بررسی رابطه سرمایه اجتماعی و نگرش جامعه محلی نسبت به بوم گردی پایدار (مورد مطالعه: ساکنین روستای چی‌چی‌نی‌کوتی شهرستان لاهیجان)

محورهای موضوعی : مطالعات برنامه ریزی شهری و منطقه ای

محسن نیازی ¹ (استاد گروه علوم اجتماعی، دانشگاه کاشان، کاشان، ایران)
هادی رازقی مله ² (دانشجوی دکتری جامعه شناسی مسائل اجتماعی ایران، دانشگاه کاشان، کاشان، ایران)
صباح متولیان ³ (دانشجوی دکتری جامعه شناسی مسائل اجتماعی ایران، دانشگاه کاشان، کاشان، ایران)
حسن پیری ⁴ (دانشجوی دکتری جامعه شناسی مسائل اجتماعی ایران، دانشگاه کاشان، کاشان، ایران)

تاریخ دریافت : 1398/01/21 تاریخ پذیرش : 1398/12/26 تاریخ انتشار : 1400/07/01

کلید واژه: سرمایه اجتماعی, اعتماد اجتماعی, مشارکت اجتماعی, شبکه روابط, بوم‌گردی پایدار,

چکیده مقاله :

مقدمه: اهمیت بوم گردی پایدار به عنوان بخش کوچکی از صنعت گردشگری بر کسی پوشیده نیست. بر این اساس مطالعه رابطه عوامل مختلف با بوم گردی پایدار دارای اهمیت فراوانی می باشد.هدف پژوهش: هدف اساسی تحقیق حاضر، بررسی رابطه سرمایه اجتماعی و نگرش جامعه محلی نسبت به بوم گردی پایدار می باشد. برای تبیین ابعاد مسأله از نطریات بوردیو، پاتنام و اورامز استفاده شده است.روش شناسی تحقیق: برای انجام تحقیق حاضر از روش پیمایش استفاده شده و جامعه آماری در تحقیق حاضر شامل تمامی ساکنین 18 سال و بالاتر روستای چی چی نی کوتی شهرستان لاهیجان می باشد. برای تعیین حجم نمونه از نرم افزار pass استفاده شد که از این طریق حجم نمونه 103 نفر برآورد شده است. در این پژوهش برای جمع آوری اطلاعات نیز از پرسشنامه استفاده شده است.قلمرو جغرافیایی پژوهش: روستای چی چی نی کوتی شهرستان لاهیجان، یکی از بکرترین روستاهای ایران، واقع در شمال کشور می باشد که طبیعت آن از گزند انسان ها در امان مانده است. این روستا در استان گیلان، شهرستان لاهیجان، بخش مرکزی واقع می باشد.یافته ها و بحث: یافته های تحقیق نشان داده است که متغیر مشارکت (441/0) و متغیر اعتماد اجتماعی (202/0) به ترتیب، بیش ترین و کم ترین تأثیر را بر متغیر نگرش جامعه محلی نسبت به بوم گردی پایدار دارند. همچنین یافته ها نشان دهنده تأثیر مثبت سرمایه اجتماعی (شبکه روابط، مشارکت اجتماعی، اعتماد اجتماعی) بر نگرش جامعه محلی نسبت به بوم گردی پایدار می باشد؛ به این معنی که با افزایش میزان سرمایه اجتماعی، میانگین نگرش جامعه محلی نسبت به بوم گردی پایدار افزایش می یابد.نتیجه گیری: اقدام به افزایش مشارکت مردم محلی در طراحی، اجرا و مدیریت طرح های بوم گردی پایدار می توان عاملی جهت افزایش میزان بوم گردی در منطقه مورد مطالعه باشد. رعایت هنجارهای اجتماعی جذب کننده و کنار گذاشتن هنجارهای اجتماعی بازدارنده گردشگری، شرایط مناسبی را برای توسعه بوم گردی پایدار شکل می دهد.

چکیده انگلیسی:

The present study goal to investigate the relationship between social capital and local community attitudes towards Eco-tourism. To explain the theoretical aspects of the problem of Bourdieu, Putnam and Orams is used. In the present study, survey method was used. The study population include of residents 18 years and older Chy Chy Ney Kuti village of the lahijan city. The sample size software was used to determine pass through a sample size of 103 people is estimated. In this study questionnaire was used for data collection. Research findings show that participation variable and social trust variables, respectively, the highest (0/441) and lowest (0/202) the effect on the attitude of the community towards sustainable Eco-tourism variable. The results also show the positive effects of social capital (networks of relationships, social participation, social trust) on the attitude of the community towards sustainable Eco-tourism, which means that the increase of social capital, the average increase attitude of the community towards sustainable Eco-tourism..

منابع و مأخذ:

الوانی، سید مهدی و سید نقوی، میرعلی. (1381). سرمایه اجتماعی: مفاهیم و نظریه ها. فصلنامه مطالعات مدیریت بهبود و تحول، 33 و 34، 26-3.

الوانی، سید مهدی و شیروانی، علیرضا. (1383). سرمایه اجتماعی؛ اصل محوری توسعه. ماهنامه تدبیر، 147، 22-16.

ایمانی خوشخو و آروند، پونه. (1392). نقش اکوتوریسم بر شاخص توسعه انسانی در شهرستان تالش (شاخص نرخ بیکاری، معیشت، درآمد)، فصلنامه گردشگری گروه مدیریت گردشگری دانشگاه علم و فرهنگ، 2(2)، 65- 71.

پاتنام، رابرت. (1380). دموکراسی و سنت های مدنی، ترجمه محمد تقی لفروز، تهران: انتشارات روزنامه سلام. 

تاجبخش، کیان. (1384). سرمایه اجتماعی، اعتماد، دموکراسی و توسعه، ترجمه افشین خاکباز و حسن پویان، تهران: نشر شیرازه.

توسلی، غلامعباس و موسوی، مرضیه. (1384). مفهوم سرمایه در نظریات کلاسیک و جدید با تاکید بر نظریه های سرمایه اجتماعی، نامه علوم اجتماعی، 26، 32-1.

 جعفری مهرآبادی، مریم و امامی، فاطمه و سجودی، مریم. (1395). بررسی مولفه های سرمایه اجتماعی موثر بر رضایتمندی گردشگران: مطالعه موردی شهر ماسوله. برنامه ریزی و توسعه گردشگری، 5(18)، 96-73.

سقایی، مهدی و مسعودی، محمد باقر. (1393). اکوسیستم های طبیعی و اکوتوریسم با تأکید بر ایران، تهران: انتشارات مهکامه.

 سلمانی، محمد و تقی پور، فریده و رمضان زاده لسبویی، مهدی و جلیلی پروانه، زهرا. (1389). بررسی ابعاد سرمایه اجتماعی در توسعه روستایی: مطالعه موردی روستاهای باغستان و برون، شهرستان فردوس، فصلنامه تخصصی علوم اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شوشتر، 4 (11)، 40-11.

شاکری زاده، ابراهیم و مهدوی، فاطمه. (1394). تعیین قابلیت و توان بوم شناختی شهرستان رودان به منظور کاربری طبیعت گردی با استفاده از روش تصمیم گیری چند معیاره. پژوهش های جغرافیای طبیعی، 47(2)، 332-317.

شجاعی باغینی، محمد مهدی و مهرمنش، آرش و انصاری، رضا. (1387). مبانی مفهومی سرمایة اجتماعی. تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.

صالحی، صادق. (1395). توسعه بوم‌گردی در روستای جنت رودبار با تأکید بر مشارکت جوامع محلی، طرح تحقیقاتی، سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مازندران.

فرانکفورد، چاوا و نچمیاس، دیوید. (1381). روش های پژوهش در علوم اجتماعی. ترجمه فاضل لاریجانی و رضا فاضلی، تهران: سروش (انتشارات صدا و سیما).

فنل، دیوید ای. (1388). مقدمه ای بر طبیعت گردی. مترجم جعفر اولادی قادیکلایی، مازندران: انتشارات دانشگاه مازندران.

نوری نشاط، سعید. (1389). پژوهش محلی و برنامه ریزی برای حفظ محیط زیست و منابع طبیعی. تهران: نشربرگ زیتون.

Aref, F. (2011). Sense of community and participation for tourism development. Life Science Journal, 8(1), 20-25.

Bourdieu, Pierre. (1985). Distinction: A Social Critique of the Judgement of Taste, Richard Nice (Tran) ,Rootled & Keagan Paul.

Bourdieu, P., & J. C. Passeron. (1997). the Inheritors: French Students and their Relations to Culture, Chicago. University of Chicago Press.

Choi, H. C., & Sirakaya, E. (2006). Sustainability indicators for managing community tourism. Tourism management, 27(6), 1274-1289.

Choo, H., & Jamal, T. (2009). Tourism on organic farms in South Korea: a new form of ecotourism≟. Journal of Sustainable Tourism, 17(4), 431-454.

Van Houwelingen, P. (2012). Neighborhood associations and social capital in Japan. Urban Affairs Review, 48(4), 467-497.

Kontogeorgopoulos, N., Churyen, A., & Duangsaeng, V. (2014). Success factors in community-based tourism in Thailand: The role of luck, external support, and local leadership. Tourism planning & development, 11(1), 106-124.

Macbeth, Jim, Carson, Dean. Northolt, Jeremy. (2004). Social Capital, Tourism & Regional Development: SPSS as a basic for Innovation and Sustainability, Current Issue in Tourism Journal, 7(6), 502-522.

Jaafar, M., Bakri, N. M., & Rasoolimanesh, S. M. (2015). Local community and tourism development: A study of rural mountainous destinations. Modern Applied Science, 9(8), 399.

Stone, M. T., & Rogerson, C. M. (2011). Community-based natural resource management and tourism: Nata bird sanctuary, Botswana. Tourism Review International, 15(1-2), 159-169.

Orams, M. B. (2002). Marine ecotourism as a potential agent for sustainable development in Kaikoura, New Zealand. International Journal of Sustainable Development, 5(3), 338-352.

Viren, P. P., Vogt, C. A., Kline, C., Rummel, A. M., & Tsao, J. (2015). Social network participation and coverage by tourism industry sector. Journal of Destination Marketing & Management, 4(2), 110-119.

Park, D. B., Lee, K. W., Choi, H. S., & Yoon, Y. (2012). Factors influencing social capital in rural tourism communities in South Korea. Tourism Management, 33(6), 1511-1520.

Putnam, R. D. (1993). Making democracy work: Civic traditions in modern Italy. Princeton, N.J: Princeton University Press.

Putnam, R. D. (2000). Bowling alone: The collapse and Revival of American community. New York, N.Y.: Simon & Schuster.

 Putnam, R. (1993). The prosperous community: Social capital and public life. The american prospect, 13(Spring), Vol. 4. Available online: http://www. prospect. org/print/vol/13 (accessed 7 April 2003).

Putnam, Robert, D. (1999). The Prosperous Community: Social Capital and Public Life, the American Prospect, Inc.

Rattanasuwongchai, N. (1998). Rural tourism—the impact on rural communities, Bangkok: Thailand: Kasetsart University, Department of Career Sciences.

 Warner, M. (1999). Social Capital Construction and the Role of the Local State 1. Rural sociology, 64(3), 373-393.

Zhao, W., Ritchie, J. B., & Echtner, C. M. (2011). Social capital and tourism entrepreneurship. Annals of Tourism Research, 38(4), 1570-1593.