زبان سعدی در غزلیّات

محورهای موضوعی : حماسه

عزیزه یوسفی ¹

1 - عضو هیأت علمی دانش‌گاه آزاد اسلامی ـ واحد میانه، ایران.

تاریخ دریافت : 1389/08/08 تاریخ پذیرش : 1391/02/05 تاریخ انتشار : 1390/12/01

کلید واژه: غزل ـ زبان ـ زیبایی ـ سادگی ـ کلمه ـ تصویر ـ ایجاز ـ حروف,

چکیده مقاله :

بزرگان ادب فارسی همواره سعدی را به زبان شیرین، فصیح وساده‌اش می‌ستایند. این نوشته قصد دارد تا با بررسی زبان غزل‌های سعدی، در حد بضاعت خود، به راز زیبایی و سادگی کلام سعدی پی ببرد. به این منظور زبان غزل‌های او را از ابعاد مختلف تحلیل کرده است. درابتدا ویژگی‌های کلام سعدی درسطح واژگانی و نحوی و شیوه جمله‌بندی بررسی شده است؛ در ادامه پیرامون دیگر اجزای زبان سعدی یعنی طرز کار‌برد حروف، حذف و ایجاز کاربرد زبان محاوره‌ای وزبان کنایه‌ای سخن رفته است و در نهایت به نقش زبان در پدید آوردن تصویرهای بی‌تصویر پرداخته است.

چکیده انگلیسی:

Great Persian literary figures have always admired Sa’di because of his sweet, eloquent and simple language.  The purpose of this article is to examine and analyze the language of his Ghazaliat from different aspects in order to reveal the secret of his simplicity and the beauty of his language.  First, the characteristics of Sa’di’s language in terms of words, syntax and methods of phrasing have been analyzed. Next, other elements of Sa’di’s language that is employment of letters, elision, and brevity, employment of colloquial language and allegorical language are discussed, and finally the role of language in the formation of imageries without images are investigated.

منابع و مأخذ:

1. زرین کوب، دکتر عبدالحسین، شعر بی دروغ شعر بی نقاب ،تهران،علمی، چاپ هفتم،1372.


2. زرین کوب، دکتر عبدالحسین، با کاروان حله، تهران، علمی، چاپ یازدهم 1378.


3. زرین کوب، دکتر عبدالحسین ،حدیث خوش سعدی،تهران، سخن، 1379.


4. دشتی، علی، قلمرو سعدی، تهران، اساطیر، چاپ دوم، 1380.


5. شفیعی کدکنی، دکتر محمد رضا، ادوار شعرفارسی، تهران، سخن، 1379.


6. شفیعی کدکنی، دکتر محمد رضا، صور خیال در شعر فارسی، تهران، آگاه، چاپ نهم، 1383


7. شفیعی کدکنی، دکتر محمد رضا، مفلس کیمیافروش،تهران، سخن، 1374.


8. شفیعی کدکنی، دکتر محمد رضا ،موسیقی شعر، تهران،  آگاه، چاپ هفتم، 1381.


9. شمیسا،دکتر سیروس، سبک شناسی 1(نظم)،تهران، پیام نور، چاپ پانزدهم، 1387.


10. شمیسا،دکتر سیروس ،کلیات سبک شناسی، تهران، فردوس، چاپ دوم، 1373.


11. شمیسا،دکتر سیروس ،عروض و قافیه، تهران؛ فردوس، 1373.


12. صفا، دکتر ذبیح الله، تاریخ ادبیات در ایران، تهران، فردوس، چاپ یازدهم، 1373.


13. غلامرضایی، دکتر محمد رضا، سبک شناسی شعر پارسی از رودکی تا شاملو، تهران، جامی، چاپ سوم،1387.


14. کلیات سعدی، از روی نسخه محمد علی فروغی، تهران، نامک، جاپ اول، 1374.


15. فسایی، دکتر منصور، مقالاتی در باره ی زندگی و شعر سعدی، تهران، امیر کبیر، چاپ اول، 1375.


16. مرتضوی، دکتر منوچهر، مکتب حافظ، تبریز، ستوده، چاپ چهارم، 1384.


17. موحد، دکتر ضیا، سعدی، تهران، طرح نو،چاپ اول، 1373.


18. یوسفی، دکتر غلام‌حسین، برگ هایی در آغوش باد، تهران، علمی، چاپ سوم، 1378.