13% با سهم زمانی 153 ثانیه برابر با 18% از برجسته ترین ارزش های فرهنگی - اجتماعی هستند. در نتیجه ، در بررسی و مطالعه ارزش های فرهنگی اجتماعی، کارتون های خارجی که از شبکه 5 سیما طی سال های 84-1393 از برنامهتماشا خانه پخش شد ، از مجموع کل 293 سطح و درصد فراوانی ، ارزش های فرهنگی ، اجتماعی در کارتون های خارجی ، ارزش خیر خواهی با 63 مورد برابر با 21%، ارزش جهان گرایی با 52 فراوانی برابر با 18%، ارزش امنیت با 41 فراوانی برابر با 14%، ارزش سنت با30 فراوانی برابر با 11%، ارزش قدرت با 24 فراوانی ، سایر ارزش ها و استقلال با 23 فراوانی هر کدام برابر با 8%، پیشرفت با 23 فراوانی برابر با 5 %، انگیزش با 10 فراوانی برابر با 3 %، لذت طلبی با 7 فراوانی و همنوایی با 5 فراوانی هر کدام برابر با 2% در مرتبه های بعدی ارزش های فرهنگی - اجتماعی قرار دارندکه به عنوان ارزش فرهنگی- اجتماعی برجسته شده در کارتون های خارجی، مورد مشاهده قرار گرفتند.

چکیده انگلیسی:

This study is the semiotic analysis of cultural - social values of foreign cartoons aired on TV 5, in 1384-1393. In this study, the sampling "Delphi" is used to select the sample. So that from among 117 films aired on TV 5 (biomarkers as population) with a survey from 5 experts of cinema and television about valuable animations (in period of 1384 to 1393), 10 videos (each year a film) were selected for study. Cartoons were selected from three continents: America, Europe and Asia as statistical samples. From a total of 212 frequencies detected in samples by American cartoons, “the benefactor” with 42frequency(20 %) and 946 seconds (23%), “universalism” with 39 frequency (18%) and 742 (18%), and “security” with 32 frequency (15%) and 588 seconds (14%) are three outstanding values that have been played by channel 5 from1384 to 1393. While a total of 53 frequency of cartoons in European statistical sample, the "benevolence" with 15 frequency (28%) and 234 seconds (27%), "tradition" with 15 frequency (28%) and 169 seconds (19%) and “universalism” with frequency (13%) and 153 seconds (18%) have the outstanding cultural - social values. The results show that, among social and cultural values ​​of foreign cartoons, the value of "benefactor" with 63 frequency (21%), "universalism" with 52 frequency (18%), "security" with 41 frequency (14%), "tradition" with 30 frequency (11%), "power", with 24 frequency "other values" and "independence" with 23 frequency and each equal to (8% ), "progress" with 23 frequency (5%), “motivation” with 10 frequency(3%), “pleasure seeking” with 7 frequency (2%) and “conformity”  with  5 frequency (2%)  are in the subsequent  social-cultural values, that were featured in foreign cartoons.

منابع و مأخذ:

آرون­، ر. (۱۳۸۲). مراحلاساسیسیراندیشهدرجامعه‌شناسی.  ترجمه‌: ب، پرهام. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی­.

احمدی، ب.( 1384). ازنشانه­هایتصویریتامتن­، بهسوینشانه­شناسیارتباطدیداری. تهران: نشر مرکز.

امه دور. (۱۳۷۴). تلویزیون و کودکان، رسانه­ای خاص برای مخاطبان خاص. ترجمه: ع، رستمی. تهران: انتشارات سروش.

اینگلهارت، ر. ( 1373 ). تحولفرهنگیدرجامعهپیشرفتهصنعتی. ترجمه: م، وتر. تهران: نشر کویر.

اینگلهارت، ر؛ و دیگری. (1378). امنیت اقتصادی و دگرگونی ارزشی. ترجمه: ش، شفیع­خانی. نامه پژوهش. شماره­های 14 و 15.

بابایی، ع. (۱۳۷۲). ارتباطارزش­هایانسانی. تهران: انتشارات دستان.

بارت، ر. (1370). عناصرنشانه­شناسی. ترجمه: م، محمدی. تهران: انتشارات بین المللی الهدی.

باهنر، ن. (1390). دین، رسانه و کودک. تهران: انتشارات سروش. چاپ اول.   

بشردوست، ف. (1378). انیمیشن برای کودکان. پایان­نامه.

پستمن، ن. (1387). نقشرسانه­هایتصویریدرزوالدورانکودکی­. ترجمه: ص، طباطبایی. تهران: انتشارات اطلاعات. چاپ دوم.

پورنوروز­، م. (1387). بررسی ساختاری و محتوایی کارتون خارجی کوتلاس. واحد تحلیل محتوا و کارشناسی. مرکز تحقیقات صدا و سیما.

چندلر، د. (1387) . مبانینشانه­شناسی­. ترجمه: م، پارسا. تهران: انتشارات سوره مهر. چاپ اول. 

چندلر، د. (1952). مبانینشانه­شناسی. ترجمه: م، پارسا. تهران: انتشارات سوره مهر. چاپ سوم.

خرازیان، ل. (1377). سینمای انیمیشن برای تفکر. پایان­نامه.

دور، ا. (1374). تلویزیونوکودکان­؛رسانه­ایخاصبرایمخاطبانخا­ص­. ترجمه: ع، رستمی. تهران: انتشارات سروش.

رزاقی، ا. (1381). نظریه‌هایارتباطاتاجتماعی. تهران: انتشارات پیکان.

رشیدپور ا. (1352). آیینه‌هایجیبیآقایمکلوهان. تهران: انتشارات سروش.

رفیع­پور، ف. ( 1378). وسایلارتباطجمعیوتغییرارزش­ها­. تهران: نشر کتاب فردا.

ساروخانی، ب. (1372). جامعه­شناسیارتباطات­. تهران: انتشارات اطلاعات.

سورین، و؛ و دیگری. (1381). نظریه­هایارتباطجمعی­. ترجمه: ع، ر، دهقان. تهران­: نشر دانشگاه تهران. چاپ اول.

شرام، و؛ و دیگران. (۱۳۷۷). تلویزیون در زندگی کودکان. ترجمه: م، حقیقت کاشانی. تهران: مرکز تحقیقات و مطالعات و سنجش برنامه­ای صدا و سیما.

شیلر، ﻫ. (1377).  وسایلارتباطجمعیوامپراتوریآمریکا.  ترجمه: ا، میرعابدینی. تهران: انتشارات سروش.

صفری­، م. (1380). الگوی مناسب جهت رشد انیمیشن در ایران. پایان­نامه.

ضمیران، م. (1382). درآمدیبرنشانه­شناسیهنر­. تهران­: نشر قصه.

غفوری، ف؛ و دیگری. (1382). تحلیل محتوای کارتون دی جی مون از نظر خشونت. گروه تحلیل محتوای مرکز تحقیقات صدا و سیما.

فتوحی، م. (1390). نشانه­شناسیرولانبارتوتاثیرآنبرمطالعاتفرهنگی. تهران: نشر خانه کتاب. چاپ اول.

قربانی دشتکی­، ز. (1391). بررسی ساختار انیمیشن­های بدون مجوز سینمایی از نظر مضامین فرهنگی­. پایان­نامه کارشناسی­ارشد،  دانشکده علوم ارتباطات اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی.

کوئن، و. (1386). درک تئوری رسانه. ترجمه: ر، قاسمیان. تهران: نشر ساقی.

کوین، و. (1392). فهمنظریهرسانه. ترجمه: ا، شاه قاسمی و دیگری. تهران: انتشارات قدیانی. چاپ اول.

گونتر، ب. (1384). روش‌هایتحقیقرسانه‌ای. ترجمه: م، نیکو. تهران: اداره کل پژوهش‌های سیما. چاپ اول. 

لازار، ژ. (1385). افکارعمومی. ترجمه: م، کتبی. تهران:  نشر نی.

متز، ک. (1376). نشانه­شناسیسینما. ترجمه: ر، صافاران. تهران: کانون فرهنگی، علمی و هنری ایثارگران.

محبی، ع، ر. (1389). بررسی نمادها و نمودهای تهاجم فرهنگی در برنامه کودک و نوجوان. پایان­نامه کارشناسی­ارشد، دانشکده صدا و سیما قم.

معتمدنژاد، ک. (1371). مطالعات ‌انتقادی‌ در ارتباط‌جمعی‌. فصلنامه ‌رسانه‌. شماره ‌9.

مک­کوئیل، دنیس. (1382). درآمدیبرنظریه‌هایارتباطاتجمعی. ترجمه‌: پرویز اجلالی. تهران: نشر مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه‌ها.

موسوی، س، ن، (1390). چگونگی بیان آموزه‌های اخلاقی در انیمیشن. پایان­نامه کارشناسی­ارشد، دانشکده صدا و سیما قم.

مهدی­زاده، س م. (1392). نظریه­هایرسانه:اندیشه­هایرایجودیدگاه­هایانتقادی. تهران: نشر همشهری. چاپ سوم.  

نجات­بخش، ر. (1392). نشانه­شناسی کارتون شرک. پایان­نامه کارشناسی­ارشد­، دانشکده علوم ارتباطات اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی.

نقیب السادات، س، ر. (1391). روش­هایتحقیقدرارتباطات­. تهران­: نشر علم. چاپ اول.

هرمز، م. (1388). مقدمه‌ایبرنظریاتومفاهیمارتباطجمعی. تهران: نشر فاران. چاپ دوم.

Holton, O. (1993). Mernisi, Islam and Democracy. London: virago.

Homer, P.M. & etal. A Structural Equation test of the Value-Attitude-Behavior Hierarchy. Personality Processes and Individual Differences. No. 54, P.p: 638-646.

Ludwig, L. & etal. (2005). Library as place: results of a delphi study. Journal of the Medical Library Association. 93(3), P.p: 315-327.

National Study. Journal of Cross-Culture Psychology. Vol. 31, No.4, P.p: 465-497.

Qvortrup, J. (1994). Childhood matters an introduction. Aldershot: avebury.

Qvortrup, J. (2005). Varieties of childhood. Studies in Modern Childhood: Society, Agency, Culture, And New York, NY: Palgrave. 

Qvortrup, J. (2007). Editorial: A reminder Childhood. P.p:14-395.

Rokeach, M. (1973). The Nature of Human Values. New York. Free Press.

Schwartz, S.H. (1994). A Theory of Cultural Values and Some Implications for Work. Applied Psychology. An International Review. Vol, 48, P.p: 23-47.

Schwartz, S.H. & etal. (1995). Indentifying cultural- specifics in the content and strcture of values. Journal of cross - cultural psychology. Vol. 26, No. 1.

Schwartz, S.H. Universals in the Content and Structure of Values: Theoretical Advances and Empirical tests in 20 Countries. Advances in Experimental Social Psychology. No. 23, P.p: 1-65.