بررسی رابطه تعاملات اجتماعی با رویکرد معناشناختی درشکل‌گیری فضاهای شهری (نمونه موردی: پیاده راه ولیعصر و پیاده راه تربیت)

فرحناز خادم فسقندیس ¹ ( دانشجوی دکتری ، گروه شهرسازی ، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز،ایران )
رسول درسخوان ² ( استادیار، گروه شهرسازی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی ، تبریز، ایران.( نویسنده مسئول ) [e-mail] )
مریم سینگری ³ ( استادیار ، گروه شهرسازی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی ، تبریز،ایران )
مهسا فرامرزی ⁴ ( استادیار ، گروه شهرسازی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی ، تبریز،ایران )
صمد صباغ دهخوارقانی ⁵ ( استادیار گروه علوم اجتماعی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران )

تاریخ ارسال : 1400/06/20 تاریخ تایید : 1400/12/21

کلید واژه: تعاملات اجتماعی, رویکرد معناشناختی, شکل گیری فضاهای شهری, پیاده راه تربیت, پیاده راه ولیعصر,

چکیده مقاله :

فضـای شـهری تنهـایـک مفهـوم کالبـدی نیسـت،بلکـه کنـش تعامـلات شـهروندی و فعالیت هـای شـهری رانیـز دربرمی گیـردودرحقیقـت فضا بـا حضـور انسـان وفعالیـت اوسـت کـه معنـا می یابـد. پیـاده راه ها بـه عنـوان یکـی ازفضاهـای شـهری، نقـش مهمـی را در ارتقـای فعالیت هـای اجتماعی-فرهنگـی جامعـه ایفـا می کنــد. حرکــت عابــر پیــاده درپیاده راه هــا،بــه واســطه طراحــی مناســب وشــناخت مبتنی بــرجنبه هــای منظر شـهری است؛ که موجـب افزایـش ادراک، ارتقـای هویـت و احسـاس تعلـق بـه محیـط و زیبایـی میشـود. یکـی ازتحـولات اخیـر درگرایشهـای جدیـد شهرسـازی جهـان، توجـه بـه حرکـت پیـاده و نیازهـای او بـه عنـوان یـک موضـوع فراموش شـده مهـم شـهری اسـت؛لذا این پژوهش فضای دو پیاده‌راه ولیعصر و پیاده‌راه تربیت تبریز به عنوان نمونه موردی پژوهش در راستای ابعادمعناشناختی مدنظر قرارداده وبه دنبال بررسی تاثیر عوامل معناشناختی برتعاملات اجتماعی در دوپیاده‌راه و ارائه راهکاری بهینه در این راستا است. طبقه‌بندی مولفه‌ها و استخراج شاخص‌ها ابتدا به روش موردی-زمینه‌ای و به کمک اسناد و مدارک موجود و با تکیه بر اطلاعات بدست آمده و سپس با کمک روش ساختارگرایی و با تکیه برمصاحبه‌های عمیق بر استخراج شاخص‌ها و مولفه‌های نظری انجام شده و در نهایت به بررسی نرمال بودن زیر شاخص‌های ابعاد معناشناختی و تعاملات اجتماعی پرداخته شد. همچنین به کمک رگرسیون به آزمون فرضیات و به کمک آزمون فریدمن به رتبه‌بندی هر زیر شاخص پرداخته شده که به ترتیب در شاخصه معناشناختی سه مولفه اول یعنی عناصر انسان‌ساخت، بهره‌گیری از حواس، عناصر طبیعی و در رابطه با تعاملات اجتماعی سه مولفه به ترتیب فضای شهری پیاده،مولفه‌های ذهنی،مولفه‌های کالبدی دارای بیشترین امتیازاست.

چکیده انگلیسی :

Urban space is not only a physical concept, but also includes the action of civic interactions and urban activities. Sidewalks, as one of the urban spaces, play an important role in promoting socio-cultural activities of the community. Pedestrian movement on sidewalks is due to proper design and cognition based on urban landscape aspects; Which increases perception, promotes identity and a sense of belonging to the environment and beauty. One of the recent developments in the new trends of world urban planning is paying attention to pedestrians and their needs as a forgotten subject is an important urban issue. Semantic factors affect social interactions in pedestrians and provide an optimal solution in this regard. Classification of components and extraction of indicators was first done in a case-based method with the help of available documents and based on information, and then with the help of structuralism method and based on in-depth interviews on extraction of indicators and theoretical components. Being sub-indicators of semantic dimensions and social interactions were discussed. Also, with the help of regression, hypotheses are tested and with the help of Friedman test, each sub-index is ranked, which in the semantic index of the first three components, namely man-made elements, use of the senses, natural elements and in relation to social interactions, the three components are urban space. Pedestrians, mental components, physical components have the highest score. .

منابع و مأخذ:

1. Baird, G. (1998). la dimension amoureuse. hays -Architecture theory since 1968 New york: MIT pres 36-56.


2. Behzadfar, Mostafa, Tahmasebi, Arsalan, (2013), Identification and evaluation of components affecting social interactions, Baghshahr Magazine, 10th year, No. 25


3. Bentley et al., (2010), Responding Environments, Translator: Mostafa Behzadfar, Iran University of Science and Technology Publishing


4. Chandler, D. (2008). Fundamentals of Semiotics. (M. Parsa, translator) Tehran: Surah Mehr Publications.


5. Habib, Farah; Naderi, Seyed Majid; Jahanshahloo, Lala; And Forouzanghar, Hamideh. (1391). Assessing the social capital evaluation framework in the city structure with emphasis on the role of public spaces (Case study: Tehran). City Identity, 12, 5-14.


6. Habibi Seyed Mohsen, (2001) Urban Space: Theoretical Encounter, Sefeh Magazine, Volume 11, Number 33; From Page 4 to Page 13.


7. Hershberger, R. G. (1980). A study of meaning and architecture. b. Geoffrey Broadbent -Meaning and behaviour in the built environment John Wiley & Sons, Ltd. (ص. 21-43).


8. Kamrani, A. (2009). Urban Symbolism (Master Thesis Cover). Tehran: Iran University of Science and Technology.


9. Kashani Joo, Khashayar, (2013), The importance of pedestrian spaces in the cities of the third millennium, Quarterly Journal of Urban Studies, Fifth Year, No. 17-18.


10. Lynch (2005). Theory of city shape. (S. Bahraini, translator) Tehran: University of Tehran Press.


11. Madanipour, Ali, (2008), Public and Private Spaces of the City, translated by Farshad Nourian, published by Urban Processing and Planning Company, Tehran.


12. Madanipour, Ali, (2010), Designing Urban Spaces and Attitudes on Social and Spatial Process, translated by Farhad Morteza, Urban Processing and Planning Company.


13. Mahani, Sougal, (1399), The Impact of Social Interactions on Architecture and Urban Public Space, The First Annual Conference on Architectural, Urban Planning and Urban Management Research.


14. Nozzi, Dom, (2005). Merits and principles of New Urbanism", http://user.gru.net/domz/ merits.htm.


15. Pakzad, Jahanshah, (2013), Guide to Urban Space Design in Iran. Tehran: Ministry of Housing and Urban Development


16. Rafipour, Faramarz, (2013), Anatomy of Society: An Introduction to Applied Sociology. Tehran: Anteshareh Co.


17. Rapaport, A. (1987). The cultural origin of biological complexes. (R. Rezazadeh, translator) Tehran: University of Science and Technology Publications.


18. Rapaport, A. (2005). The meaning of built environment: an approach in non-verbal communication. (F. Habib, translator) Tehran: City Processing and Planning Company.


19. Rapaport, A. (2009). Housing anthropology. (Kh. Afzalian, translator) Tehran: Artist profession.


20. Rapoport, A. (1982). The meaning of built environment. The university of Arizona press.


21. Sadri, Arash et al., (2015), The effect of sidewalks on increasing social interactions in urban spaces of Bojnourd, Journal of Applied Research in Social Sciences, Year 19, No. 54.


22. Shokouhi, Mahmoud, Massoud, Mohammad, (2010), A Pathway to Increase Social Capital, Journal of Iranian Scientific Association of Architecture and Urban Planning, No. 1.


23. Talebi, Jaleh (2014) Social relations in urban space, Letter of Science and Social, No. 24.


24. Teibaldz, Francis, (2013), Citizen-oriented Urbanism: Promoting Public Areas and Urban Environments, Translator: Mohammad Ahmadinejad, Isfahan, Khak Publishing.


25. Tibbalds, F (2012), Making People-friendly Towns; Improving the Public Environment in Towns & Cities, London, Longman press.


26. Jacobs Jane, (2007), The Life and Death of American Big Cities, University of Tehran Publishing Institute