تبیین نقش هوش سازمانی بر اثربخشی سازمانی با میانجی گری چابکی سازمانی در کارکنان ادارات ورزش و جوانان
محورهای موضوعی : علوم ورزشی و سلامت
سمانه راستگو
1
*
,
ناهید داروغه عارفی
2
1 - دکتری مدیریت ورزشی، دانشگاه صنعتی شاهرود، سمنان، ایران
2 - دکتری مدیریت ورزشی، دانشگاه صنعتی شاهرود، سمنان، ایران.
کلید واژه: هوش سازمانی, اثربخشی سازمانی, چابکی سازمانی, کارکنان, ادارات ورزش و جوانان, خراسان جنوبی, دانش.,
چکیده مقاله :
هدف پژوهش حاضر بررسی ارتباط هوش سازمانی با اثربخشی سازمانی، با نقش میانجی چابکی سازمانی در کارکنان اداره¬های ورزش و جوانان استان خراسان جنوبی بود. روش پژوهش حاضر توصیفی، و طرح آن از نوع همبستگی بود که به روش میدانی انجام شد. جامعۀ آماری پژوهش شامل کلیۀ کارکنان اداره¬های ورزش و جوانان در استان خراسان جنوبی بود (190 نفر)، که از بین آن¬ها 123 نفر با استفاده از روش نمونه¬گیری در دسترس، به‌عنوان نمونه انتخاب شدند. برای جمع¬آوری داده¬ها، پس از تأیید روایی و پایایی، از پرسشنامه¬های هوش سازمانی کارل آلبرخت (2002)، اثربخشی سازمانی حمیدی (1382) و چابکی سازمانی شریفی و یانگ (2001) استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده¬ها از روش آمار توصیفی و مدل‌سازی معادلات ساختاری، از طریق نرم¬افزارهای SPSS و PLS SMART استفاده گردید. نتایج بیانگر اثر مستقیم و معنادار هوش سازمانی بر چابکی سازمانی، و چابکی سازمانی بر اثربخشی سازمانی بود. علاوه‌بر این مشاهده شد که هوش سازمانی بر اثربخشی سازمانی اثر مستقیم و معناداری دارد. در نهایت، نتایج بیانگر تأثیر غیرمستقیم و معنادار هوش سازمانی بر اثربخشی سازمانی با نقش میانجی چابکی سازمانی بود. با توجه به شناسایی تأثیر مثبت هوش سازمانی و چابکی سازمانی بر اثربخشی سازمانی، به¬نظر می¬رسد می¬توان با افزایش و تقویت هوش سازمانی و چابکی سازمانی، زمینه را برای بهبود اثربخشی سازمانی فراهم کرد. بنابراین، ضمن تقویت متغیرهای هوش سازمانی و چابکی سازمانی می¬توان توانایی اداره¬های ورزش و جوانان را در پاسخگویی به نیازهای ورزشی جامعه بهبود بخشید.
The aim of the present study was to investigate the relationship between organizational intelligence and organizational effectiveness, with the mediating role of organizational agility among employees in the sports and youth departments in South Khorasan province.The method of the current research was descriptive, and its design was of the correlation type, which was carried out by the field method. The statistical population of the research included all the employees of sports and youth departments in South Khorasan province (190 people), of which 123 people were selected as a sample using the available sampling method. To collect data, after verifying the validity and reliability, the organizational intelligence questionnaires of Karl Albrecht (2002), Hamidi's organizational effectiveness (2012), and organizational agility of Sharifi and Yang (2001) were used. Descriptive statistics and structural equation modeling were used for data analysis through SPSS and PLS SMART software.The results revealed a direct and significant impact of organizational intelligence on organizational agility, and organizational agility on organizational effectiveness. Moreover, it was noted that organizational intelligence directly and significantly influences organizational effectiveness. Lastly, the findings indicated an indirect and significant impact of organizational intelligence on organizational effectiveness, mediated by organizational agility. Considering the identification of the positive effect of organizational intelligence and organizational agility on organizational effectiveness, it seems that by increasing and strengthening organizational intelligence and organizational agility, it is possible to provide the basis for improving organizational effectiveness.
ابراهیمی‌نژاد، مهدی؛ زارع، فرجام؛ حسینی، سیدسجاد؛ رضائی، زهرا (1396). بررسی تأثیر هوش فرهنگی و هوش سازمانی بر چابکی سازمانی (مورد مطالعه: سازمان تأمین اجتماعی استان فارس). پژوهشنامه مدیریت تحول، شماره 18، ص 65-47.
ابطحی¬نیا، عاطفه؛ راستگو، سمانه (1397). تبیین نقش هوش سازمانی بر اثربخشی سازمانی با بررسی نقش میانجی یادگیری سازمانی (کارکنان ادارات ورزش و جوانان خراسان جنوبی). مدیریت منابع انسانی در ورزش، 6(1)، ص 142-125.
اردلان، محمدرضا؛ اسکندری، اصغر؛ گیلانی، مریم (1391). رهبری دانش، هوش سازمانی و اثربخشی سازمانی. مطالعات مدیریت راهبردی، شماره 12، ص. 71-100.
امیرتاش، عبدالرضا؛ کامکاری، کتایون؛ افشاریان، محمدجواد (1395). ارائۀ الگوي مدل ارتباطي هوش سازماني و اثربخشي سازماني مديران باشگاه‌هاي بدنسازي شهر تهران. مطالعات راهبردی ورزش و جوانان، شماره 34، ص 55-66.
باب¬الحوائجی، فهیمه؛ قاضی میرسید، سیدجواد؛ الهیان، علی (1389). سنجش هوش سازمانی کارکنان کتابخانه¬های دانشگاه فردوسی مشهد و آستان قدس رضوی. کتابداری و اطلاع¬رسانی، 13(1)، ص 9-33.
باقرزاده، مجید؛ کبری دیباور، احمد (1389). تبیین ارتباط هوش سازمانی با چابکی سازمانی. مدیریت کسب و کار، 2(5)، ص 121-103.
براتی، مهری؛ مستحفظیان، مینا؛ جعفری، سعید؛ رهبری، سمیه (1398). طراحی مدل رابطۀ بین فراموشی سازمانی هدفمند و چابکی سازمانی با اثربخشی سازمانی کارکنان ادارۀ کل ورزش و جوانان استان اصفهان. مطالعات مدیریت ورزشی، 11(57)، ص 238-217.
جمال¬نژاد، فاطمه (1396). رابطۀ مدیریت دانش و اثربخشی سازمان با نقش واسطۀ چابکی سازمانی: مورد مطالعه مدیریت درمان تأمین اجتماعی استان البرز. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه آزاد اسلامی واحد صفادشت.
حسنی، کاظم؛ علی‌یار، شهاب (۱۳۹۵). بررسی رابطۀ هوش سازمانی و اثربخشی سازمانی در بین کارکنان دانشگاه پیام‌نور استان کردستان در سال 1394. در: سومین همایش ملی راهکارهای توسعه و ترویج علوم تربیتی، روانشناسی، مشاوره و آموزش در ایران. تهران: انجمن توسعه و ترویج علوم و فنون بنیادین.
حمیدی، مهرزاد (1382). رابطۀ ساختار سازمانی، اثربخشی و تعهد سازمانی کارکنان در حوزۀ سازمان¬های ورزشی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشکده تربیت بدنی، دانشگاه تهران.
خورشید، صدیقه؛ پاشازاده، عاطفه (1391). تأثیر هوش سازمانی بر قابلیت¬های عاطفی و یادگیری سازمانی. مطالعات مدیریت بهبود و تحول،21(69)، ص.58-25.
داوری، علی؛ رضازاده، آرش (1393). مدل¬سازی معادلات ساختاری با نرم¬افزار Smart Pls. تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی.
ذبیحی، محمدرضا؛ طباطبائی، سید سعید؛ قمری، محمدرضا؛ حنیف اسدی، محمد (1394). تعیین رابطۀ هوش سازمانی و چابکی سازمانی در بیمارستان¬های دانشگاه علوم پزشکی مشهد. پیاورد سلامت، 9(1)، ص 54-43.
زارعی، فاطمه؛ نادری¬زاده، غلامرضا؛ پاکیزه، علی (1398). بررسی رابطۀ بین چابکی سازمانی و اثربخشی سازمانی کارکنان آموزش و پرورش شهرستان دشتی. در: پنجمین کنفرانس بین¬المللی حسابداری، مدیریت و نوآوری در کسب¬و¬کار.
زند، علیرضا؛ شازندی اسماعیلی، محمد؛ زارعی، علی (1398). تأثیر چابکی سازمانی بر اثربخشی هیأت¬های کشتی کشور. علوم ورزش، 11(34)، ص 90-81.
عابدینی، بیژن؛ میرجعفری، سیدعلیرضا؛ رئیسی، عاطفه (1396). بررسی رابطۀ بین هوش سازمانی با چابکی سازمانی، با نقش میانجی مدیریت دانش کارکنان آموزش و پرورش. مطالعات مدیریت و کارآفرینی، 3(1/1)، ص 156-141.
عزیزی، مهدی؛ صادقی، حمید؛ کرمی، رضا (1394). بررسی نقش واسطه¬ای یادگیری سازمانی در ارتباط میان هوش سازمانی با چابکی سازمانی. نوآوری¬های مدیریت آموزشی، 11(41)، ص 111-126.
عصاری، ناصر؛ فردائی بنام، کیوان؛ سیادت، سید علی؛ هویدا، رضا (1394). بررسی رابطۀ بین چابکی سازمانی و هوش سازمانی در آموزش عالی، مطالعۀ موردی: کارکنان ستادی دانشگاه اصفهان. نامۀ آموزش عالی، 8(31)، ص 94-77.
علیزاده، فریده؛ کلاته سیفری، معصومه؛ ابوجعفری، منصوره (1396). تعیین ارتباط هوش سازمانی و رفتار شهروندی سازمانی با اثربخشی سازمانی در اداره‌کل ورزش و جوانان استان گلستان. پژوهشنامۀ مدیریت ورزشی و رفتار حرکتی، 13(25).
علیزاده، نادی؛ پایدار، فرانک؛ انصاری، حمزه علی (1399). بررسی رابطۀ بین مدیریت دانش با هوش سازمانی و چابکی سازمان در بین مدیران دانشگاه علوم پزشکی مازندران. مدیریت فرهنگی، 14(48)، ص 101-87.
عیدی، حسین؛ رمضانی‌نژاد، رحیم؛ یوسفی، بهرام؛ سجادی، سید نصرالله (1391). بررسی اثربخشی سازمانی
فدراسیون¬های منتخب ورزشی ایران. پژوهش در مدیریت ورزشی و رفتار حرکتی،2(4)، ص 120-134.
فرزی، حامد؛ عباسی، همایون؛ زردشتیان، شیرین (1394). تبيين رابطة هوش سازماني و چابكي سازماني با كارآفريني سازماني در وزارت ورزش و جوانان ايران. مدیریت ورزشی، 7(5)، ص 729-713.
فلسفی¬نژاد، حسین؛ دهقان دهنوی، حسن؛ نایب¬زاده، شهناز (1401). شناسایی مقوله¬های راهبردی در رابطۀ هوش سازمانی با عملکرد کارکنان شرکت بیمۀ البرز. نوآوری¬های مدیریت آموزشی، 17(66)، ص 16-1.
قبادی، اعظم (1400). بررسی تأثیر هوش سازمانی کارکنان بر ارتقای اثربخشی شهرداری همدان. رویکردهای پژوهشی نوین در مدیریت و حسابداری، 5(19)، ص 217-204.
قنبری، سیروس؛ اردلان، محمدرضا؛ نصیری، فخرالسادات؛ بهشتی‌راد، رقیه (1393). ارزيابي اثر فرایندی و زیرساختی مديريت دانش بر چابک‌سازی. پژوهش¬های مدیریت عمومی، 7(23)، ص 27-52.
کردجزی، زهرا؛ شریف‌زاده، فتاح؛ حسین‌پور، داوود (1394). بررسی اثر چابکی سازمان بر اثربخشی سازمان به روش پیرسون: مطالعه موردی. در: کنفرانس ملی مطالعات هنر و پژوهش‌های علوم انسانی. تهران: مؤسسه مدیریت دانش شباک.
کیانی، محمدمهدی؛ بهرامی، محمدامین؛ منتظرالفرج، راضیه؛ فلاح‌زاده، حسین؛ محمدزاده، مرتضی (1395). بررسی رابطۀ هوش سازمانی و چابکی سازمانی در بیمارستان¬های آموزشی دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد. پژوهش سلامت‌محور، 2(2)، ص117-105.
محسنین، شهریار؛ اسفیدانی، محمدرحیم (1393). معادلات ساختاری مبتنی بر رویکرد حداقل مربعات جزئی. مهربان نشر، چاپ دوم.
محمدقاسمی، غلامرضا (1401). تعیین رابطۀ چابکی سازمانی و اثربخشی سازمانی. در: تهران: هشتمین همایش ملی مطالعات و تحقیقات نوین در حوزۀ علوم تربیتی، روانشناسی و مشاوره ایران.
میرسپاسی، ناصر؛ افقهی، بابك (1391). مقایسۀ تحلیلی هوش سازمانی در آموزش عالی: مطالعه¬ای موردی. پژوهش و برنامه¬ریزی در آموزش عالی، شماره 65، ص 67-86.
نجفی¬خواه، رقیه؛ مؤمنی، عصمت (1397). رابطۀ هوش سازمانی و اثربخشی در کتابخانه¬های عمومی استان گیلان از دیدگاه کتابداران. دانش¬شناسی، 11(43)، ص 90-75.
نظری، شهرام؛ حسینی، حیدر؛ مراد علیزاده، بهناز (1397). ارتباط بین یادگیری سازمانی و مدیریت دانش با چابکی سازمانی در هیئت-های ورزشی استان آذربایجان غربی. مطالعات مدیریت رفتار سازمانی در ورزش، 5(19)، ص 20-11.
نعمتی، محمدعلی؛ مهرجو، معصومه (1396). رابطۀ هوشمندسازی و چابکی سازمانی؛ در راستای ایفای نقش اثربخش‌تر مدارس در فرایند توسعۀ دانشی کشور. صنعت و دانشگاه، شمارۀ 38-37.
یارویسی، رضا؛ فتاح، ناظم؛ ابوالمعالی الحسینی، خدیجه (1397). بررسی کیفی جایگاه توسعۀ هوش سازمانی به‌مثابۀ مزیت رقابتی در سازمان¬های آموزشی. علوم اجتماعی، 12(40)، ص 273-294.
Albrecht, K. (2002). Organizational intelligence and Knowledge management the executive perspective. Retrieved From: http://www.KarlAlbrecht.com.
Choo, C.W. (2013). Information culture and organizational effectiveness International. Journal of Information Management, 33(5), p. 775-779.
Dove, R. (2001). Responsibility: The language, structure, and culture of the agile enterprise. New York: Wiley.
Kavosi, Z., Delvari, S., Kiani, M.M., Bastani, P., Vali, M. & Salehi, M. (2021). Modeling organizational intelligence, learning, forgetting and agility using structural equation model approaches in Shiraz University of Medical Sciences Hospitals. BMC Research Notes,14(1). https://doi.org/10.1186/s13104-021-05682-w
Mohammad Ghasemi, G.R. (2015). Examining the Relationship of Organizational Agility and Organizational Forgetting with Organizational Effectiveness. Journal of Service Science and Management, No. 8, p. 443-451. http://dx.doi.org/10.4236/jssm.2015.83045
Rahdarpour, J. & Sheykhi, A. (2016). Relationship between Organizational Intelligence, Organizational Learning, Intellectual Capital and Social Capital Using SEM (Case Study: Zabol Organization of Medical Sciences). Internationational Journal of Humanities and Cultural Studies,2(4), p.2076-2086.
Ramakrishnan, T., Khuntia, J., Kathuria, A. & Saldanha, T. (2016). Business Intelligence Capabilities and Effectiveness: An Integrative Model. In: System Sciences (HICSS). 49th Hawaii International Conference on, p. 5022-5031.
Rasouli, E., Soodi, S. & Jafarzadeh., Z. (2016). Studying the relationship between organizational intelligence and organizational agility of employees of Payame Noor University of Sari. International Journal of Organizational Leadership, 5(2016), p. 426-432.
Rayat, M. & Rezaei Kelidbari, H.R. (2017). The Effects of Business Intelligence on the Effectiveness of the Organization (Case Study: Airline Companies in Iran). Review of European Studies,9(3), p.176-186.
Sadeghi, M. & Rezaei Kalantari, M. (2021). The Relationship between Knowledge Management and Organizational Intelligence and Organizational Agility among High School Principals. Biannual Journal of Education Experiences, 4(1).
Sharifi, H. & Yhang, Z. (2001). Agility in practice: application of a methodology. International Journal of Operations & Production Management, 21(5-6), p. 772-794. https://doi.org/10.1108/01443570110390462.
Taboli, H. & Bahmanyari, H. (2017). Organizational intelligence and agility in Shiraz University of Medical Sciences. J. Health Man & Info, 4(3), p.81-86.
Uygur, A. & Ulusoy, G. (2013). Manager and Employee Perceptions on Organizational Intelligence's Effects on Performans in Enterprises. An application. International Journal of Humanities and Social Science, 3(2), p.108-124.