پیامدهای اقتصادی خشکسالی های دوره 85-1375 بر نواحی روستایی دهستان شاندیز شهرستان مشهد

محورهای موضوعی : مطالعات برنامه ریزی شهری و منطقه ای

هادی قنبرزاده ¹ , ابوالفضل بهنیافر ²

1 - استادیارگروه جغرافیای دانشگاه آزاد اسلامی مشهد
2 - استادیار گروه جغرافیای دانشگاه آزاد اسلامی مشهد

تاریخ دریافت : 1388/03/10 تاریخ پذیرش : 1388/12/25 تاریخ انتشار : 1388/12/01

کلید واژه: الگوی کشت, پایش خشکسالی, پیامدهای اقتصادی خشکی, درآمد خالص, تغییر راندمان محصولات, دهستان شاندیز,

چکیده مقاله :

به طور کلی خشکسالی سال های 85-1375 اثرات اقتصادی و اجتماعی نسبتاً وسیعی در نواحی روستایی به ویژه به دلیل کمبود منابع آب ، کاهش سطح زیرکشت ، کاهش راندمان محصول و تلفات دامی داشته است .دهستان شاندیز با وسعت 337.85 کیلومترمربع به عنوان منطقه نمونه گردشگری در پایکوه های بینالود یکی از مراکز عمده فعالیت های باغداری ، زراعی و تولید مواد لبنی در حومه کلان شهر مشهد محسوب می شود . در سالهای اخیر خشکسالی در منطقه مورد مطالعه خسارات زیادی به بار آورده است . بروز خشکسالی در طی سال های 85-1375 که از طریق پایش خشکسالی در این محدوده به اثبات رسیده است ، بیش از 50% چشمه ها خشک شده و با کاهش منابع آب سطحی و زیرزمینی خسارات زیادی به بخش باغداری ، زراعت و دامداری وارد آورده است . با بررسی های به عمل آمده از منطقه مشخص گردید که در برخی از سالها خشکسالی های شدید تا متوسط به ویژه در آبادی های پایین دست دهستان پیامدهای اقتصادی جبران ناپذیری را به دنبال داشته است . به طوری که 64.9 درصد سطح زیر کشت باغات طی دهه خشکسالی نسبت به سال 1375 کاهش یافته است وسه روستای غسالخانه ، قرقی و معاون طی این دوره خالی از سکنه گردیدند . تغییرات سطح زیرکشت آبی طی دوره خشکسالی در روستاهای نمونه 3/624- هکتار بوده است . اراضی روستاهای پایین دست دهستان شاندیز که قبل از دهه خشکسالی تحت کشت محصولات سیر و پیاز بوده اند ، در اواخر دهه خشکسالی کاملاً لم یزرع شده و کشاورزان به سوی فعالیت های مبل سازی و غیر کشاورزی روی آورده اند . در این پژوهش با استفاده از چهار شاخص اقتصادی ، آثار و پیامدهای اقتصادی خشکسالی منطقه بررسی گردید . اهداف کلی مقاله حاضر عبارتند از ، آشکارسازی پایش خشکسالی طی دوره 85 – 1375 درمنطقه مورد مطالعه و آثار وپیامدهای اقتصادی خشکسالی ها بر نواحی روستایی دهستان شاندیز .

چکیده انگلیسی:

This paper shows the economical effects of draught by surveying hydrological and agricultural draughts. Shandiz district with area 337.5 km2 is placed in alluvial fan Binalud (northwest Mashhad) and center of agricultcure and gardener in suburban of Mashhad. Decreasing of water supplies and the surface of plantation activities are the results of draught Shandiz district was faced with drought during 1375-85 and due to that event more than 50 percent of the springs in this area were dried, 64.9 percent of the surface of the gardens were reduced and three villages were  abandoned. The main goals of this paper are: Surveying the draught in Shandiz district during 1375-85. Studying economical effects of draughts on rural regions