بررسی تعارض کار، خانواده- کار در بین زنان شاغل در نهادهای دولتی شهر تبریز

محورهای موضوعی : جامعه شناسی

پری فتحی‌پور ¹ , صمد رسول زاده اقدم ²

1 - کارشناس ارشد جامعه‌شناسی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی؛ تبریز- ایران.
2 - استادیار دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، آذر شهر- ایران

تاریخ دریافت : 1396/06/21 تاریخ پذیرش : 1396/06/21 تاریخ انتشار : 1396/07/01

کلید واژه: خانواده, درآمد, کار, تعارض کار, تعارض خانواده, زنان شاغل متاهل, سابقه شغلی,

چکیده مقاله :

هدف این تحقیق بررسی رابطه بین اشتغال و تعارض کار- خانواده در بین زنان شاغل در نهادهای دولتی شهر تبریز می باشد. جامعه آماری شامل کلیه زنان شاغل متاهل در نهادهای دولتی شهرتبریز است که حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران تعداد 278 نفر تعیین شد. روش نمونه گیری از نوع نمونه - گیری تصادفی ساده می باشد. ابزار اندازه گیری پرسشنامه 18 ماده ای سنجه چندبعدی تعارض کار– خانواده، کارلسون و همکاران(2000)، برای سنجش میزان شدت تعارض کار- خانواده می باشد. ضرایب پایایی با آلفای کرونباخ سنجیده شده و نتایج قابل قبولی به دست آمد. هم چنین اطلاعات به دست آمده با استفاده از نرم افزار spss 19 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و برای آزمون فرضیه ها از آزمون های تحلیل واریانس، همسبتگی پیرسون استفاده شد. یافته های تحقیق نشان داد تعارض کار- خانواده کلی بر حسب نوع شغل و تحصیلات پاسخگویان متفاوت می باشد. به طوری که میانگین تعارض کار- خانواده کلی در مشاغل خدماتی و تحصیلات زیر لیسانس بیشتر از سایر پاسخگویان می باشد. میزان همبستگی کنش تعارض کار- خانواده کلی با سابقه شغلی افراد معنادار نمی باشد اما این میزان همبستگی با درآمد افراد معنادار می باشد و این رابطه یک رابطه معکوس می باشد.

چکیده انگلیسی:

The aim of this study was to investigate the job and family-work conflict among employed women in governmental institutions of Tabriz. The study population consisted of all married women employed in state institutions of Tabriz. The sample size determined by Cochran formula was 278 and the sampling method used to find respondents was Simple Random method. Measurement tool was Carlson’s et al (2000) multi-dimensional 18-points Questionnaire of work-family conflict.  The data were analyzed by spss19 using Pearson correlation and analysis of variances to test hypothesis. Research results indicate that, total work-family conflict is different due to job type and education of respondents. The average of total work-family conflict between service jobs and under bachelor’s degree is higher than the other respondents. The correlation between work-family conflict and job experience is not significant. On the other hand the correlation between work-family conflict and income is reverse and significant.  

منابع و مأخذ:

احمدنیا، شیرین. (1380). برخی عوامل فرهنگی– اجتماعی مؤثر بر مشارکت محدود زنان. نامه انجمن جامعه‌شناسی ایران. ویژه‌نامه دومین همایش مسائل اجتماعی ایران، شماره 4.

اعزازی، شهلا. (1376). جامعه­شناسیخانواده (باتاکیدبرنقش،ساختاروکارکردخانوادهدردورانمعاصر). تهران: انتشارات روشنگران و مطالعات زنان. چاپ اول.

بیگی، مینا. (1389). بررسی عوامل اثرگذار بر تضاد بین کار و خانواده. فصلنامه علوم مدیریت ایران. سال پنجم، شماره 20.

چلبی، مسعود. (1375). جامعه‌شناسی نظم: تشریج و تحلیل نظم اجتماعی. تهران: نشرنی.

رستگارخالد، امیر. (1385). خانواده -کار- جنسیت. انتشارات شورای فرهنگی- اجتماعی زنان.

ساروخانی، باقر. (1373).  مقدمه‌ای بر جامعه‌شناسی خانواده. تهران: انتشارات سروش. چاپ اول.

سیدان، فریبا. (1387). خانواده و ارتقای شغلی عوامل موثر بر میزان ارتقای شغلی زنان. مطالعات زنان. دوره 6، شماره 2، صص 116-89.

کار، مهر انگیز. (1378). زنان در بازار کار ایران. تهران: روشنگران و مطالعات زنان.

کاظمی­پور، شهلا. (1383). نگرشمردمدربارهمنزلتمشاغلدرایرانوارزیابیمیزان ارتباطآنباویژگی­هایاجتماعیاقتصادیافراد. تهران: مؤسسه کار و تامین اجتماعی.

مهدوی، سید محمدصادق. (1383). خوانش انتقادی اشتغال زنان. حوراء (نشریه‌ داخلی دفتر مطالعات و تحقیقات زنان). ش 8، ص 18.

Aryee, Samul & Luk, Vivienne. (1996). Balancing two major parts of adult lifeexperience work and family identity among dual earner couples human relations. Studies sex roles Regression analysis families & family life dual career couplessocial research families & family life Employment. Vol, 49, lssue4.

 Aycan, Z. (2005). Relative Contributions of childcare.Spousal support and organizational support in reducing Work- family conflict for men and women: The case of turkey. Sexroles: a Journal of Research.

Bielby, T. and Denies., D. Bielby (1989). family ties: balancing commitments to work and family in dual earner households American. Sociological review. Vo1. 54 october.

Carlson, D. S., Kacmar, K. M., Williams, L., J. (2000). Construction and initial validation of amultidimensional measure of work-family conflict. Journal of Vocational Behavior. 56, P.p: 249-276.

Clark, J. M. (1997). Role strain on working mothers. Missouri western state college. 1, P.p: 45-50. 

Duxbury, linda Elizabeth Christopher Alan, Higgins. (1991). Gender differences in work-family conflict. journal of applied psychology. vol. 76, no. 1.

Frone Michal R. and Marcia Russell and M. Lynne Cooper. (1992). Antecedents andoutcomes of the work family interface. journal of applied psychology. Vol. 77, No. 1. P: 124.

Goode, W., J. (1960). A theory of role strain American, Sociological Review.

Greenhaus Jefry H, and Nicholas J. Beutell. (1985). sources of conflict between work and family roles. academy of management review. vol.10, no. 1.

Roxburgh, Susan. (1999). Exploring the work and family relationship. journal offamily lssue Beverly Hillis. Vol. 2, No. 6.

Peters, P., Dulk, L. d., & Lippe, T. v. (2009, August). The effects of time spatial flexibility and new working conditions on employees’ work-life balance: the Dutch case. Community, Work & Family. 12 (3), P.p: 279-297.

Porter, S. & Ayman, R. (2010). Work flexibility as a mediator of the relationship between workfamily conflict and intention to quit. Journal of Management & Organization. 16 (3), P.p: 411-424.

  Sieber Asm, D. (1974). Toward a theory of role accumulation. Bureau of applied social research Columbia university, American Sociological, review. Vol. 39, August.

Swanson V. & K., G. Power & R., J. Simpson. (1998). Occupational stress and family life: Acomparison of mate and female doctor. journal of occupational and organizationalpsychology. leiceter, Vol. 71, No. 3. P: 239.