شناسایی عوامل مؤثر برتوسعه فضایی شهر درچارچوب الگوی رشد هوشمند با رویکرد آینده پژوهی ( مطالعه موردی : شهر رشت )
محورهای موضوعی : مطالعات برنامه ریزی شهری و منطقه ای
صادق کاظم خواه حسن کیاده
1
,
جلال عظیمی آملی
2
*
,
مصطفی قدمی
3
,
غلامرضا جانبازقبادی
4
1 - دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، گروه جغرافیا، واحد نور، دانشگاه آزاد اسلامی، نور، ایران
2 - دانشیار گروه جغرافیا، واحد نور، دانشگاه آزاد اسلامی، نور.
3 - دانشیار گروه جغرافیا ، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران
4 - استادیار گروه جغرافیا، واحد نور، دانشگاه آزاد اسلامی، نور، ایران
کلید واژه:
چکیده مقاله :
رشد هوشمند یک استراتژی جامع است که جنبه های مختلف توسعه شهری را پوشش می دهد، وبرنامه ریزی سناریو با بهره گیری از مقوله های کمی و کیفی میکوشد آینده های بدیل را در کانون توجه قرار دهد .اولین و مهم‌ترین گام،در این بین تعیین پیشران‌های کلیدی است تا بتوان بر پایه آن مسیر تغییرات را در جهت رسیدن به اهداف به درستی پیمود. هدف پژوهش حاضر شناسایی عوامل تأثیر گذار وکلیدی برای توسعه فضایی شهر رشت در چارچوب الگوی رشد هوشمند شهری است. روش تحقیق از نظر ماهیت توصیفی – تحلیلی است . داده‌ها و اطلاعات موردنیاز به دو روش کتابخانه‌ای و پیمایشی (پرسشنامه) با استفاده از روش دلفی جمع‌آوری‌شده است. برای تحلیل داده از روش تحلیل اثرات متقابل متغیرها، واز نرم‌افزارMICMAC استفاده‌شده است. نتایج تحقیق حاکی است 55 عامل تأثیر گذار در روند توسعه آینده شهر رشت مبتنی بر رشد هوشمندانه می باشند که در سه بعد کاربری،حمل ونقل و تراکم تقسیم بندی شده اند . عوامل در بیش از 62 درصد بر یکدیگر تأثیرگذار بوده‌اند. آنچه از وضعیت صفحه پراکندگی متغیرهای موثر در آینده توسعه فضایی شهر رشت مبتنی بر رشد هوشمندانه نشان می دهد وضعیت ناپایداری در سیستم است. نتایج تحلیل های ماتریس وارزیابی پلان تاثیر گذاری وتاثیر پذیری عوامل با روش های مستقیم وغیر مستقیم 14 عامل را با بیشترین نقش در وضعیت توسعه فضایی آینده شهر رشت در چارچوب الگوی رشد هوشمند تعیین نمود .
Smart growth is a comprehensive strategy covering various aspects of urban development, and scenario planning attempts to focus on alternative futures using quantitative and qualitative categories. In this regard, the first and most critical step is to determine the key drivers, based on which the changes can be made to attain the goals. The present study is aimed at identifying the key effective factors for the spatial development of Rasht in the framework of smart urban growth pattern. The research method has a descriptive-analytical nature. The required data and information were gathered using both library and survey research methods, as well as the Delphi method. The interaction effects analysis of variables and MICMAC software were used to analyze the data. The results demonstrated that 55 factors are effective in the future development trend of Rasht based on smart growth, which are classified as three dimensions of use, traffic, and density. More than 62% of the factors affected each other. The dispersion plane of factors effective in the future of spatial development in Rasht based on smart growth indicated instability in the system. The results of matrix analyses and evaluation of effectiveness and susceptibility plan of the factors using direct and indirect methods determined 14 factors with the most substantial roles in the future spatial development of Rasht in the framework of smart growth pattern.