تعیین برخی صفات مؤثر بر عملکرد سویا در سطوح مختلف تنش شوری در شرایط گلخانه‌ای
محورهای موضوعی : زراعتزهرا عابدی 1 , حمید نجفی زرینی 2 , مصطفی عمادی 3 , نادعلی باقری 4
1 - 1- دانشجوی دوره دکتری اصلاح نباتات، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران
2 - 2- استادیار، گروه اصلاح نباتات، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران
3 - 3- استادیار، گروه خاکشناسی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران
4 - 2- استادیار، گروه اصلاح نباتات، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران
کلید واژه: تجزیه علیت, ضریب همبستگی, درصد روغن, واژه‌های کلیدی: تجزیه رگرسیون,
چکیده مقاله :
تنش شوری از عوامل محدود کننده رشد در تولیدات کشاورزی است. به منظور تعیین مؤثرترین صفات بر عملکرد سویا در سطوح مختلف تنش شوری آزمایشی به صورت فاکتوریل با سه تکرار در سال زراعی 1395 در گلخانه دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری انجام شد. تیمارها شامل چهار ژنوتیپ سویا (هیل، دیر، فورد و ویلیامز)، سه سطح گوگرد (شاهد، پنج و 10 گرم گوگرد پودری) و سه سطح شوری (شاهد، چهار و هشت دسی‌زیمنس بر متر) بودند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثرات ساده گوگرد، ژنوتیپ، شوری و برهمکنش گوگرد و شوری در سطح احتمال یک درصد معنی‌دار بود. بررسی ضرایب همبستگی بین صفات مورد مطالعه نشان داد که همبستگی مثبت و معنی‌داری بین عملکرد دانه با تمامی صفات مورد بررسی به جز نسبت سدیم بر پتاسیم وجود داشت. با انجام تجزیه رگرسیون گام‌به‌گام در تیمار شاهد صفت میزان گوگرد، در شوری چهار دسی‌زیمنس بر متر صفات درصد سدیم، وزن تر بخش هوایی و درصد پروتئین دانه و در شوری هشت دسی‌زیمنس بر متر صفت تعداد دانه در بوته وارد مدل شدند. در تجزیه علیت عملکرد دانه، بیشترین آثار مستقیم مثبت مربوط به میزان گوگرد در سطح شاهد، یون سدیم در سطح دوم شوری و تعداد دانه در بوته در سطح سوم شوری بود. نتایج این بررسی نشان داد که صفات میزان گوگرد، درصد سدیم، وزن تر بخش هوایی و درصد پروتئین از معیارهای مرتبط با عملکرد دانه می‌باشند که می‌توانند به عنوان معیار انتخاب غیرمستقیم در بهبود ژنتیکی عملکرد در برنامه‌های اصلاحی تنش شوری استفاده شوند.
Salinity is one of the growth limiting factors in agricultural. In order to determination of the most effective traits on soybean yield at different levels of salinity stress, a factorial experiment with 3 replications was conducted in greenhouse of Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University in 2016. Treatments consisted of four soybean genotypes (Hill, Dayr, Ford and Williams), three levels of sulfur (control, 5 and 10 grams of sulfur powder) and three levels of salinity (control, 4 and 8 dS/m). Analysis of variance showed that simple effects of sulfur, genotype, salinity and interaction between sulfur and salinity were significant at 0.01 probability level. Correlation coefficients between studied traits showed that there was a positive and significant correlation between grain yield and all traits except for the Na+/K+ ratio. By using stepwise regression analysis in the control treatment, sulfur content, in 4 ds/m salinity, traits of Na+ percentage, fresh weight of shoot and seed protein percentage, and in salinity of 8 ds/m seed number per plant were entered in model. path analysis of grain yield showed the highest positive direct effect in the control, second level and the third level of salinity were sulfur content, Na+ and number of seeds per plant, respectively. The results of this study showed that the traits of sulfur content, Na+ percentage, fresh weight and protein percentage are the scales related to grain yield, which can be used as an indirect selection scale for genetic improvement of yield in saline regeneration programs.
_||_