حدیث «خَلقَ اللهُ آدمَ عَلی صُورَتِه» در ادیان ابراهیمی
محورهای موضوعی : مسیحیت
علی دلشاد نداف
1
(دانشجوی دکتری ادیان و عرفان، واحد یادگار امام خمینی(ره) شهرری، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران)
شهرام پازوکی
2
(استاد گروه ادیان و عرفان، مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران، تهران، ایران)
کلید واژه: احادیث حکمی, عرفان, اسرائیلیّات, صورت خدا, ادیان ابراهیمی,
چکیده مقاله :
عرفا بر این باورند که حدیث نیز مانند کتاب الله دارای ظاهر و باطن است و تأکید آنها بر درک و فهم حدیث به جای توجّه به سلسلة راویان میباشد. نکتة بسیار مهم نگرش فراتاریخی و تأویلی آنها در مواجهه با احادیث حِکمی و عرفانی است که ناشی از نوع نگاه آنها میباشد. آنان معتقدند روش محدّثین که بیشتر بر سند حدیث تکیه میکنند، چه بسا حدیث را از درک محتوایش باز دارد. به عنوان مثال روایت آفرینش آدم بر صورت خداوند، نخستین بار در سفر پیدایش مطرح میشود و از جمله مستندات صوفیه و عرفا است که اکثر فقها و محدّثین با توجه به اینکه این آموزه نخستین بار در کتاب مقدّس یهودیان آمده، آن را اقتباسی از مواریث یهودی دانسته، عنوان اسرائیلیّات به آن داده و جزء احادیث موضوعه و مجعول و لذا مردود به شمار میآورند؛ در حالیکه از دید عرفا در همة ادیان اعتقاد به اینکه خداوند آدم را به صورت یا حقیقت خویش آفریده، یک اصل و حقیقت معنوی است و اینکه در یکی (یهودیّت) به صراحت در تورات آمده و در دیگری (اسلام) در قرآن به همان عبارت نیامده ولی در روایات آمده، نمیتواند دلیلی بر بیاساس و موضوعه بودن آن باشد.
Mystics and Sufis believe that the hadith, as the book of Allah, has an appearance and a reality. A very important point is the meta-historical and hermeneutic view of the mystics in confrontation of mystical and Sufi hadiths which is due to their kind of view. They believe that the way of the hadith narrators, which noted more on the hadith evidence, excludes hadith from perception its contents. For example, the narrative of Adam’s creation on God’s image which the first time mentioned in Genesis, is one of the documentation of Sufis, Considering that this teaching was first mentioned in Bible, jurists and hadith narrators, consider it as an adaptation from Jewish heritage, giving it the title of the Isra'iliyyat (attributing to Israil), and consider it spurious hadiths. While from the sight of Mystics, in all Abrahamic religions, this belief that God created Adam in his Image or truth, is a principle and spiritual truth and the fact that in one (Judaism) it is explicitly mentioned in the old testament, and in another (Islam), the same phrase is not mentioned in the Qur'an but in narrative was seen, cannot be a reason for its spurious.
_||_