مدیریت رفتار سازمانی با رویکرد عدالت سازمانی برمبنای سیستم خبره فازی (مطالعه موردی: سازمانهای صنعتی کوچک صنایع‌غذایی استان آذربایجان‌شرقی)
محورهای موضوعی : جامعه شناسی
ناصر فقهی فرهمند
1
(عضو هیئت علمی (دانشیار) گروه مدیریت، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران)
کلید واژه: عدالت سازمانی, عدالت توزیعی, عدالت رویه‌ای, عدالت مراوده‌ای, سیستم خبره فازی و تئوری مجموعه-های فازی,
چکیده مقاله :
هدف تحقیق حاضر اندازه گیری عدالت سازمانی براساس سیستم خبره فازی می باشد. بر همین اساس ابتدا بر اساس تئوری مجموعه های فازی، مدلی طراحی گردیده است. این مدل پنج مرحله دارد. در اولین مرحله متغیرهای ورودی و خروجی مدل بر اساس تئوری های موجود به دست می آیند. ورودی های این مدل عبارتست از عدالت توزیعی، عدالت رویه ای و عدالت مراوده ای و خروجی آن نمره عدالت سازمانی می باشد؛ در مرحله دوم ورودی ها و خروجی ها پس از افرازبندی، به اعداد فازی تبدیل می شوند. در مرحله سوم قوانین استنتاج که بصورت قوانین اگر- آن گاه می‌باشند براساس ادبیات موضوع و نظرات افراد خبره تدوین می گردد. در مرحله چهارم، فازی زدایی انجام می‌گیرد و در مرحله پنجم، مدل طراحی شده آزمون می شود. نتیجه تست مدل نشان می دهد که مدل ارائه شده از اعتبار بالایی برخوردار می باشد. پس از اطمینان از اعتبار مدل طراحی شده، با استفاده ازمدل طراحی شده نمره عدالت سازمانی برای سازمان های صنعتی کوچک صنایع غذایی استان آذربایجان شرقی محاسبه شده است. جامعه آماری این تحقیق را کلیه کارکنان و مدیران میانی این سازمان ها تشکیل می دهند. نمونه آماری با استفاده از رابطه کوکران برای کارکنان معمولی 260 نفر و برای مدیران میانی 106 نفر محاسبه شده است. به منظور گرد آوری داده ها از اعضای جامعه آماری نیز از پرسشنامه استفاده شده است که روایی و پایایی آن مورد سنجش و تایید قرار گرفته است. نتایج حاصل نشان می دهد که نمره عدالت سازمانی در سازمان های صنعتی کوچک صنایع غذایی با درجه عضویت 816/0 در حد متوسط و با 184/0 در حد کم می باشد.
The aim of this study is measuring of organizational justice based on fuzzy expert system. Accordingly, a model is designed based on fuzzy sets theory. The introduced model has five stages. In the first stage, input and output variables of model are characterized by available theories. Inputs are as follows: distributive justice, procedural justice and interactional justice. The output is the score of organizational justice. In the second stage, the input and output are converted into fuzzy numbers after classification. Inference rules are explained in the third stage. In the fourth stage, defuzzification is performed, and in the fifth stage, the devised system is tested. The test result shows that the presented model is of high validity. Ultimately, by using the designed model, the score of organizational justice for Small Food Industrials of East Azerbaijan was calculated. The statistical population consists of all staffs and middle managers in these organizations. Using Cochran formula, the sample size is260 employees and 106 middle managers. A questionnaire was devised, and its validity and reliability were confirmed. The result indicates that, the score of organizational justice in Small Food Industrials with the membership rank of 0.816 is at an average level and with the membership rank of 0.184 is low.
امیرخانی، ط و دیگری. (1387). تاملی بر امکان توسعه سرمایه اجتماعی در پرتو عدالت سازمانی در سازمانهای دولتی. مدیریت دولتی. شماره یک، صص 32- 19.
اینگلهارت افجهء، ع. (1385). مبانی فلسفی و تئوریهای رهبری و رفتار سازمانی. انتشارات سمت. چاپ چهارم. صص 333- 317.
جعفرنژاد، ا. (1385). مدیریت تولید و عملیات نوین. انتشارات دانشگاه تهران. چاپ اول.
حسینزاده، ع. (1385). عدالت سازمانی. تدبیر. شماره 190، صص 23- 18.
خان محمدی، س و دیگری. (1387). ارائه مدلی فازی برای تبیین ابعاد ساختاری سازمان بر اساس ابعاد محتوایی. مجله مدیریت. شماره 78. واحد علوم و تحقیقات تهران. صص 18- 1.
رستمی، م. (1384). عدالت از دیدگاه اندیشمندان اسلامی و غربی. جستارهای اقتصادی. شماره 4، صص 136- 113.
سید جوادین، س و دیگران. (1387). شناخت نحوه تاثیرگذاری ابعاد عدالت سازمانی بر جنبههای گوناگون رضایت شغلی و سازمانی. مدیریت بازرگانی. شماره 1، صص 70- 55.
سیدحسینی، س و دیگری. (1386). مبانی جامع و پیشرفته مدیریت تولید و عملیات در سازمانهای تولیدی و خدماتی. انتشارات سازمان مدیریت صنعتی. جلد چهارم. چاپ اول. صص 295- 294.
شریف زادگان، م. (1386). راهبردهای توسعه اقتصادی و عدالت اجتماعی. رفاه اجتماعی. شماره 24، صص 29- 9.
عریضی، س. (1383). رویکردهای عدالت اجتماعی در بین معلمان شهر اصفهان. رفاه اجتماعی. شماره 13، صص 166- 145.
فقهی فرهمند، ن. (1388). تدوین برنامه استراتژیک سازمان. تبریز: انتشارات فروزش. چاپ اول. صص 51-15.
فقهی فرهمند، ن. (1380). فرآیند مدیریت اجرایی. دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز. چاپ اول. صص 171-17.
فقهی فرهمند، ن. (1390). مدیریت استراتژیک سازمان. تبریز: انتشارات فروزش. چاپ دوم. صص 120-114.
فقهی فرهمند، ن. (1390). مدیریت تکنولوژی سازمان. تبریز: انتشارات فروزش. چاپ دوم. صص 115-90.
فقهی فرهمند، ن. (1382). مدیریت پایای سازمان. تبریز: انتشارات فروزش. چاپ اول. صص294-94.
فقهی فرهمند، ن. (1390). مدیریت پویای سازمان. تبریز: انتشارات فروزش. چاپ دوم. صص 242- 95.
فقهی فرهمند، ن. (1381). مدیریت در ایران. کتابفروشی مرکز آموزش مدیریت دولتی تبریز. چاپ دوم. صص 125-120.
فقهی فرهمند، ن. (1382). مدیریت ساختار استراتژیک سازمان. دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز. چاپ چهارم. ص 294.
مردانی حموله، م و دیگری. (1388). بررسی رابطه عدالت سازمانی با رفتار مدنی سازمانی در کارکنان بیمارستان. مجله اخلاق و تاریخ پزشکی. شماره 2، صص 54- 47.
نعامی، ع و دیگری. (1383). بررسی روابط ساده و چندگانه عدالت سازمانی با خشنودی شغلی در کارکنان یک شرکت صنعتی. مجله علوم تربیتی و روانشناسی. شمارههای 1 و 2، صص 70- 57.
یعقوبی، م و دیگران. (1388). رابطهی عدالت سازمانی با رضایت شغلی و تعهد سازمانی در بین کارکنان بیمارستان‌های منتخب. فصلنامه مدیریت سلامت. شماره 35، صص 32- 25.
Bonissone, P. P. (1983). AnExpert System To Troubleshoot Diesel Electrical Locomotive. Proceeding of Acm. New York. P.p: 44- 45.
Brief, A. P. (1998). Attitudes in and around organizations. Thousand Oaks (CA): Sage Publications.
Brockner, J. & B. M. Wiesenfeld. (1996). Anintegrativeframeworkforexplaining reactionstodecisions:Interactive effects ofoutcomes[andprocedures. Psychological Bulletin. No. 120, P.p:189–208.
Cohen Charash, Y. & P. E. Spector. (2001). The role of justice in organizations: Ameta-analysis. Organizational Behavior and Human Decision Processes. No. 86, P.p: 278-324.
Colquitt, J. A. & J. C. Shaw. (2005). How should organizational justice be measured? In J. Greenberg & J. A. Colquitt (Eds).Handbookof[organizationaljustice. P.p: 113−152. Mahwah, NJ: Erlbaum.
Colquitt, J. A. J. Greenberg & C. P. Zapata-Phelan. (2005). What is organizational justice? A historical overview, In J. Greenberg & J. A. Colquitt (Eds). Handbook oforganizational justice.P.p: 3−56. Mahwah, NJ: Erlbaum.
Colquitt, J. A. (2001). On the dimensionality of organizational justice: A construct validation of a measure. Journal of Applied Psychology. No. 86, P.p: 386-400.
Colquitt, J. A. & D. E. Conlon, M. J. Wesson, C.O.L. Porter, & K.Y. Ng. (2001). Justice at themillennium: A meta analytic review of 25 years of organizational justice research. Journal of Applied Psychology. No. 86, P.p: 425–445.
Cropazano, R. & M. Schminke. (2001). Using social justice to build effective work groups, In: Turner M, editor. Groups at work: theory and research, Mahwah (NJ): Lawrence Erlbaum Associates. P.p: 143– 171.
DeConinck, J. B. & C. D. Stilwell. (2004). Incorporating organizational justice, role states, pay satisfaction and supervisor satisfaction in a model of turnover intentions. Journal of Business Research.No. 57, P.p: 225– 231.
Elovainio, M. K. van den Bos, A. Linna, M. Kivimaki, L. Ala-Mursula, J. Pentti & J. Vahtera. (2005). combined effects of uncertainty and organizational justice on employeehealth: Testing the uncertainty management model of fairness judgments among Finnish public sector employees. Social Science & Medicine. No. 61, P.p: 2501–2512.
Elovainio, M. Kivimaki, M., & K. Helkama. (2001). Organizational justice evaluations, job control, and occupational strain. Journal of Applied Psychology. No. 86, P.p: 418–424.
Folger, R. & R. Cropanzano. (1998). Organizational justice and human resource management. Beverly Hills (CA): Sage.
Folger, R., & M. Konovsky. (1989). Effects of procedural and distributive justice on reactions to pay raise decisions. Academy of Management Journal. No. 32, P.p: 115–130.
Fields, D., M. Pang & C. Chiu. (2001).Distributive and procedural justice as predictors of employee outcomes in Hong Kong. Journal of Organization Behavior. No. 21, P.p: 574 – 562.
Gilliland, S. (2008). The tails of justice: A critical examination of the dimensionality of organizational justice constructs. Human Resource Management Review. No. 18, P.p: 271–281.
Greenberg, J. (1990). Organizational justice. Yesterday, today, and tomorrow. Journal of Management. No. 16, P.p: 399– 432.
Hagen Bies, R. J. & T. M. Tripp. (1995). Beyond distrust: getting even and the need for revenge. Trust in organizations; R.M. Kramen and T. Taylor (Eds), Newbury Park, CA: Sage. P.p: 246- 260.
Konovsky, M. A. (2000). Understanding procedural justice and its impact on business organizations. Journal of Management. No. 26, P.p: 489–511.
Lind, E. A. & Tyler, T. R. (1988). The social psychology ofprocedural justice. New York: Plenum.
McFarlin, D. B. & P.D. Sweeney. (1992). Distributive and procedural justice as predictors of satisfaction with personal and organizational outcomes. Academy of Management Journal. No. 35, P.p: 626–637.
Moorman, R. H. (1991). Relationship between organizational justice and organizational citizenship behaviors: Do fairness perceptions influence employee citizenship? Journal of Applied Psychology. No.76, P.p: 845–855.
Rasinski, K. A. (1987). What s fair is fair- or – is it? Journal of Presonality and Social Psychology. No. 53, P.p:201-211.
Schaubroeck, J., D.R. May & F.W. Brown. (1994). Procedural justice explanations and reactions to economic hardship: a field experiment. Journal of Applied Psychology. No. 79, P.p: 455- 460.
Van den Bos, K., R. Vermunt, & H. Wilke. (1997). Procedural and distributive justice: What is fair depends more on what comes first than on what comes next. Journal of Personality and Social Psychology. No. 72, P.p: 95–104.
Wong, Y. T. & H. Y. Ngo & C.S. Wong. (2006). Perceived organizational justice, trust, and OCB: A study of Chinese workers in joint ventures and state-owned enterprises. Journal of World Business. No. 41, P.p: 344–355.
Zimmermann, J. (1996). Fuzzy set theory and its applications. Kluwer Academic Publishers.