تحلیل توان های اکوتوریستی تالاب بوجاقبا استفاده از روشAHP

محورهای موضوعی : مطالعات برنامه ریزی شهری و منطقه ای

بهمن رمضانی ¹ , طیبه قائمی راد ²

1 - دانشیار دانشگاه آزاد اسلامی، واحد رشت، گروه جغرافیا، رشت، ایران
2 - دانش آموخته کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی توریسم، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد رشت، رشت، ایران

تاریخ دریافت : 1394/06/02 تاریخ پذیرش : 1394/06/02 تاریخ انتشار : 1392/06/01

کلید واژه: فرآیند تحلیل سلسله مراتبی, اکوتوریسم, سامانه اطلاعات جغرافیایی, منطقه تالاب بوجاق,

چکیده مقاله :

تحلیل توان اکوتوریستی اولین گام شناسایی پتانسیل ها و محدودیت های منطقه برای برنامه ریزی و استفاده سنجیده از فرصت ها جهت ایجاد فضای مناسب توسعه گردشگری و یکی از بهترین راه های جلوگیری از تخریب محیط های طبیعی و حفاظت آن ها است. منطقه تالابی بوجاق که در استان گیلان و مصب رودخانه سفیدرود قرار دارد به علت حضور چشمگیر انواع پرندگان، چشم اندازهای زیبا، آب و هوای متبوع، نزدیکی به مراکز جمعیت و راه دسترسی مناسب سالانه، پذیرای گردشگران بسیاری است. هدف تحقیق شناسایی فرصت ها و پتانسیل های اکوتوریستی تالاب بوجاق با استفاده از مدلAHPجهت توسعه توریسم گسترده و متمرکز و کمک به حفظ محیط زیست ناحیه است. روش تحقیق بر مبنای روش ترکیبی،توصیفی - تحلیلی و مدلAHPاست. نتایج بدست آمده نشان می دهد که با توجه به ارجحیت معیارها در توسعه اکوتوریسم متمرکز 714 هکتار ازمنطقه معادل تقریبی21 درصد دارای توان مطلوب،237 هکتار معادل تقریبی7درصد دارای توان متوسط و 2329 هکتار معادل تقریبی 67 درصد دارای توان نامطلوب جهت توسعه اکوتوریسم متمرکز است.کل منطقه با توجه به شاخص های مطالعاتی دارای شرایط مطلوب جهت توسعه اکوتوریسم گسترده است.

چکیده انگلیسی:

Analysis of ecotourism potential can be the first step in identifying the potentials and        limitations for the usage of deliberate and regional planning and tourism development of       opportunities to create good atmosphere and one of the best ways for preventing the        destruction of natural environments and their conservation. Boujagh wetlands which is   located  in  Guilan and in the estuaries of Sefidrud, due to its impressive variety of birds, beautiful landscapes, desirable climate, proximity to population centers and convenient     access is hosted too many tourism annually. The research aims to identify opportunities and ecotourism potentials of Boujagh and using AHP for the development of widespread and centralized tourism and helping to preserve the environment. Method is based on hybrid methods, descriptive and analytical –and the AHP model. The results show  that according to the criteria's preferences in the development of centralized ecotourism,714 hectares area equal to approximately 21% have desired power, 237 hectares, equivalent to approx. mately 7 percent have average power, and 2329 hectares, equivalent to approximately 67 percent have unfavorable power in order to development of centralized ecotourism. According to the index, the whole area study has extensive usability in order to development of         widespread ecotourism.

منابع و مأخذ:

 1. احمدی ثانی، ناصر، بابایی کفاکی، ساسان و متاجی، اسداله، 1390، بررسیامکانفعالیت­هایاکوتوریسمیازنظراکولوژیکدرجنگل­هایزاگرسشمالیبا کاربردتصمیمگیری­هایچندمعیاره،سیستماطلاعاتجغرافیاییوسنجشازدور، مجله آمایش سرزمین، شماره چهارم، صص54 - 45.

 2. آذر، عادل و رجب­زاده، علی، 1389، تصمیم گیری کاربردی رویکرد MADM، چاپ چهارم، نگاه دانش، تهران، ص230.

 3. اصلاح عربانی، ابراهیم، 1384، کتاب گیلان، انتشارات گروه پژوهشگران ایران، تهران.

 4. بهنیافر، ابوالفضل و منصوری دانشور، محمدرضا، 1389، پهنه بندی آمایشی با رویکرد ارزیابی چند عامله و استفاده از مدلAHPبه منظور توسعه گردشگری در محیط GIS، فصل­نامه جغرافیایی آمایش، شماره 9، صص44-23.

5. جوزی، سید علی، مرادی مجد، نسرین و عبداللهی، هدی، 1388، ارزیابی توان اکولوژیکی منطقه بوالحسن دزفول به منظور استقرار کاربری گردشگری به روش تصمیم گیری چند معیاره، فصل­نامه پژوهش­های علوم و فنون دریایی ، زمستان 1388، صص84-71.

6. رضوانی، علی اصغر، 1386، جغرافیا و صنعت توریسم، چاپ هفتم، انتشارات دانشگاه پیام نور، تهران، ص225.

7. زاهدی، شمس السادات، 1385، مبانی توریسم و اکوتوریسم پایدار (با تأکید بر محیط زیست)، انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی، تهران.

 8. سازمان حفاظت محیط زیست استان گیلان، 1391، نقشه­های مربوط به منطقه تالاب بوجاق.

9. سازمان مدیریت و برنامه­ریزی استان گیلان، 1391، آمار و اطلاعات و نقشه­های مربوط به منطقه تالاب بوجاق.

10. سازمان منابع طبیعی استان گیلان، 1391، نقشه­های مربوط به منطقه تالاب بوجاق.

11. سازمان آب و هواشناسی کشور، سالنامه­های هواشناسی.

12. شهماری، رفعت، 1386، شناخت توانایی­های طبیعی حوضه شفارود شهرستان رضوانشهر گامی جهت توسعه اکوتوریسم، فصل­نامه جغرافیایی سرزمین، سال چهارم، شماره16، صص105-93.

13. عرفانی، ملیحه، اردکانی، طاهره، صادقی، آسیه و پهلوانروی، احمد، 1390، مکانیابیبرایتفرجمتمرکزدرمنطقهچاهنیمه (شهرستانزابل) بااستفادهازسیستمتصمیم­گیریچندمتغیره، مجله پژوهش­های محیط زیست، شماره 4، صص50-41.

14. قدسی پور، سید حسن، 1389، فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP)، چاپ هشتم، انتشارات دانشگاه صنعتی امیر کبیر، تهران، ص220.

15. مخدوم، مجید، 1384، شالوده آمایش سرزمین، چاپ ششم، مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران، تهران، ص 289.

16. مقصودی، مهران و شمسی­پور، علی­اکبر، 1390، پتانسیلسنجیمناطقبهینۀ­ توسعهژئومورفوتوریسم(مطالعهموردی:منطقۀمرنجابدرجنوبدریاچهنمک)، مجله پژوهش­های جغرافیای طبیعی، شماره77، صص19-1.

17. نیکمردان، علی، 1386، معرفی نرم افزار 11Expert choice، جهاد دانشگاهی، تهران، ص208.

18.Mansir, A., 2007, A geographic information system (GIS) and multi-criteria analysis for sustainable tourism planning.

19. Nghi,Tran., Thanh Lan., Nguyen, Dinh Thai., Nguyen Mai.,Dang Thanh., Dinh Xuan., 2007, Tourism carrying capacity assessment for Phong Nhake Bang and Dong Hoi ,Quang Binh Province,VNU Journal of Science, Earth Sciences,23,pp80-87.

20. Lee, Jaeung.,  Sugumaran,Vijayan Park.,Sooyong., 2011, Managing Service System Requirements for Korean Medical Tourism, International Conference on Advancements in Information Technology With workshop of ICBMGSingapore.

21. Saaty,T.L.,Vargas,L.G.,1991, Prediction,Projection and Forecasting,Kluwer   Academic Publishers,Dordrecht, 251 pp.