ساخت و هنجاریابی پرسشنامه‌ای جهت شناسایی افراد در معرض اعتیاد و مصرف مواد بر اساس پرسشنامه‌هایمدل پنج عاملی شخصیت، هوش هیجانی و تاب آوری
محورهای موضوعی : روان سنجی
1 - دانشجوی دکتری روانشناسی سلامت، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران
کلید واژه: تاب آوری, شخصیت, هوش هیجانی, واژههای کلیدی:اعتیاد, مصرف مواد,
چکیده مقاله :
چکیده:مقدمه:با توجه به اهمیت شناسایی افراد در معرض اعتیاد و مصرف مواد و ضرورت ساخت ابزارهای معتبر در این زمینه، پژوهش حاضر با هدف ساخت و هنجاریابی پرسشنامه‌ای جهت شناسایی افراد در معرض اعتیاد و مصرف مواد بر اساس پرسشنامههای پنج عامل بزرگ شخصیت، هوش هیجانی و تاب آوری انجام شد.روش کار:تعداد 300 دانشجو (124 مرد و 176 زن) به شیوه نمونه‌گیری در دسترس از بین دانشجویان دانشگاه خوارزمی انتخاب و با استفاده از پرسشنامههای شخصیت نئو، هوش هیجانی برادبری- گریوز، تاب آوری کانر و دیویدسون و گرایش به اعتیاد وید و بوچر مورد ارزیابی قرار گرفتند. داده‌ها بر مبنای آزمون آلفای کرونباخ، ضریب همبستگی پیرسون وتحلیل عاملی اکتشافی و با استفاده از نسخه 22 نرم افزار spss مورد تحلیل قرار گرفت.یافته‌ها:نتایج حاصل از تحلیل به استخراج 4 عامل منجر شد که هر کدام دارای 6 نشانگر بودند. پایایی همسانی درونی عامل‌ها در دامنه‌ای بین 66/0 تا 86 قرار داشت. روایی ملاکی عامل‌ها با بررسی همبستگی بین نمرات عامل‌ها و نمرات گرایش به اعتیاد حاکی از همبستگی منفی معنادار بین گرایش به اعتیاد وعامل اول (01/0>P، 39/0-=r)، عامل دوم (01/0>P، 30/0-=r)، عامل سوم (01/0>P، 44/0-=r)، عامل چهارم (01/0>P، 40/0-=r) و نمرات کل پرسشنامه استخراج شده (01/0>P، 57/0-=r) بود.نتیجه گیری:پنج عامل بزرگ شخصیتی، هوش هیجانی و تاب آوری نه تنها ارتباط معناداری با اعتیاد و مصرف مواد دارند، بلکه سازه‌های مرتبطی هستند که تحلیل مؤلفه‌های زیربنایی آن‌ها به استخراج چهار عامل منجر شد که از روایی و پایایی بالایی برخورداربودند و می‌توانند جهت پیش بینی آسیب پذیری نسبت به اعتیاد و مصرف مواد مورد استفاده قرار گیرند
Abstract Introduction: Given the importance of identifying people at risk of addiction and substance use and necessity of provide valid measurement tools in thisarea, present study aimed to development and standardization of a questionnaire to identify people at risk of addiction and substance use based on questionnaires of five-factor model of personality, emotional intelligence and resilience. Materials and Methods:The number of 300 (124 mal and 176 female) students were selected through available sampling from Kharazmi university and were assessed employing questionnairesof NEO personality, Bradberry- Greaves'emotional intelligence, Conner and Davidson' Resiliency, and Weed and Butcher'tendency to addiction. Data were analyzed based on Cronbach's alpha test, Pearson correlation coefficient and exploratory factor analysiswith using 22 vesion of SPSS software. Results:The results of the analysis led to the extraction of four factors, each of which had six indecators. Internal consistency reliability was operating in a range from 0/66 to 0/86. Criterion validity by examining the association between scores of the factors and tendency to addiction showed significant negative correlation between the tendency to addiction and first factor (r=-0.39, P<0.01), second factor (r=-0.30, P<0.01), third factor (r=-0.44, P<0.01), fourth factor (r=-0.40, P<0.01) and total scores ofextracted questionnaire (r=-0.57, P<0.01). Conclusion:Big five personality factores, emotional intelligence and resiliency not only significantly associated with addiction and substance use, also they are related structures that analysis of underlying components of them led to extractionof four factors that hadhigh validity and reliability, and can be used to predict vulnerability to addiction and substance use.
_||_