بررسی رابطه مولفه‌های تاب‌آوری سازمانی و رضایت شغلی با سلامت روانی معلمان دوره متوسطه استان کرمانشاه
محورهای موضوعی : علوم ورزشی و سلامتمحسن کرمی 1 , سارا کاظمی 2 , شمسی رحمانی 3
1 - دکتری، مدیریت ورزشی، دانشگاه فرهنگیان، کرمانشاه، ایران
2 - دکتری، مدیریت ورزشی، واحد شهرقدس، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
3 - دانشجوی کارشناسی ارشد، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران
کلید واژه: زنان, مدارس, رضایت شغلی, معلمان, مقطع متوسطه, تاب‌آوری سازمانی, سلامت روان, کرمانشاه,
چکیده مقاله :
هدف تحقیق حاضر، بررسی رابطه مولفه‌های تاب‌آوری سازمانی و رضایت شغلی با سلامت روان معلمان دوره متوسطه استان کرمانشاه می‌باشد. روش تحقیق توصیفی – همبستگی بوده و روش اجرا پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه معلمان زن دوره متوسطه مدارس دولتی و غیر دولتی شهر کرمانشاه بود. در این پژوهش از روش نمونه گیری در دسترس استفاده شد که با توجه به حجم جامعه (N=1000) و بر طبق فرمول کوکران، 286 نفر به عنوان نمونه تعیین شدند. ابزار اندازه‌گیری تحقیق شامل سه پرسش‌نامه سلامت عمومی (گلدنبرگ)، پرسش‌نامه تاب‌آوری بزرگسالان (فرایبورگ و همکاران) و پرسش‌نامه رضایت شغلی (کندال و هالین) بود که روایی آن توسط اساتید متخصص تأیید و پایایی آن به ترتیب 95% و 89% و 93% به دست آمد. جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها از روش‌های آماری توصیفی (فراوانی، درصد، میانگین و انحراف استاندارد) و آمار استنباطی شامل همبستگی و رگرسیون استفاده شد.یافته‌های پژوهش نشان داد که بین مولفه‌های تاب‌آوری (شایستگی فردی، شایستگی اجتماعی، حمایت اجتماعی، انسجام خانوادگی و ساختار فردی) با علائم سلامت روان، رابطه منفی و معناداری وجود دارد و بین ابعاد رضایت شغلی (شغل، سرپرست و همکاران) با علائم سلامت روان، رابطه منفی و معناداری مشاهده شد، ولی بین ابعاد ارتقاء و پرداخت، رابطه معناداری وجود ندارد. نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که از بین متغیرهای پیش‌بین، شایستگی فردی، حمایت اجتماعی و ساختار فردی قابلیت پیش‌بینی متغیر علائم مرضی سلامت روان را دارند. با توجه به یافته‌های پژوهش مدیران می‌توانند تاثیر مثبتی در بهبود وضعیت تاب‌آوری و رضایت شغلی کارکنان خود داشته باشند.
The purpose of the present study is to review the relationship between components of organizational resilience and job satisfaction and mental health of high school teachers in the province of Kermanshah. The method of research is descriptive-correlational and its performance method is survey. The statistical population of the research consists of all female teachers in governmental and nongovernmental high schools of Kermanshah. Convenience sampling was used in this research to determine 286 teachers as the sample of study with regard to the total population (N=1000) and based on the Cochran formula. The research measurement instruments included three questionnaires of Public Health (Goldenberg), Adults' Resilience Scale for Adults (Friborg et al.), and Job Satisfaction (Kendall & Hulin). The validity of the questionnaires was confirmed by the experts and their reliability was calculated to be 95%, 89%, and 93% respectively. For data analysis, descriptive statistical methods (frequency, percentage, average, and standard deviation) and inferential statistics including correlation and regression were used. The results showed that there is a negative and significant relationship between components of resilience (personal qualification, social qualification, social support, family integrity, and personal structure) and mental health signs. Furthermore, a negative and significant relationship was observed between aspects of job satisfaction (occupation, supervisor, and colleagues) and mental health signs while there was no significant relationship between aspects of promotion and payment. Regression analysis results revealed that among predictor variables, the variables of personal qualification, social support, and personal structure have the potential to predict mental health symptoms. With respect to the research findings, the managers can have a positive impact on the betterment of their employees' resilience and job satisfaction.
اصغری، محسن (۱۳۹۳). بررسی رابطه ویژگی‌های شخصیتی با رضایت شغلی دبیران آموزش و پرورش شهرستان شاهرود. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهرود.
امینی، فهیمه؛ فرح‌بخش، کیومرث؛ نیکوزاده، عزت‌الله (۱۳۹۱). بررسی مقایسه رضایت از زندگی، تاب‌آوری با فرسودگی شغلی در پرستاران. مدیریت پرستاری، 1(4).
بشارت، محمدعلی و همکاران (1387). رابطه تاب‌آوری و سخت‌کوشی با موفقیت ورزشی و سلامت روانی در ورزشکاران. روانشناسی معاصر، ص49-38.
حکمت شعار، رضا؛ عمیدیان، رضا؛ آزمون، طاهره؛ زیدآبادی، رسول (1395). بررسی رابطه تاب‌آوری و استرس شغلی با رضایت‌مندی شغلی در یک شرکت تولیدی قطعات خودرو. در: سومین کنفرانس بین‌المللی علوم و مهندسی.
سامی‌زاده، حسن (۱۳۹6). رابطه بین نوع شخصیت و ویژگی‌های شخصی با رضایت شغلی معلمان در مدرسه متوسطه. پایانامه کارشناسی ارشد. دانشگاه علوم پزشکی کرمان.
سجادی‌پور، فریده سادات (1395). بررسی مقایسه تاب‌آوری و رضایت شغلی در بین معلمان مدارس عادی و استثنایی یزد. در: تهران: هفتمین کنفرانس بین‌المللی روانشناسی و علوم اجتماعی.
شجاعی، علی؛ صادقی، حسین (1391). پیش‌بینی نشانه‌های سلامت روانی، براساس تاب‌آوری نوجوانان دانش‌آموز کم توان ذهنی. دانش و توسعه، شماره 83، ص 22-34 .
شیرازی، سیامک؛ جوکار، بهرام؛ صحراگرد، نرگس (۱۳۸۶). تاب آوری، سلامت روان و رضایت از زندگی. روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران، ۱۳(۳)، ص۲۹۵-۲۹۰.
محمدی، مسعود (1384). بررسی عوامل موثر بر تاب‌آوری افراد در معـرض خطر ســوء مــصرف مــواد. پایـان‌نامـه دکتـری. تهران: دانـشگاه علـوم بهزیـستی و توانبخشی.
مظاهر، لیلی؛ نوذری، محسن (۱۳۹۲). بررسی رابطه ویژگی‌های شخصیتی با رضایت شغلی مدیران مدارس دوره راهنمایی و متوسطه شهرستان هرسین در سال ۹۲-۹۱. در: دومین همایش ملی علوم مدیریت نوین. گرگان: موسسه آموزش عالی غیرانتفاعی حکیم جرجانی.
Bahra, N., Emmons, R.A. & Larsan, R.J. (2014). The Satisfaction with Life Scale. Journal of Personality Assessment. 49, P. 71-75.
Burke, R.J., Green Glass, E.R. & Schwarz, R. (1996). Predicting teacher burnout over time: Effects of work stress, social support, and self-doubts on burnout and its consequences. Anxiety, Stress and Coping, 9, P.261–275.
Conner, K.M. & Davidson, J.R.T. (2003). Development of a new resilience scale: The Conner-Davidson Resilience Scale (CD-RISC). Depression and Anxiety, 18, P.76-82.
Khoreva, V., Vaiman, V. & Van Zalk, M. (2017). Talent management practice effectiveness: investigating employee perspective. Employee Relations, 39(1).
Kushina, A. (2013). What Does the Student Psychological Contract Mean? Evidence From a UK Business School. Studies in Higher Education, 38(7). DOI: https://doi.org/10.1080/03075079.2011.618945
Luther, S. & Cicchetti, D. (1991). Becker the construct of resilience: A critical evaluation and guidelines for future work. Child Development, 71(3), P. 543–562.
Robbins, B. (2019). What is the good life? Positivism and Renaissance Humanistic Psychology. Journal of Humanistic Psychologist,36, P.96-112.
_||_