نقش ضمانت اجراهای حقوقی و کیفری در حمایت از حقوق مصرف کننده در محصولات تراریخته

محورهای موضوعی : حقوق محیط زیست

الهه سلیمانی مورچه خورتی ¹ (دانشجوی دکتری گروه حقوق محیط زیست ،دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، واحد علوم وتحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی ،تهران ،ایران)
شیرین شیرازیان ² (استادیار، گروه حقوق محیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران. *(مسوول مکاتبات))
مریم افشاری ³ (استادیار،گروه حقوق بین الملل، دانشکده حقوق، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد دماوند تهران، ایران.)

تاریخ دریافت : 1401/11/24 تاریخ پذیرش : 1402/02/13 تاریخ انتشار : 1402/04/01

کلید واژه: محصولات تراریخته, ضمانت اجراهای حقوقی- کیفری, حمایت از حقوق مصرف کننده,

چکیده مقاله :

با توجه به ناشناخته بودن اثرات دراز مدت محصولات تراریخته و پیچیدگی‌های اثبات تقصیر و رابطه استناد بین مصرف این محصولات و اثرات آن بر انسان و محیط زیست لزوم تدوین یک نظام حقوقی خاص که مبتنی بر تصویب قانون مختص این موجودات باشد ضروری است.در این مقاله با استفاده از منابع کتابخانه ای و روش تحلیلی - تطبیقی، مقدمتاً به مفاهیم و کلیات مربوط به محصولات تراریخته و تفاوت ضمانت اجراهای موجود در نظام حقوقی ایران و اتحادیه اروپا پرداخته شده، چالشهای موجود و در نهایت راهکارهایی جهت رفع این چالشها نیز تبیین شده است.قانون ایمنی زیستی ایران بر خلاف مقررات اتحادیه اروپا، نظام جبران خسارت و نحوه جبران خسارت را روشن نمی سازد و از این جهت نمی توان انتظار داشت که حقوق مصرف کننده به درستی حمایت شود. قانون ایمنی زیستی در خصوص حقوق مصرف کنندگان محصولات تراریخته دارای کاستی ها و خلاهایی می باشد که با توجه به تحولات سریع حوزه زیست فناوری به ویژه تولید هرچه بیشتر محصولات تراریخته و تجاری سازی آن ضرورت اصلاح آن را دوچندان می نماید.

چکیده انگلیسی:

Considering the unknown long-term effects of genetically modified products and the complexities of proving guilt and the relationship between the consumption of these products and their effects on humans and the environment, it is necessary to formulate a special legal system based on the approval of a law specific to these organisms.In this article, using library sources and analytical-comparative method, first of all, the concepts and generalities related to genetically modified products and the difference between the guarantee of executions in the legal system of Iran and the European Union are discussed, the existing challenges and finally the solutions to solve them. These challenges have also been explainedIran's biosafety law, unlike the European Union regulations, does not clarify the compensation system and the method of compensation, and for this reason, it cannot be expected that consumer rights will be properly protected.The biosafety law regarding the rights of consumers of transgenic products has shortcomings and loopholes, which due to the rapid developments in the field of biotechnology, especially the production of more transgenic products and their commercialization, doubles the necessity of its amendment.

منابع و مأخذ:

1. Soleimani, Elaha. Salehi Jozani, Gholamreza, review of the state of laws and regulations in the field of genetically modified products and biosafety in the country, Islamic Council Research Center, 2017.


2. Ghasemi, Nasser, Environmental Criminal Law, first edition, 1380


3. Qawam, Mir Azim, Criminal Protection of the Environment, Master's Thesis in Criminal Law, Faculty of Law, Shahid Beheshti University, 1373.


4. Babaei, A., 1380. Civil liability and insurance. Law and Politics Research Journal of Allameh Tabatabai Faculty of Law, vol. 4, pp. 86-90.


5. Salehi Jozani GH, Tohidfar M, Sadeghi Akram, Biological Safety of Transgenic Products, Publications of Iran Agricultural Biotechnology Research Institute, 2019.


6. Hutchison, W.D., Soberon, M., Gao, Y. and Bravo, A., 2015. Insect resistance management and integrated pest management for Bt crops: prospects for an area


7. Wang, L., Haccou, P. and Lu, B.R., 2016. High-resolution gene flow model for assessing environmental impacts of transgene escape based on biological parameters and wind speed. PloS one, 11(3), p.e0149563


8. Valldor, P., Miethling-Graff, R., Martens, R. and Tebbe, C.C., 2015. Fate of the insecticidal Cry1Ab protein of GM crops in two agricultural soils as revealed by C-tracer studies. Applied microbiology and biotechnology, 99(17), pp.7333-7341.


9. Ceccarelli, S., 2014. GM crops, organic agriculture and breeding for sustainability. Sustainability, 6(7), pp.4273-4286.


10. Klümper, W. and Qaim, M., 2014. A meta-analysis of the impacts of genetically modified crops. PloS one, 9(11), p.e111629.


11. Rudall, Jason, Compensation for Environmental Damage Under International Law, Routledge (Taylor & Francis Groop), LONDON and NEW YORK, 2020.


12. Viney, G. and Jourdain, p., 2003. Les effects de la responsabilite, L.G.D.J. n.368, p.403, 1016.