انتخاب برای مقاومت به خشکی در ارقام مختلف گندم

محورهای موضوعی : زراعت

تاریخ دریافت : 1394/02/08 تاریخ پذیرش : 1394/11/19 تاریخ انتشار : 1394/12/15

کلید واژه: گندم, : بای پلات, شاخص مقاومت به خشکی,

چکیده مقاله :

به منظور تعیین بهترین شاخص مقاومت به خشکی، تعداد 6 رقم گندم به صورت کرتهای خرد شده در قالب بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در دو محیط آزمایشی بدون تنش (آبیاری پس از 80 میلی متر تبخیر از تشتک کلاس A ) و تنش دار شامل دو سطح آبیاری (پس از 130 و 180 میلی لیتر تبخیر از تشتک کلاس A) در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز در پاییز 1388 اجرا گردید. بر مبنای عملکرد در شرایط غیر تنش (Yp) و شرایط تنش (Ys) ، شاخص های کمی مقاومت به خشکی از قبیل میانگین حسابی (MP)، میانگین هندسی (GMP)، تحمل به تنش (STI)، حساسیت به تنش (SSI) و تحمل (TOL) مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که بین ارقام از نظر شاخص های مقاومت به خشکی در هر دو محیط تفاوت معنی داری وجود داشت. تجزیه همبستگی بین عملکرد و شاخص های مقاومت به خشکی نشان داد که GMP، STI و MP مناسب ترین شاخص ها برای غربال کردن ارقام گندم می باشند.با توجه به این سه شاخص، رقم الوند به عنوان متحمل ترین و رقم سواسون به عنوان حساس ترین رقم شناسایی شد. بر اساس نمودار چند متغیره بای پلات (Bi plot) رقم الوند در مجاورت بردارهای مربوط به شاخص های مقاومت به خشکی یعنی GMP، STI و MP قرار گرفت.

چکیده انگلیسی:

Selection for Drought Resistance in Different Wheat Cultivars

منابع و مأخذ:

1. احمدی، ع.، م. جودی، ا. توکلی و م. رنجبر. 1387. بررسی عملکرد و برخی واکنش های مورفولوژیکی مرتبط با آن در ژنوتیپ های مختلف گندم در شرایط تنش و عدم تنش خشکی. مجله علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی . شماره 46. صفحه: 165-155.


2. جهان بین، ش ،.ز. طهماسبی سروستانی، ع. مدرس ثانوی و ق. کریم زاده. 1382. اثر تنش خشکی بر عملکرد دانه، برخی از اجزای عملکرد و شاخص های مقاومت در ژنوتیپ های جو لخت. مجله علوم کشاورزی و منابع طبیعی. شماره34. صفحه: 25-4.


3. خزاعی، ح. ر. 1381. اثر تنش خشکی بر خصوصیات فیزیولوژیک ارقام مقاوم و حساس گندم و معرفی مناسب ترین شاخص های مقاومت به خشکی. رساله دکتری زراعت، دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد. 225 صفحه.


4. شفازاده، م.، ا. یزدان سپاس، ا. امینی و م. ر. قنادها. 1383.بررسی تحمل به خشکی آخر فصل در ژنوتیپ های امید بخش گندم زمستانه و بینابین با استفاده از شاخص های حساسیت و تحمل به تنش. مجله نهال و بذر. شماره 2. صفحه :70-57.


5. صبا، ج. 1380. وراثت شاخص‏های مقاومت به تنش خشکی و صفات مرتبط آن در گندم. پایان نامه دکترای زراعت دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز.287 صفحه.
   
   
   1. Ehdaie, B., Alloush, G. A. Madore, M. A, and J.G. Waines. 2006. Genotypic variation for stem reserves and mobilization in wheat: Postanthesis changes in internode dry matter. Crop Sci. 46: 735-746.
   
   
   2. Sio-Se Mardeh, A., A. Ahmadi, K. Poustini, and V. Mohammadi. 2006. Evalution of drought resistance indices under various environmental conditions. Field crops Res. 98:  222-229.