تعیین عوامل اجتماعی – فرهنگی مرتبط با میزان رضایت از زندگی زناشویی در میان زنان متأهل شهر آذرشهر

محورهای موضوعی : جامعه شناسی

حسین بنی‌فاطمه ¹ (استاد جامعه‌شناسی دانشگاه تبریز.)
طاهره طاهری‌تیمور‌لویی ² (کارشناسی‌‌ارشد جامعه‌شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحدتبریز.)

تاریخ دریافت : 1394/12/19 تاریخ پذیرش : 1394/12/19 تاریخ انتشار : 1388/02/01

کلید واژه: سرمایه اجتماعی, رضایت زناشویی, دینداری, ساختار قدرت در خانواده,

چکیده مقاله :

رضایت از عوامل بسیار مهم در زندگی زناشویی است، رضایت زناشویی باعث می‌شود زوجین آرامش را در زندگی ببینند و با آرامش و رضایت آنها، فرزندان نیز در خانواده به خوبی تربیت می‌شوند و آثار آن را در جامعه از خود نشان خواهند داد. بنابراین با توجه به اهمیت و نقش رضایت از زندگی زناشویی در روابط بین زوجین و افزایش آرامش در زندگی زناشویی لزوم توجه و بررسی این متغیر در جهت کاهش تعارضات و مشکلات و بهبود و افزایش وضعیت زندگی زناشویی احساس می گردد. هدف کلی این پژوهش تعیین عوامل مؤثر بر میزان رضایت زناشویی در میان زنان شهر آذرشهر (زنان متأهل بالای 15 ساله) می‌باشد. و اهداف جزئی آن تعیین رابطه بین میزان دینداری، سرمایه اجتماعی، ساختار قدرت، پایگاه اجتماعی‌ ـ اقتصادی خانواده، فاصله سنی زوجین، طول مدت ازدواج، وضعیت اشتغال زنان و تحصیلات زنان (متغیر مستقل) با میزان رضایت زناشویی (متغیر وابسته) می‌باشد. چارچوب نظری آن را نظریه‌های نیاز مازلو، همسان همسری برگس، دین دورکیم، سرمایه اجتماعی رابرت پاتنام، قدرت و طول مدت ازدواج میشل آندره تشکیل می‌دهد. روش: روش تحقیق مورد استفاده در این پژوهش، پیمایشی و شیوه‌ی نمونه گیری آن، خوشه‌ای چندمرحله‌ای می‌باشد. جامعه آماری تحقیق حاضر زنان متأهل بالای 15 ساله (9325=N) در شهر آذرشهر می‌باشد. حجم نمونه آن 354 زن می‌باشد. برای ارائه نتایج از روش‌ها و آماره‌های توصیفی و نیز برای تجزیه و تحلیل داده‌ها، شیوه‌های آماری ضریب همبستگی پیرسون و آزمون تحلیل واریانس استفاده شده است، که تمام تحلیل‌های فوق توسط نرم‌افزارSPSS می‌باشد. یافته‌های تحقیق: نتایج حاصل از آزمون فرضیه‌ها نشان دهنده وجود رابطه معنادار بین متغیرهای میزان دینداری، سرمایه اجتماعی، طول مدت ازدواج به عنوان متغیر مستقل با میزان رضایت زناشویی به عنوان متغیر وابسته می‌باشد. هم چنین میزان رضایت زناشویی بر اساس ساختار قدرت در خانواده، پایگاه اقتصادی ‌ـ اجتماعی خانواده و تحصیلات زنان متفاوت است. میزان رضایت زناشویی بر اساس وضعیت اشتغال زنان متفاوت نیست، بین فاصله سنی زوجین و رضایت زناشویی رابطه وجود ندارد.

چکیده انگلیسی:

Satisfaction is one of the important elements in matrimony life.The purpose of this study is to identify the cultural-social factors on the satisfaction rate of matrimony among married women in Azarshahr. In this study the relationship between dependent variables of religious practice rate, social capital, power structure, socioeconomic status of the family, age gap of the couple, duration of marriage, employment and education of the women and independent variable of satisfaction rate of matrimony was identified.The research method is survey and the data were collected using multistage cluster sampling.The population is 354 married women above 15 years old of Azarshahr.The results show that there is a meaningful relationship between dependent and independent variables of the study.Also, the satisfaction rate of matrimony based on the employment status of the women doesn't differ and there is no relationship between age gap of couple and satisfaction of matrimony.  

منابع و مأخذ:

ابراهیمی‌بختور، د. (1364)، بحثی پیرامون روان شناسی ازدواج. تبریز: انتشارات
  سعدی.

اعزازی، ش. (1380)، خشونت خانوادگی در زنان کتک خورده. تهران: نشر
عالی.

اعزازی، ش. (1387)، جامعه شناسی خانواده. تهران: انتشارات روشنگران و
 مطالعات زنان.

آزاد ارمکی، ت و کمالی، ا. (1383)، اعتماد اجتماع و جنسیت، (بررسی تطبیقی
اعتماد متقابل در بین زوجین). مجله­ی جامعه­شناسی، دوره­‌ی پنجم، شماره‌ی
دو، ناشر: انجمن جامعه­‌شناسی ایران.

 بخارایی، ا. (1387)، جامعه شناسی زندگی‌های خاموش ایران. تهران: پژواک
 جامعه.

بختیاری، آ. (1387)، بررسی رضایت‌مندی از زندگی زناشویی در چهار نوع
از ساختار خانواده. مجله علمی پژوهشی، تحقیقات زنان، سال دوم،‌ شماره اول،
 صص 53-33.

پاتنام ، ر. (1380)، دموکراسی و سنت­های مدنی. م ت، دلفروز. تهران: انتشارات
روزنامه سلام.

تقوی، ن. (1374)، بررسی وضع ازدواج و طلاق در شهر تبریز. استانداری
آذربایجانشرقی.

جمالی، ف. (1381)، بررسی رابطه بین نگرش‌های مذهبی، احساس معنابخش
 بودن زندگی و سلامت روان دانشجویان دانشگاه تهران. پایان­نامه
 کارشناسی ارشد.

چلپی، م. (1385)، تحلیل اجتماعی در فضای کنش. تهران: نشر نی، چاپ اول.

چلپی، م و امیرکافی، م. (1383)، تحلیل چند سطحی انزوای اجتماعی. مجله­ی
 جامعه­شناسی، دوره پنجم، شماره دو، انجمن جامعه­شناسان ایران.

حسینی، آ. (1367)، ازدواج همسان و استحکام خانواده. مجله زنان، شماره 53،
10 و 52.

حیدری، م. (1385)، دینداری و رضامندی خانوادگی. تهران: مرکز انتشارات.

ذوالفقارپور، م. (1380)، بررسی رابطه بین ساختار قدرت و خانواده با
 رضایت­مندی زناشویی کارمند و خانه‌دار. پایان­نامه کارشناسی ارشد،
 تهران: دانشگاه الزهراء.

روحانی، ع و معنوی­پور، د. (1387)، رابطه عمل به باورهای دین با شادکامی و
رضایت زناشویی در دانشگاهد آزاد اسلامی واحد مبارکه. مجله دانش و
 پژوهش در روانشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان (اصفهان)،
 شماره­­های سی و پنجم و سی و ششم.

روزن باوم، ه‌. (1367)، خانواده به منزله ساختاری در مقابل جامعه. م، ص،
 مهدوی. تهران: مرکز نشر دانشگاهی، چاپ اول.

ساروخانی، ب. (1388)، مقدمه‌ای بر جامعه­شناسی خانواده. تهران: انتشارات
 سروش.

ساروخانی، ب. (1370)، درآمدی بر دایره­المعارف علوم اجتماعی. تهران:
 انتشارات کیهان.

ستوده، ه. (1384)، جامعه­شناسی مسائل اجتماعی. تهران: ندای آریانا، چاپ اول.

شجاعی‌زند، ع. (1380)، دین، جامعه و عرفی شدن، جستارهایی در
جامعه­شناسی دین. تهران: نشرمرکز، چاپ اول.

صادق مقدم، ل وهمکاران. (1385)، میزان رضایت از زندگی زناشویی در زنان
شاغل و خانه دار و همسران آنها. مجله دانشکده علوم پزشکی و خدمات
 بهداشتی، درمانی گناباد، دوره 12، شمارة 2.

صدرنبوی، ر. (1370)، جامعه و فرد. مشهد: کتاب فروش بستان.

عطاری، ی وهمکاران. (1384)، بررسی رابطه­ی بین عوامل فردی، خانوادگی
 با رضایت زناشویی درکارکنان زن اداره­های دولتی اهواز.

                                   (salehi.com.www.nik)

فراست، ز. (1385)، بررسی و مقایسه منبع کنترل و رضایت زناشویی در بین
 زنان شاغل و خانه­دار شهر تهران. پایان­نامه کارشناسی ارشد مشاوره دانشگاه
 تربیت معلم.

 قائمی، ع. (1373)، حیات زن در اندیشه اسلامی. تهران: انتشارات امیری.

کارلسون، جواسپری، ل و لویس، ج. (1378)، خانواده درمانی تضمین درمان
کارآمد. ترجمه: ش، نوابی­نژاد. انتشارات انجمن اولیا و مربیان، چاپ دوم.

کلانتری، ن. (1388)، بررسی رابطه بین سرمایه اجتماعی و رضایت شغلی
 دبیران متوسطه شهرستان مراغه. پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد
اسلامی تبریز.

گیوکی، ا و داوودی، ح. (1388)، بررسی رابطه­ی میزان بخشودگی و رضایت
زناشویی زنان شاغل. فصلنامه تخصصی جامعه­شناسی، سال پنجم، شماره 4،
 دانشگاه آزاد اسلامی واحد آشتیان.

مازلو، آ. (1367)، انگیزش و شخصیت. ترجمه: ا، میری (گروه ترجمه بنیاد
پژوهش­های اسلامی )، مشهد: معاونت فرهنگی آستان قدس رضوی، چاپ اول.

محسنی، م و صالحی، ب. (1382)، رضایت اجتماعی در ایران. تهران: انتشارات
آرون.

موسوی، ا و همکاران. (1387)، تاثیر روابط قبل از ازدواج بر تعارضات
زناشویی در دانشجویان متأهل دانشگاه­های دولتی شهر تهران. جلد6،
شماره 22.

میبد، ن. (1388)، بررسی رابطه ویژگی­های شخصیتی و رضایت زناشویی زبانی شهر تبریز. پایان­نامه کارشناسی ارشد رشته روان­شناسی عمومی.

میشل، ا. (1354)، جامعه­شناسی خانواده و ازدواج. مترجم: ف، اردلان. تهران:
 انتشارات دانشکدة علوم اجتماعی و تعاون دانشگاه تهران.

نوروزیان، ش. (1385)، آموزش خانواده در بهبود رضایت زناشویی. پایان‌نامه
کارشناسی‌ارشد دانشگاه تهران.

نیکویی، م. (1387)، بررسی رابطه دینداری با رضایت­مندی زناشویی.
تازه‌های پژوهش‌های مشاوره، جلد4، شماره 13.

نظری، ع و سلیمانیان، ع. (1386)، بررسی و مقایسه رضایت زناشویی زوج‌های
هر دو شاغل و یکی شاغل. تازه­ها و پژوهش­های مشاوره.

واقعی، ی. (1388)، بررسی عوامل مرتبط با میزان رضایت زناشویی
کارمندان در دو دانشگاه بیرجند. مجله‌ی علمی دانشگاه علوم پزشکی
 بیرجند، دوره­ی چهارم.

Sears, D.O.; L.A., Peplau, J.l., freedman; Taylor, S.E.; (1988),
       Social Psychology, By Practical Internathonal Editors.