بررسی ویژگی های روانسنجی پرسشنامه کیفیت زندگی وابسته به سلامت کودکان و نوجوانان
محورهای موضوعی : روان سنجیشهناز نوحی 1 * , ملکه ناصری فدافن 2 , مسعود جان بزرگی 3 , ذبیح اله کرمی 4 , مجید ذبیحی 5
1 - گروه آموزشی روانشناسی- دانشگده علوم انسانی- دانشگاه آزاد اسلامی شاهرود
2 - دکتری روانشناسی عمومی، گروه مشاوره و روانشناسی، موسسه آموزش عالی غیرانتفاعی غیردولتی شاهرود، ایران.
3 - 3. استادگروه روان شناسی، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، قم، ایران.
4 - استادیار گروه روانشناسی، دانشکده علوم و فنون منابع سازمانی، دانشگاه علوم انتظامی امین، تهران، ایران.
5 - کارشناس ارشد روانشناسی بالینی، واحد شاهرود، دانشگاه آزاد اسلامی، شاهرود، ایران.
کلید واژه: روایی, پایایی, تحلیل عاملی, کیفیت زندگی مرتبط با سلامت,
چکیده مقاله :
کیفیت زندگی مرتبط با سلامت مفهوم گسترده ای است که بسیاری از جنبه های مختلف زندگی یک فرد را در بر می گیرد. این می تواند شامل عوامل فیزیکی مانند توانایی انجام فعالیت های روزانه، سطح درد و عملکرد فیزیکی کلی باشد. پژوهش حاضر با هدف بررسی ویژگیهای روانسنجی پرسشنامه کیفیت زندگی وابسته به سلامت کودکان و نوجوانان انجام شد. طرح پژوهش حاضر توصیفی-تحلیلی و از نوع ساخت و توسعه ابزار بود. جامعه آماري پژوهش، دانشآموزان پسر ابتدایی در سال تحصيلي 1394-1395 بودند که تعداد آنها 2200 نفر بود كه از بين اين افراد، دانشآموزان ده كلاس (325 نفر) به روش نمونهگيري در دسترس و با استفاده از جدول مورگان به عنوان آزمودنيهاي پژوهش انتخاب شدند. بهمنظور بررسی روایی محتوایی با روش دلفی از پنج نفر از متخصصان روانشناسی و با استفاده از شاخص لاوشه (نســبت روایــی محتوایی) و برای بررسی روایی صوری از ده نفر از کاربران نهـایی پرسشنامه استفاده شد. سپس بهمنظور بررسی روایی سازه، روش تحلیل عاملی اکتشافی و بهمنظور بررسی پایایی، ضریب آلفای کرونباخ و روش آزمون-بازآزمایی بهکار رفت. تحلیل دادهها با نرمافزار SPSS نسخه ۲۴ انجام پذیرفت. نتایج تحلیل عاملی اکتشافی نشان داد، پرسشنامه کیفیت زندگی مرتبط با سلامت متشکل از سه عامل است که درمجموع، 4/53 درصد واریانس را تبیین میکند. آلفای کرونباخ عوامل این پرسشنامه برای سلامت جسمانی 74/0، احساس امنیت71/0، و بهزیستی روانی 75/0 بهدست آمد. براساس یافتههای این پژوهش، پرسشنامه کیفیت زندگی مرتبط با سلامت ، ابزاری پایا و روا است و میتواند در بخشهای پژوهشی و مشاوره مدنظر قرار گیرد.
Health-related quality of life is a broad concept that encompasses many different aspects of a person's life. This can include physical factors such as ability to perform daily activities, pain level and overall physical function. The present study was conducted with the aim of investigating the psychometric properties of the health-related quality of life questionnaire for children and adolescents. The design of the current research was descriptive-analytical and of the type of tool construction and development. The statistical population of the research was elementary school boys in the academic year of 2014-2015, whose number was 2200, and among these people, 10 grade students (325 people) were selected by available sampling method and using Morgan table were selected as research subjects. In order to check the content validity with the Delphi method, five psychology experts were used and using the Lavshe index (content validity ratio), and ten end users of the questionnaire were used to check the face validity. Then, in order to check the validity of the structure, exploratory factor analysis method was used, and in order to check reliability, Cronbach's alpha coefficient and test-retest method were used. Data analysis was done with SPSS software version 24. The results of exploratory factor analysis showed that the health-related quality of life questionnaire consists of three factors that explain 53.4% of the variance. Cronbach's alpha of the factors of this questionnaire for physical health was 0.74, sense of security 0.71, and psychological well-being was 0.75. Based on the findings of this research, the health-related quality of life questionnaire is a reliable and valid tool and can be considered in research and counseling departments.
American Academy of Pediatrics. (2019). Promoting Social-Emotional Development: Experiences and Strategies. Retrieved from
Bannink EM, Van Pareren YK, Theunissen NC, Raat H, Mulder PG, Hokken-Koelega AC, Quality of life in adolescents born small for gestational age: Does growth hormone make a difference? Hormone Research in Paediatrics 2005;64(4):166-74.
Bjerk M, Brovold T, Davis JC, Skelton DA, Bergland A. Health-related quality of life in home care recipients after a falls prevention intervention: a 6- month follow-up. Eur J Public Health 2020; 30(1): 64-9.
Chen, X., Li, X., Wang, R., & Zhang, X. (2021). The impact of health on quality of life: A conceptual framework. Frontiers in Public Health, 9, 696581. https://doi.org/10.3389/fpubh.2021.696581
Fan, X., & Chen, M. (2020). The effects of parental involvement on children's academic performance: A meta-analysis. Educational Research Review, 30, 100326.
Ghaempanah Z, Azadfalah P, Tabatabie KR, Standardization and Psychometrics characteristics of Persian version of Child Health Questionnaire (CHQ-PF. 28), Journal of Kermanshah University of Medical Sciences (J Kermanshah Univ Med Sci) 2013;17(7):431-41.
Kwon, S. Y., Lee, H. Y., Kim, J. H., Kim, T. H., & Lee, J. S. (2021). The impact of health on quality of life in patients with chronic obstructive pulmonary disease: A longitudinal study. International Journal of Environmental Research and Public Health, 18(13), 6973. https://doi.org/10.3390/ijerph18136973
Lawshe CH. A quantitative approach to content validity. Personnel Psychology. 1975;28(4):563–75
Lee, H. Y., Kwon, S. Y., Kim, J. H., Kim, T. H., & Lee, J. S. (2021). The impact of health on quality of life among patients with rheumatoid arthritis: A longitudinal study. International Journal of Environmental Research and Public Health, 18(15), 8125. https://doi.org/10.3390/ijerph18158125
Meyers LS, Gamst GC, Guarino AJ. Applied multivariate research-design and interpretation. Thousand Oaks: Sage Pub; 2006
Raat H, Botterweck AM, Landgraf JM, Hoogeveen WC, Essink-Bot M-L, Reliability and validity of the short form of the child health questionnaire for parents (CHQ-PF28) in large random school based and general population samples, Journal of epidemiology and community health, 2005;59(1):75- 82.
Ravens‐Sieberer, U., Gosch, A., Rajmil, L., Erhart, M., Bruil, J., Power, M., & Mazur, J. (2008). The KIDSCREEN‐52 Quality of Life Measure for Children and Adolescents: Psychometric Results from a Cross‐Cultural Survey in 13 European Countries. Value in health, 11 (4), 645-658
Solans M, Pane S, Estrada MD, Serra‐Sutton V, Berra S, Herdman M, “et al”, Health‐Related Quality of Life Measurement in Children and Adolescents: A Systematic Review of Generic and Disease‐Specific Instruments. Value in health 2008;11(4):742-64.
Sroufe, L. A., Egeland, B., Carlson, E. A., & Collins, W. A. (2005). The Development of the Person: The Minnesota Study of Risk and Adaptation from Birth to Adulthood. Guilford Press.
Tamis-LeMonda, C. S., Baumwell, L., & Cristofaro, T. (2019). The impact of play on child development: A systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. Journal of Pediatric Psychology, 44(3), 333-347. https://doi.org/10.1093/jpepsy/jsy107
Varni JW, Burwinkle TM, Sherman SA, Hanna K, Berrin SJ, Malcarne VL, “et al”, Health-related quality of life of children and adolescents with cerebral palsy: hearing the voices of the children, Developmental Medicine & Child Neurology 2005;47(09):592-7.
Wang, Y., Li, L., & Zhang, X. (2021). Health-related quality of life and its determinants among older adults in China. International Journal of Environmental Research and Public Health, 18(14), 7617.
World Health Organization. (2018). Promoting proper feeding for infants and young children.
World Health Organization. (2021). Promoting children's health: Integrating health promotion into the life-course approach
Zhang, Y., Zhou, Y., Li, Y., Zhang, H., & Liu, J. (2021). Childhood obesity and the food environment: A population-based study in China. International Journal of Environmental Research and Public Health, 18(11), 6127.