سناریو بندی یکپارچگی شبکه اکولوژیک منظر شهری بر اساس مدل بهبودیافته جاذبه (در پهنه شمال شرق تهران)
محورهای موضوعی : مدیریت محیط زیست
حسین موسوی فاطمی
1
(گروه شهرسازی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.)
فرح حبیب
2
(گروه شهرسازی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه ازاد اسلامی، تهران، ایران. * (مسوول مکاتبات))
پویان شهابیان
3
(گروه شهرسازی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.)
کلید واژه: سناریو بندی شبکه اکولوژیک, سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS), منظر اکولوژیک شهری, تئوری گراف, مدل جاذبه,
چکیده مقاله :
زمینه و هدف: توسعه سریع کلانشهرها سبب ناپایداری محیط زیست شهری انسان ها و متعاقباً موجب تکهتکه شدن اکولوژی منظر شهری شده است در واقع شهرهای امروزی نیازمند مداخلاتی نو هستند که یکی از مهمترین آن ها، برنامه ریزی و طراحی برای ایجاد پیوستگی اکولوژی منظر شهری است. با توسعه شبکه های سبز شهری در کلانشهرهای امروزی می توان از تنوع زیستی حفاظت کرد و درنهایت به وسیله پیوستگی اکولوژیکی عاملی برای جلوگیری از انزوا جمعیت ها و گونه ها شد. هدف این مقاله اتصال شبکههای اکولوژیک منظر شهری و درنهایت ارائه خدمات اکوسیستمی یکپارچه در شهرها و تولید کریدورهای بالقوه پیشنهادی و سناریو بندی آن ها است.روش بررسی: در این پژوهش از مدل بهبودیافته جاذبه و توسعه سناریو و تجزیهوتحلیل شبکه در محیط نرم افزار GIS استفادهشده است.یافته ها: نتایج نشان میدهد که میتوان با استفاده از لایه های هزینه، مقاومت و لکه های اصلی به مجموعه ای از کریدورهای پیشنهادی و اولویت بندی آن ها رسید؛ همچنین میتوان سناریوهای مختلف را از طریق آنالیز شبکه کریدورها در پهنه موردمطالعه گسترش داد.بحث و نتیجهگیری: بر مبنای لایه مقاومت، لکه اصلی و لایه هزینه به تولید اولویتبندی کاربردی کریدورهای پیشنهادی پرداخته شد تا بهواسطه آن بتوان به توسعه سه سناریو بالقوه در پهنه شمال شرق تهران دستیافت. درنهایت از طریق تحلیل سه سناریو پیشنهادی، راهبردهای تصمیم گیری و تبیینِ یکپارچگیِ شبکه اکولوژیِ منظر شهری، مطلوبترین سناریو معرفی شد. خروجی این تحقیق میتواند بهعنوان نقشه ای پایه ای برای توسعه و بازنده سازی ساختارهای منظر اکولوژیک شهری مورداستفاده قرار گیرد.
Background and Objective: The rapid development of cities has caused the unsustainability of the human urban environment and consequently fragmented the ecology of the urban landscape. Today, there is a need for a new conceptualization with which to approach ecological diversity, such as environmental planning and design for integrating the urban landscape ecology. The development of urban green networks is one of the essential factors to protect biodiversity and effectively prevent the isolation of populations and species. The purpose of this article is to connect ecological networks in the urban landscape and finally increase connectivity and provide ecosystem services in cities and presenting proposed potential corridors and their scenarios.Material and Methodology: We produced the proposed scenarios by using the improved Gravity model and network analysis in GIS software.Findings: We achieved the prioritize corridors in the northeast area of Tehran by using the cost layer, the impedance layer, and the core patches. In the final stage, three scenarios were developed in the studied area using corridor network analysis.Discussion and Conclusion: Based on the impedance layer, core patches, and cost layer, the functional prioritization of the proposed corridors was discussed to develop and analyze the proposed corridors. This map leads to decision-making strategies and achieving the integration of the ecological networks in the urban landscape. The output of this paper can be used as a basic map for the development and revitalization of urban ecological landscape structures.
_||_