اثر زمان برداشت برخصوصیات جوانه‌زنی و برخی ویژگی‌های آنتی‌اکسیدانی ارقام مختلف گندم

محورهای موضوعی : زراعت

مرضیه شاکریان1 ¹ (1- دانش آموخته کارشناسی ارشد زراعت، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران)
مجتبی علوی‌فاضل2* ² (2-دانشیار، گروه زراعت، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران)
مانی مجدم3 ³ (3-استادیار، گروه زراعت، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران)

تاریخ دریافت : 1397/09/19 تاریخ پذیرش : 1397/10/25 تاریخ انتشار : 1398/05/01

کلید واژه: بنیه بذر, رسیدگی دانه, طول گیاهچه, واژه‌های کلیدی: پلی فنول,

چکیده مقاله :

به منظور بررسی اثر زمان برداشت بر جوانه زنی و برخی ویژگی های آنتی اکسیدانی ارقام مختلف گندم، این تحقیق در سال زراعی 95-1394 در شهرستان ایذه به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در سه تکرار اجرا گردید. فاکتورهای آزمایش شامل زمان برداشت در دو سطح برداشت در مرحله خمیری سخت دانه و برداشت در مرحله رسیدگی دانه و ارقام گندم نان و دوروم در شش سطح ناتاشا، افلاک، چمران، دهدشت، بهرنگ و کرخه بود. نتایج نشان داد بیشترین میزان ترکیبات آنتی اکسیدان دانه از قبیل پلی فنول و فلاونوئید و ظرفیت آنتی اکسیدانی به رقم چمران و برداشت در مرحله رسیدگی دانه تعلق داشت. کمترین ترکیبات آنتی اکسیدان نیز از ارقام افلاک و کرخه در مرحله خمیری سخت دانه بدست آمد.هم چنین زمان برداشت به طور معنی داری درصد جوانه زنی و طول گیاهچه ارقام مختلف گندم را تحت تأثیر قرار داد.درصد جوانه زنی با تسریع در برداشت دانه به طور معنی‌داری کاهش یافت. در برهمکنش زمان برداشت و رقم بیشترین درصد جوانه زنی بذر با میانگین 99 درصد به رقم چمران و دهدشت و برداشت در مرحله رسیدگی دانه مربوط بود. کاهش درصد جوانه زنی و به دنبال آن کاهش طول گیاهچه با تسریع در برداشت دانه در مرحله خمیری سخت شدن دانه منجر به کاهش بنیه بذر شد. به طور کلی حداکثر ویژگی های جوانه زنی و برداشت آنتی اکسیدان از برداشت در مرحله رسیدگی کامل دانه بدست آمد. رقم چمران نیز در مقایسه با سایر ارقام برتری معنی داری از لحاظ صفات مورد بررسی نشان داد.

چکیده انگلیسی:

In order to study the effect of harvesting time on germination characteristics and some antioxidant properties of different wheat varieties, this study was carried out in a factorial in a completely randomized design with three replications in Izeh city. The experiment factors consisted of harvesting time at two levels of harvesting in hard-paste and harvesting stage at maturity stage and bread and durum wheat cultivars in six levels of Natasha, Aflak, Chamran, Dehdasht, Behrang and Karkheh. The results showed that the highest antioxidant content of the seeds, such as polyphenol, flavonoids and antioxidant capacity, belonged to Chamran cultivar and harvest at maturity stage. The least of these cultivars was Aflak and Karkheh cultivars in the stage of hardening. Also, harvest time significantly affected germination percentage and seedling length of different wheat cultivars. The percentage of germination with accelerated grain harvest decreased significantly. In interaction, harvest time and cultivar had the highest percentage of seed germination (99%) to Chamran and Dehdasht cultivars and harvest at seedling stage. Reducing the percentage of germination and consequently reducing seedling length with accelerated seed harvesting in the dough step of hardening of the seeds resulted in reduced seed yield. In general, maximum germination and antioxidant content was obtained from harvesting stage at maturity stage. Chamran cultivar compared to other cultivars showed significant superiority in terms of traits.

منابع و مأخذ:

- پاک مهر، آ.، راستگو، م.، شکاری، ف.، صبا، ج.، وظایفی، م. و زنگانی، ا. 1390. تاثیر پرایمینگ سالیسیلیک اسید بر عملکرد و اجزای عملکرد دانه لوبیا چشم بلبلی تحت تنش کم آبی در مرحله زایشی. نشریه پژوهش‌های حبوبات ایران. 2(1): 53-64.

2- روانگرد، ش.، نصری، م. و صادقی، ف. 1394. بررسی کاربرد توام روش‌های کنترل علف‌های هرز و کود زیستی تثبیت کننده نیتروژن در کنترل علف هرز ذرت سینگل کراس 704. پژوهش‌های زراعی در حاشیه کویر. 12(3): 210-197.

3- صیامی، ر.، میرشکاری، ب.، فرح وش، ف.، رشیدی، و. و تاری نژاد، ع. ر. 1396. اثر پرایمینگ بذر با سالیسیلیک اسید و تنش کم آبی بر فعالیت آنزیمی و عملکرد ذرت دانه ای. فصلنامه علمی پژوهشی فیزیولوژی گیاهان زراعی- دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز. 9(34): 35-23.

4- طریق الاسلامی، م.، کافی، م.، نظامی، ا. و ضرغامی، ر. 1396. تاثیر اسید سالیسیلیک در بهبود خسارت تنش سرمازدگی در هیبرید ذرت سینگل کراس 400 (Zea mays L.). فرآیند و کارکرد گیاهی. 6(19): 292-281.

5- عباس دخت، ح. و اصغرنیا، م. 1394. عملکرد و اجزای عملکرد ذرت متاثر از کنترل علف‌های هرز، اسموپرایمینگ و محلولپاشی عناصر ریزمغذی. نشریه علمی- پژوهشی اکوفیزیولوژی گیاهان زراعی. 2(34): 322-307.

6- مهدی زاده، ا. 1390. تأثیر پرایمینگ بذر در مزرعه، بر کنترل علفهای هرز و خصوصیات رشد ذرت (Zea mays L.) در همدان. پایان نامه کارشناسی ارشد در رشته مهندسی کشاورزی گرایش زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا. 87 صفحه.

7- میری زاده، آ. 1392. بررسی تاثیر اختلاط علف کش نیکوسولفورون با اسید سالیسیلیک و مویان کوکووت بر رشد، عملکرد و کنترل علف‌های هرز ذرت. پایان نامه کارشناسی ارشد، گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی شاهرود. 110 صفحه.

8- نصیری دهسرخی، ع. 1394. تاثیر امواج اولتراسونیک، پرایمینگ بذر و کاربرد علفکش بر رشد و عملکرد لوبیا چشم بلبلی (Vigna sinensis) و کنترل علف‌های هرز. پایان نامه کارشناسی ارشد اگرواکولوژی، گروه زراعت، دانشگاه صنعتی شاهرود. 108 صفحه.

9- نصیری دهسرخی، ع.، مکاریان، ح.، قلی پور، م. و عباس دخت، ح. 1396. تأثیر امواج فراصوت و پرایمینگ بذر در تلفیق با مدیریت علفهای هرز بر عملکرد و اجزای عملکرد لوبیا چشم بلبلی (Vigna sinensis L.). پژوهش‌های حبوبات ایران. 8(2): 140-126.

10- یدوی، ع.، آقاعلیخانی، م.، قلاوند، ا. و زند، ا. 1385. اثر تراکم بوته و آرایش کاشت بر عملکرد و شاخص‌های رشد ذرت دانه ای (Zea mays L.) تحت رقابت با علف هرز تاج خروس ریشه قرمز (Amaranthus retoflexus L.). پژوهش کشاورزی آب، خاک و گیاه در کشاورزی. 6(3): 46-31.

11- Abbasdokht, H. 2011. The effect of hydropriming and halopriming on germination and early growth stage of wheat (Triticum aestivum L.). Desert. 16: 61-68.

12- Afzal, I., Basra, S. M. A., Ahmad, R. and Iqbal, A. 2002. Effect of different seed vigor enhancement techniques on hybrid maize (Zea mays L.). Pakistan Journal of Agriculture Science. 39: 109-112.

13- Duman, I. 2006. Effect of seed priming with PEG and K3PO4 on germination and seedling growth in Lettuce. Pakistan Journal of Biology Science. 9(5): 923-928.

14- Evans, S.P., Knezevic, S.Z., Lindquist, J.L., Shapiro, C.A. and Blankenship, E.E. 2003. Nitrogen application influences the critical period for weed control in corn. Weed Science. 51: 408-417.

15- Farooq, M., Aziz, T., Barsa, S. M. A., Cheema, M. A. and Rehman, H. 2008. Chilling tolerance in hybrid maize induced by seed priming with salicylic acid. Journal Agro Crop Science. 194: 161-168.

16- Hussein, M.M., Balbaa, L.K. and Gaballah M.S. 2007. Salicylic acid and salinity effects on growth of maize plants. Research Journal of Agriculture and Biological Sciences. 3: 321-328.

17- Norsworthy J.K. and Oliveira M.J. 2004. Comparison of the critical period for weed control in wide and narrow – row corn. Weed Science. 52: 802-807.

18- Norsworthy, J.K. and Frederick, J.R. 2005. Integrated weed management strategies for maize production on the southeastern coastal of North America. Crop Protection. 24: 119-126.

19- Rajcan, I.R. and Swanton, C.J. 2001. Understanding maize-weed competition: resource competition, light quality and whole plant. Field Crop Research. 71: 139-150.

20- Rao, V.S. 2000. Principles of Weed Science. Science Publishers, Inc, New Hampshire.

21- Shakirova, F.M. and Bezrukova, M.V. 1997. Induction of wheat resistance against environmental salinization by salicylic acid. Biology Bullentin. 24: 109-112.

22- Yazdani, M., Bahmanyar, M.A., Pirdashti, H. and Esmaili, M.A. 2009. Effect of phosphate solubilization microorganisms and plant growth promoting rhizobacteria on yield and yield components of corn. World Academy of Science, Engineering and Technology. 3: 2-12